لوگان خودروی جهانی رنو

سرانجام پس از مدت ها انتظار, شركت رنو با عرضه خودروی ۵ هزار یورویی خود, برنامه های جاه طلبانه اش را برای دستیابی به تولید سالانه حدود یك میلیون دستگاه در سراسر دنیا اعلام كرد

سرانجام پس از مدت‎ها انتظار، شركت رنو با عرضه خودروی ۵ هزار یورویی خود، برنامه‎های جاه‎طلبانه‎اش را برای دستیابی به تولید سالانه حدود یك میلیون دستگاه در سراسر دنیا اعلام كرد. این شركت قصد دارد تا پایان دهه حاضر به برنامه‎هایش جامه عمل بپوشاند. در این مقاله، مارك بودسا به بررسی موشكافانه‎ای در زمینه پروژه خودروی جهانی رنو می‏پردازد:

این خودرو كه پیشتر به نام ۹۰X شناخته می‎شد، یك سواری صندوق‎دار چهار در برپایه طرح مشترك B شركت‎های رنو و نیسان است كه پس از مدتی نام آن به لوگان تغییر یافت و برای نخستین بار در یكی از شركت‎های اقماری رنو با نام «داچیا» در كشور رومانی ساخته خواهد شد. این خودرو بسته به این كه در چه بازاری به فروش برسد، با نام تجاری داچیا (Dacia) یا رنو عرضه خواهد شد.

در بازارهای اروپای مركزی و شرقی همچنین تركیه و شمال افریقا كه نام تجاری داچیا پیشتر نیز به كار رفته، همین نام را برای خودروی تولید شده به كار خواهند برد و در روسیه، امریكای جنوبی و خاورمیانه با نشان رنو عرضه خواهد شد. این خودرو برای بازار اروپای غربی نیز تأییدیه دریافت كرده اما تا به حال برنامه‎ای برای فروش آن در این منطقه مطرح نشده است. پیش از این نیز طرحی مشابه در میانه دهه ۱۹۹۰ از طرف كارخانه فیات با نام «پروژه ۱۷۸» ارائه شده بود كه چند نوع خودرو از جمله پالیوی پنج در (Palio)، سواری سی‏ینا (Siena) و وانت استرادا (Strada) را شامل می‎شد اما مدیران اجرایی رنو مدعی‎اند كه این دو طرح با هم تفاوت‎های اساسی دارند: یكی این كه شركت رنو لوگان را براساس پیشرفته‎ترین فناوری خود می‎سازد؛ در حالی كه مثلاً پالیو از برخی قطعات خودروی قدیمی، اونو (Uno) بهره می‎برد. دیگر این كه لوگان ارزان قیمت خواهد بود، برخلاف سی‎ینا كه جزو بهترین‎ها و گرانترین‎های فیات در اروپای مركزی به شمار می‎رفت. به این ترتیب لوگان نیرویی تازه به داچیا خواهد بخشید؛ این در حالی است كه تولید همه مدل‎های قدیمی‎تر آن در سال آینده پایان می‎گیرد.

●تفاوت چندانی ندارند

درواقع این دو طرح شبیه هم هستند و مهمترین وجه تمایز آنها این است كه رنو برخلاف فیات از نظر استفاده به موقع از مقتضیات زمان، كاملاً حساب شده عمل كرده است. مشكلی كه بر سر راه فروش پالیو وجود داشت، از دست رفتن برخی از بازارهای حیاتی به خصوص بازار امریكای جنوبی در اواخر دهه ۱۹۹۰ بود. برنامه‎ریزان لوگان، بیشتر بر بازارهای اروپای شرقی و مركزی متمركز شده‏اند و با توجه به گسترش اتحادیه اروپا در آینده، این بازارها نیز رو به تزاید خواهند گذاشت. به علاوه بازار بزرگ چین هم در دو سه سال گذشته به مهره‎ای تعیین كننده بدل شده است؛ در حالی كه در دهه ۱۹۹۰ راكد و مرده می‎نمود.

