قصد درآوردن اشک مردم را نداشــــــــــتم

گفت وگو با پوران درخشنده کارگردان «هیس دخترها »

«پوران درخشنده» کارگردان کرمانشاهی، کار بلد و توانای سینما، فیلم «هیس دخترها فریاد نمی زنند» را روی پرده سینماهای کشور دارد، فیلمی که به آسیب‌شناسی معضل ترس از آبرو در خانواده‌ها و بی توجهی نهادهای مختلف به مشکلات دختران می‌پردازد. این فیلم در سی‌ویکمین جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را به دست آورد. چند شماره قبل به این فیلم پرداختیم و برای شنیدن صحبت‌های «پوران درخشنده» تماس گرفتیم اما ایشان با ناراحتی به سئوالات پاسخ‌های کوتاهی داد که فرصت یک بحث خوب را از این گفت‌وگو گرفت. لازم به ذکر است که در موضوع ویژه جیم درباره «هیس! دخترها...» رویکرد مثبتی به فیلم داشتیم و هدف ما از این گفت‌وگو صرفاً ایجاد یک فرصت برای خانم درخشنده بود تا مخاطبان پاسخ انتقادهایی که از فیلم می‌شود را از زبان ایشان بشنوند اما گویا ایشان انتظار داشتند گفت‌وگو بدون چالش و بیشتر مبتنی بر نکات مثبت فیلم باشد. حاصل گفت‌وگوی ما را با «پوران درخشنده» کارگردان فیلم سینمایی «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» را بخوانید:

از سال ۶۸ ایده ساخت این فیلم در ذهن تان شکل گرفت چه طور شد بعد از این همه سال فکر کردید اکنون زمان ساخت فیلم است؟

سرگذشت‌های دیگری به سراغ ذهنم آمد و آن‌ها را ساختیم و اکنون سوژه فیلم من را مجاب کرد که آن را بسازم.

چه شد برای فیلم‌تان این بازیگران را انتخاب کردید، به خصوص «بابک حمیدیان»؟

طبیعی است بازیگرانی که مناسب نقش‌ها بودند و توان ایفای نقش‌ها را داشتند انتخاب کردم و یکی از سخت‌ترین نقش‌ها، نقش «بابک حمیدیان» بود.

یک سری شخصیت‌های فیلم مثل «مجید مشیری» و «جمشید هاشم پور» اضافه هستند.

نه همه بازیگران به درستی و به اندازه بودند و به همان قدری بودند که می‌خواستم در قصه باشند.

طیف آدم‌هایی که محور فیلم هستند در این داستان اندکی گسترده‌تر نسبت به فیلم‌های قبلی‌تان شده است. امکان دارد شاهد باشیم که کم‌کم در آثار بعدی‌تان این دامنه گسترده‌تر هم شود؟

انشاءا... اگر خدا بخواهد و کمکم کند شرایط مساعد باشد خواهم ساخت. برای ساخت فیلم «هیس، دخترها فریاد نمی زنند» نیز خداوند کمکم کرد.

برخی منتقدان می‌گویند خانم «درخشنده» به زور می خواسته اشک مردم را دربیاورد؟

نه من قصد درآوردن اشک مردم را نداشتم. فیلم من فقط آیینه‌ای در کنار آدم‌ها بود که خودشان را در آن می‌دیدند که به هر حال بدانند به وظایف خود عمل کنند. خیلی‌ها به وظایف خود به خوبی عمل نمی‌کنند.

عمده منتقدان موافق و مخالف می‌گویند فیلم تان جسورانه بود و سعی کردید ...

این سؤال ها چیست که می‌پرسید؟ سؤال هایی نیست که به درد مردم بخورد. منتقدان این را می‌گویند ... آن‌ها خیلی چیزها می‌گویند، خیلی نقدهای خوب، متوسط و تأثیرگذار هم می‌نویسند، شما مسئله‌تان این است که چه چیزی می‌خواهید بپرسید، آن چیزی که به نفع مردم است یا آن چه به ضرر مردم است؟

نه منظورم این است که جسارت ...

آن‌ها بگویند جسورانه، جسورانه زمانی است که از یک تعهد باشد، بله فیلمم دقیقاً جسورانه است و از یک تعهد می‌آید که یک هنرمند نسبت به جامعه‌اش دارد. طبیعی است هر چیز دیگری درباره فیلم گفته شود برایم اهمیتی ندارد، مهم برایم مردم هستند که در واقع باید در کنار فیلم بدانند که جایگاه و وظیفه شان نسبت به آینده، فرزندان‌شان و جامعه چیست.

منظورم از جسارت این اســـت که با جسارتی که داشتید فیلم تان به سمت ابتذال نرفت...

مطمئناً هم همین منظور را داشتم و این تعهد در من وجود دارد و تاکنون هر فیلمی که ساخته‌ام مسئله آسیب‌های اجتماعی را بررسی کرده و هیچ هدفی هم جز آن چه که خداوند در ذهنم گذاشته نداشتم تا اثر به درد مردم بخورد.

این موضوع چه‌قدر دست و پای شما را به لحاظ محدودیت‌های سینمای ایران بسته بود؟

طبیعتاً من هم برای این مردم و در این سینما کار می‌کنم و به اخلاقیات جامعه‌ام احترام می‌گذارم و سعی کردم از کنار خط قرمزها خیلی با دقت رد شوم تا مشکلی پیش نیاید.

ما اکنون شاهدیم وقتی فیلمنامه کارگردانی رد می‌شود به سمت سینمایی دیگری کشیده می‌شود، چرا شما تسلیم نشده‌اید و به آرمان‌های‌تان در سینمای اجتماعی همچنان وفادار هستید؟

چون به خاطر شهرت و پول وارد سینما نشدم، بلکه فقط به خاطر مردم و دغدغه‌های آن‌ها است که در این سینما کار می‌کنم.

آیا فیلم مشاورحقوقی هم داشت؛ چون یک جاهایی در فیلم می‌بینیم روند اعدام خیلی زود اتفاق می‌افتد یا اشکالاتی دیگر ...

بله مشاور حقوقی داشتیم، در تیتراژ هم نام مشاوره حقوقی‌مان از قوه قضائیه آمده است. باید بگویم در فیلمم مسئله اعدام مطرح نیست بحث قربانی اجتماعی است، ولی به نظرم این‌ها سؤال‌های بی‌خودی است، این‌ها چیزهایی است که این و آن از روی دست یکدیگر می‌نویسند و سؤال‌هایی نیست که به خواننده روزنامه شما کمک کند. به محض این که استقبال از فیلم می‌شود سریع سؤال‌هایی که مردم را گمراه می‌کنند می‌پرسند این سؤال‌ها را از شما بعید می‌دانم.

دیالوگ‌های بازیگران در فیلم یک جاهای شبیه بیانیه است؛ مثل سکانس دادگاه و صحبت‌های «طناز طباطبایی» و «مریلا زارعی»؟

من بیانیه‌ای ندارم. سلیقه شخصی هر کس می‌تواند نظر خودش باشد و وقتی از سالن سینما بیرون می‌آید می‌تواند دریافت خودش را داشته باشد. بستگی به این دارد که این فرد چه قدر دریافتش با واقعیت‌هایی که فیلمساز دارد نزدیک باشد.

در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟

فعلاً تصمیمی برای ساخت فیلم بعدی‌ام ندارم تا اکران فیلم «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» به پایان برسد البته تحقیقات درباره فیلم جدیدم را انجام داده‌ام.

نویسنده: مریم ضیغمی