جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

اثرات آفتاب بر روی پوست


نوری كه از خورشید به زمین می رسد از سه جزء اساسی تشكیل می گردد .
۱- امواج مرئی كه حدود ۵۰% از نور خورشید را تشكیل داده و باعث قابل رؤیت شدن اجسام می شود .
۲- امواج « زیر قرمز » كه حدود ۴۰% …

نوری كه از خورشید به زمین می رسد از سه جزء اساسی تشكیل می گردد .

۱- امواج مرئی كه حدود ۵۰% از نور خورشید را تشكیل داده و باعث قابل رؤیت شدن اجسام می شود .

۲- امواج « زیر قرمز » كه حدود ۴۰% از نور خورشید را تشكیل داده و باعث انتقال حرارت خورشید به زمین می گردد .

۳- اشعه « فرا بنفش » كه بیشترین اثر را بر روی پوست انسان دارد . این اشعه از سه جزء اصلی A ، B ، C تشكیل شده است كه هر كدام از این اجزا دارای اثرات مخصوصی می باشند .

اشعه فرابنفش نوع A مهمترین عامل ایجاد واكنشهای حساسیتی نسبت به نور خورشید است . اشعه فرابنفش نوع B عامل اصلی ایجاد قرمزی پوست ، آفتاب -سوختگی ، افزایش رنگ پوست ، پیری زودرس و سرطانهای پوستی می باشد . همچنین این اشعه می تواند سبب تولید ویتامین D در پوست گردد.

اشعه فرابنفش نوع C معمولا“ به سطح زمین نرسیده و توسط جو كره زمین جذب می گردد .

ـ عوامل مؤثر بر شدت تابش اشعه فرابنفش

شدت تابش اشعه فرابنفش تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد كه در زیر به برخی از آنها اشاره می شود :

۱) زمان : بیشترین شدت این اشعه در ساعتهای حوالی ظهر است كه ناشی از عمودی تر تابیدن نور خورشید در این زمان میباشد ، بطوریكه ۶۵% اشعه فرابنفش در ساعتهای بین ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر به زمین تابیده می شود.

۲) ارتفاع : هرچه ارتفاع از سطح دریا بالاتر باشد ، شدت تابش اشعه فرابنفش نیز بیشتر خواهد بود كه ناشی از كاهش میزان گردوغبار و دود موجود در هوا میباشد .

۳) عرض جغرافیایی : هرچه كمتر باشد ، شدت تابش اشعه فرابنفش بیشتر خواهد بود بطوریكه این میزان در استوا از تمامی نقاط زمین بالاتر است .

۴) فصل : بیشترین شدت تابش اشعه فرابنفش را در فصل تابستان مشاهده مینمائیم كه بعلت عمودی تر تابیدن نور خورشید در این فصل می باشد .

۵) رطوبت : میزان نفوذ اشعه فرابنفش در پوست مرطوب تقریبا“ ۴ برابر بیش از پوست خشك است .

ـ عوارض پوستی ایجاد شده توسط اشعه فرابنفش

۱) آفتاب سوختگی :

حادترین و آشكارترین جزء بالینی تماس با اشعه فرابنفش ، قرمزی و آفتاب سوختگی پوست است كه در عرض ۴-۳ ساعت پس از تماس با نور خورشید ایجاد شده و در طی ۲۴-۱۲ ساعت به بالاترین شدت خود می رسد . اشعه فرابنفش باعث تخریب DNA موجود در هسته سلولهای پوستی شده و به این ترتیب به سلولها صدمه می زند . علت ایجاد قرمزی پوست نیز آزادشدن واسطه های شیمیایی مختلف می باشد كه از مهمترین آنها می توان به هیستامین اشاره نمود .

۲) برنزه شدن پوست :

اشعه فرابنفش با افزایش فعالیت تعداد سلولهای رنگدانه ساز پوستی می تواند باعث ایجاد برنزه شدن پوست گردد . این عمل معمولا“ ۷۲-۴۸ ساعت پس از تابش نور خورشید ایجاد می شود كه یكی از مكانیسمهای دفاعی پوست برعلیه تشعشعات خورشیدی خواهد بود .

۳) پیری زودرس :

ارتباط بین پیری زودرس با تماس مداوم با نور خورشید ، كاملا“ به اثبات رسیده است . مشخص شده است كه اشعه فرابنفش به تنهایی و یا در همراهی با اشعه زیر قرمز می توانند سبب تخریب الیاف كلاژن و الاستین موجود در پوست گردند . این الیاف عامل اصلی استحكام و كشش طبیعی پوست بوده و صدمه به آنها می تواند منجر به پیری زودرس پوست شود . به همین دلیل افرادی كه دارای مشاغلی هستند كه به مدت طولانی با نور خورشید تماس دارند ( مانند: كشاورزان ، ماهیگیران و...) بسیار زودتر از سایر افراد دچار پیری پوست میگردند .

۴) بدخیمی های پوست :

عوامل متعددی در ایجاد بدخیمی های پوستی دخیل می باشند . امروزه مشخص شده است كه شایعترین عامل مؤثر بر روی این بدخیمی ها تابش نور خورشید می باشد .اشعه فرابنفش معمولا“ با دو مكانیسم می تواند باعث ایجاد بدخیمی های پوستی شود .حالت اول تماس حاد و شدید با نور خورشید میباشد كه مخصوصا“ در افرادیكه در سواحل دریا حمام آفتاب می گیرند دیده می شود . این آفتاب سوختگی های حاد و شدید معمولا“ باعث نوعی بدخیمی بنام « ملانوم بدخیم » می شود .

حالت دوم نیز تماس مزمن و طولانی مدت با نور خورشید است كه معمولا“ناشی از شغل بیمار خواهد بود.



همچنین مشاهده کنید