طرح ۹۰X به عنوان طرح «خودروی ۵ هزار یورویی» مشهور شده است. با وجود این، قیمت وعده داده شده در ماه سپتامبر یعنی زمان فروش خودروی مذكور محقق نخواهد شد. رنو فعلاً قصد ندارد مدل اصلی مقرون به صرفه خود را وارد بازار كند و تا سال آینده (۲۰۰۵) و توقف تولید مدل فعلی داچیا با نام سولنزا (Solenza) دست نگه می‎دارد. به این ترتیب در این مدت ضرری متوجه فروش این خودرو نمی‎شود. اولین تولید لوگان داچیا با مشخصاتی بهتر از آنچه انتظار می‎رفت، روانه بازار خواهد شد و حداكثر قیمت آن حدود ۸ هزار یورو خواهد بود. به علاوه در خارج از مرزهای رومانی هرگز شاهد برچسب ۵ هزار یورویی بر روی این خودرو نخواهیم بود زیرا تعرفه‎ها و مالیات‎های وارداتی دولت‎های همسایه بر این رویا خط بطلان كشیده است. با این وصف، لوگان دایره نفوذ محصولات رنو را به تمامی بازارهای كوچك اما ارزشمند باقیمانده گسترش خواهد داد، مثلاً رنو تاكنون نتوانسته در كشور لهستان در میان مجموعه خودروهای كم قیمت جایی برای خود باز كند؛ در حالی كه این بخش از بازار لهستان یعنی بخش وسایل نقلیه ارزان قیمت و مردمی، ۳۰ درصد از كل فروش خودروی این كشور را تشكیل می‎دهد.

شركت رنو در برنامه كاری خود به غیر از رومانی پنج نقطه دیگر را نیز برای راه‎اندازی تولید لوگان در نظر گرفته است. برنامه آنها این است كه در روسیه، مراكش و كلمبیا خط تولید احداث و آن را با قطعات و مجموعه‎های CKD تغذیه كنند؛ در ضمن با تمسك به نفوذ و قدرتی كه كشور فرانسه از گذشته در بازارهای خاورمیانه و به ویژه ایران داشته است، این شركت می‎خواهد در این كشور با سرمایه گذاری مشترك همراه شركت‎های داخلی به تولید انبوه ۳۰۰ هزار دستگاهی دست بزند. قرار است طی چند هفته آینده با شركت دونگ فنگ موتور چین هم موافقت‏‎نامه‎ای امضا شود و با سرمایه گذاری مشترك پنجاه ـ پنجاه تولید خودروی جهانی را در این كشور نیز آغاز كنند.

تولید این خودرو بخشی از برنامه‎های بزرگ رنوست كه می‎خواهد سهم خود را از بازار جهانی تا سال ۲۰۱۰ به ۴ میلیون دستگاه در سال افزایش دهد. چنین هدفی به عقیده لویی شوایتزر رئیس هیئت مدیره رنو، تنها با حضور مقتدرانه در بازارهایی غیر از اروپای غربی دست یافتنی خواهد بود. او قصد دارد شركت را به سمتی سوق دهد كه ۲۵ درصد از كل تولید سالانه‎اش را در خارج از بازارهای اروپای غربی به فروش برساند.

●محصولی قابل رقابت

مهندسان مركز فناوری شركت رنو در جنوب پاریس یعنی طراحان این خودرو همواره ذهنشان مشغول این بوده كه محصولشان در نهایت طوری از آب درآید كه از لحاظ قیمت با خودروهای بومی بازارهای تازه مثل لادای روسیه و پیكان ایران و یا حتی مدل‎های مختلف رنو ۱۲ خود شركت داچیا رقابت كند. طراحی لوگان به گونه‎ای است كه حتی‎الامكان از همان قطعات و زیرمجموعه‎های موجود در خودروهای قبلی اما پیشرفته‎تر استفاده می‎كند و سعی بر این بوده كه قطعات مخصوص این خودروی جدید نیز از سادگی بیشتر و تنوع كمتر برخوردار باشند مثلاً داشبورد آن را به روش تزریق یكپارچه تولید می‎كنند، سیستم تعلیق جلوی آن درست مشابه كلیو (Clio) و تعلیق عقب هم از مودوس (Modus) كپی‎برداری شده است. بسیاری از قطعات مونتاژی و تزئینات داخلی را از خودروی سولنزا گرفته‎اند؛ خودرویی كه از طرح‎های داچیا در اوایل دهه ۱۹۹۰ بود اما در سال ۱۹۹۹ زمانی كه رنو اداره داچیا را به دست گرفت، روی آن تغییرات مهندسی اساسی اعمال كرد. صفحه كیلومتر شمار، دستگیره‎های در، غربیلك فرمان و دسته راهنمای لوگان دقیقاً همان قطعات كلیوست. بعضی از قطعات از قبیل هواكش روی داشبورد و سر دسته دنده هم از خودروی اسپیس (Espace) گرفته شده‎اند. همان طور كه گفته شد قطعات خاص لوگان هم با هدف آسان سازی و سادگی طراحی شده مثلاً حتی زه پلاستیكی دور درها را طوری ساخته‎اند كه دو طرفه باشد و از یك قطعه بتوان برای هر دو طرف ماشین استفاده كرد.

●سومین خودروی طرح مشترك B

لوگان سومین خودرویی است كه قرار است در پی همكاری رنو و نیسان در طرح مشترك B ساخته شود. پیش از این، خودروی نیسان میكرا (Nissan Micra) و به تازگی مودوس رنو را هم از این گروه شاهد بوده‎ایم. لوگان خودرویی خواهد بود با موتور بنزینی هشت سوپاپه از موتورهای ردیف K۷ كه با قدرت ۷۵ اسب بخار و حجم موتور ۴/۱ لیتر و یا ۹۰ اسب بخار با حجم موتور ۶/۱ لیتر تولید خواهد شد. با هر دوی این موتورهای یك جعبه دنده پنج دنده هم نصب می‎شود كه قبلاً در خودروهای لاگونا (Laguna) و مگان (Megane) به كار رفته است.

این موتورها پیش از این در چند مورد از وسایل نقلیه ساخت رنو امتحان خود را پس داده‎اند و هنوز هم در خودروی سواری كلیو و ون كانگو (Kangoo) به كار می‎روند. در سال ۲۰۰۵ گزینه استفاده از موتور دیزلی dci ۵/۱ با قدرت ۶۵ اسب بخار نیز در دسترس خواهد بود كه البته همزمان با آن، موتور بنزینی ۱۶ سوپاپه ۱۶۰۰ سی سی با قدرت ۱۰۷ اسب بخار هم از راه خواهد رسید. فلسفه استفاده از موتورهای اندكی قدیمی‎تر این است كه موتورهای یادشده قابلیت كاركردن با سوخت‎هایی با كیفیت‎های بسیار متفاوت را دارند مثلاً بنزین با عدد اكتان ۸۷، ۹۱ و ۹۵ نیز در این موتورها جواب داده است. این موتورها استاندارد آلایندگی اتحادیه اروپا (یورو ۴) را پاس می‎كنند و بدنه خودرو هم با استاندارد اروپایی مربوط به ضربات جانبی و رو به رو مطابقت دارد.

طرح سرمایه گذاری مشترك (پلت فرم) B از نظر ابعاد قدری كشیده‏تر و به مرز تعریف شده برای كلاس بعدی خودرو نزدیك‎تر است؛ به نحوی كه لوگان از نظر طول (۴۲۵۰ میلی‎متر)، پهنا

(۱۷۳۵ میلی‎متر) و ارتفاع (۱۵۲۵ میلی‎متر) به رده C نزدیك است. ظاهراً حجم ۵۱۰ لیتری فضای صندوق عقب آن در رده خود بهترین بوده و مقام اول را داراست. به علاوه مدل فرمان راست لوگان هم در فهرست برنامه‎های رنو قرار دارد زیرا آنها خیال دارند در افریقای جنوبی یعنی جایی كه نیسان هم كارخانه‎ای احداث كرده است نیز خط مونتاژ لوگان را راه‎اندازی كند.

از اوایل سال ۲۰۰۷ قرار است انواع بدنه‎های دیگر را هم در خودروی لوگان سوار كنند و مدل سفری، یك ون كوچك و یك وانت نیز تولید خواهند كرد. اما مدل پنج در (هاچ بك) برای آن در نظر نگرفته‎اند چون از نظر دست اندركاران شركت رنو، با وجود كلیو، مودوس و توئینگو كه قرار است در آینده وارد بازار شوند، ضرورتی برای حضور یك خودروی پنج در دیگر احساس نمی‎شود. با این همه تولید خودروی چهار در كلیو كماكان ادامه خواهد یافت و به عنوان خودرویی برتر از لوگان همچنان مطرح خواهد بود.

یكی از ملاك‎های تعیین شده برای خریداران خودرو، مخارج مربوط به نگهداری آن است. در مورد لوگان كاهش این هزینه‎ها مد نظر بوده به عنوان مثال در بعضی از كشورها تعویض روغن، شمع و صافی هوا هر ۳۰ هزار كیلومتر یك بار انجام خواهد شد. علاوه بر این تمهیداتی اندیشیده شده كه سرویس خودرو به آسانی امكان پذیر و قابل اجرا باشد مثلاً چراغ جلو از درون محفظه موتور قابل دسترس است و صاحب خودرو می‎تواند در صورت نیاز، خودش آن را تعویض كند.

ساختار سیستم گرمایشی لوگان در دیگر خودروهای رده B رنو از جمله مودوس نیز استفاده شده است. طراحی یك تكه، لوله‎كشی ساده و مدار چرخشی كوتاه آن سبب بهبود عملكرد آن و كاهش هزینه طراحی بدون اتلاف انرژی می‎شود.

و اما عملگرهای الكترونیكی خودرو در یك محفظه مركزی متمركز شده‎اند و از این نظر مانند كلیو و توئینگوست. محفظه موتور لوگان هم درست مانند كلیو و با هم اتصالات و ارتباطات طراحی شده است پس بالطبع فرایند مونتاژ مربوط به آن نیز همانند فرایند كاری كلیو كه از بوته آزمایش گذشته است، با مشكلات چندانی رو به رو نخواهد بود.

هزینه شكل‎گیری نهایی لوگان ۳۶۰ میلیون یورو بوده است كه در مقام مقایسه مبلغ هنگفتی به شمار نمی‎آید. چنین دستاوردی از نتایج به كارگیری روش طراحی اقتصادی (Design to cost) بوده است. این روش به زبان ساده همان به كارگیری قطعات و زیرمجموعه‎های به كار رفته در خودروهای پیشین است كه در نهایت باعث می‎شود قابلیت اطمینان حتی‎الامكان افزایش یابد، هزینه‎های تولید به حداقل برسد و مراحل طراحی تا آنجا كه ممكن است به صورت مجازی و رایانه‎ای صورت گیرد.

بنا به گفته مدیر مهندسی پروژه شركت رنو، آغاز به كارگیری روش طراحی اقتصادی در این شركت به سال ۱۹۹۲ و زمان طراحی خودروی توئینگو برمی‎گردد و پس از آن در سال ۲۰۰۰ با آغاز به كار طرح ۹۰X به طور همه جانبه از آن استفاده شده است. می‎توان گفت استفاده از شبیه سازی دیجیتالی برای طراحی وسایل نقلیه و ساخت ابزارهای تولید و نیز تنظیم و ساماندهی فرایند تولید، نخستین بار در لوگان به عنوان نمونه آزمایشی به طور كامل به انجام رسیده است مثلاً محاسبات مربوط به ارتعاشات و لرزش‎های خودرو و آزمایش میزان رعایت نارسانایی صوتی در آن كه با كمك نمونه‎های دیجیتالی صورت گرفت، باعث شد دیگر طراحان به ساخت نمونه واقعی و آزمایش بر روی آن نیازی نداشته باشند. مزیت استفاده از این روش به ویژه در طراحی و شكل دهی ساختار بدنه خودرو، این است كه مرحله پرهزینه ساخت نمونه‎های اولیه خودرو و ابزارهای تولید را حذف می‎كند و از این رو دیگر به اجرای بسیاری از مراحل دستی طی فرایند طراحی خودرو نیازی نخواهد بود. كاربرد این روش حدود ۲۰ میلیون یورو برای شركت رنو صرفه‎جویی در پی داشته است.

ترجمه: فرزین آقازاده

كارشناس مهندسی صنایع

مأخذ: هیئت تحریریه پایگاه شبكه‎ای just-auto.com

۱۴ ژوئن ۲۰۰۴

---