وقتی روبات ها از دنیای اسباب بازی به سینما می آیند

بد ندانستیم به بهانه فروش تاریخی یکی از تخیلی ترین فیلم های سینمای جهان, به بررسی چرایی و چگونگی این موفقیت بپردازیم, این سینمایی که «ترانسفورمز» نام دارد تماشاگر را با خود به ماجرای نبرد دو دسته آدم آهنی متغیرالشکل می برد, این فیلم ترکیبی است از نقاشی متحرک و صحنه های زنده با بازیگر

بد ندانستیم به بهانه فروش تاریخی یکی از تخیلی ترین فیلم های سینمای جهان، به بررسی چرایی و چگونگی این موفقیت بپردازیم، این سینمایی که «ترانسفورمز» نام دارد تماشاگر را با خود به ماجرای نبرد دو دسته آدم آهنی متغیرالشکل می برد، این فیلم ترکیبی است از نقاشی متحرک و صحنه های زنده با بازیگر.

«آدم آهنی ها» مطمئنا در سرنوشت و کودکی شما نیز حضور پررنگی داشته اند، حتما شما نیز به عشق آدم آهنی ها خواب های کودکیتان را سرشار از رویا و خیال بافی کرده اید. آدم آهنی هایی که با بزرگ شدن شما پیشرفته تر و فراگیرتر شده اند، حالا این آدم آهنی ها هر چه بزرگ تر و حرکات ژانگولر بیشتر و اسلحه اش خفن تر بود، میزان محبوبیتش بیشتر بوده و شما را شگفت زده تر کرده است.

ماجرای این دنیای عجیب و غریب از جایی شروع شد که یک برنامه تلویزیونی روبات هایی را نشان داد که می توانستند در حرکاتی خاص خود را ترنسفورمز (یا تبدیل) به چیز دیگری کنند (مطمئنا می دانید که ترنسفورمز یعنی تبدیل شدن، تغییر کردن)، از این به بعد روبات های این برنامه تلویزیونی در سال ۱۹۸۴ تبدیل به قهرمان های انیمیشن (مدل کارتونی این سینمایی را بارها و بارها دیده ایم) و کمیک شده، که به علت متفاوت بودن با استقبال شدیدی رو به رو شدند.

بعد از همه این ماجراها و استقبال مردم از این موجودات آهنی که قادر به تغییر شکل بودند، داستان پردازی پیرامون آن ها به نهایت خود رسید تا جایی که سازندگان خلاق این کاراکترهای جذاب، سعی کردند برای جذاب تر کردن ماجرا مبداء و وطنی برای این آدم آهنی ها خلق کنند، تا هویت بیشتری به آن ها داده باشند، برای همین یک سیاره تخیلی به نام «سایبرترون» ساختند که تمام روبات های آهنی در آن زندگی می کردند.«سایبرترون» سیاره خیالی درست شد و کلی روبات عجیب الخلقه با استفاده از جلوه های ویژه کامپیوتری در آن به وجود آمدند.

جالب است بدانید این روبات های عظیم الجثه توسط شرکت کامپیوتری «جورج لوکاس» سازنده موجودات جالب «جنگ ستارگان» ساخته شده است.

باید بدانید کلیت داستان سینمایی «ترنسفورمز ۲» همان ماجرای قدیمی جدال میان خیر و شر می باشد که مطمئنا یکی از دلایل اصلی موفقیت این پدیده سینمایی بوده است. (انسان ها و تمام بشریت در جای جای جهان از این جدال بی پایان و تضاد بین خیر و شر، همیشه استقبال کرده اند و داستان های پیرامونش را از اعماق وجود می پذیرند) در این فیلم هم خیر در برابر شر قرار گرفته و ماجراهای جالبی ایجاد می کند.

این دو گروه موجود در فیلم بر سر تصاحب «سایبرترون» جنگ دارند (گفتیم که خلق سایبرترون و محل زندگی روبات ها بی حکمت نیست.

گروه خیر این سینمایی «اتوبات ها» می باشند که در بیشتر مواقع حق با آن هاست، رهبری این گروه به دست روبات شجاعی به نام «اپتیموس» می باشد، هدف اصلی این روبات ها نجات سیاره «سایبرترون» است و اما گروه شر «دیسپتکن ها» می باشند که تمام فکر و ذکرشان ترکاندن اتوبات ها می باشد و مشخصا گرفتن سیاره «سایبرترون»آن قدر وسوسه انگیز است که «مگاترون» رئیس «دیسپتکن ها» را به این فکر انداخته که کل «اتوبات ها» را از روی سیاره شان حذف کند و امپراتوری خود را به راه بیندازد. (جنگ برای قدرت) این دو گروه آن قدر به گیس وگیس کشی خود ادامه می دهند تا «سایبرترون» به کلی نابود می شود، بی خانمان شدنشان باعث می شود روبات ها با ماجراهایشان به زمین کشیده شوند (دیواری کوتاه تر از زمین نیافته اند) اما سقوط جسمی به نام «آل اسپارک» به زمین که گفته می شود یکی از حیاتی ترین اجسام سیاره نابود شده می باشد، ماجرا را عوض می کند، چون هر گروهی آن را به دست بیاورد، یک جورهایی می تواند گروه دیگر را شکست دهد.

تا به اینجای ماجرا در سینمایی «ترانسفورمز» اول اتفاق می افتد، که دو سال پیش ساخته و اکران شد، آن سینمایی نیز با کارگردانی «مایکل بی» و تهیه کنندگی «استیون اسپیلبرگ» (همیشه پای یک مرد در میان است) ساخته شده است. قسمت اول این سینمایی آهنی نیز یکی از پرفروش ترین آثار هالیوود بوده که با وجود خرج ۱۵۰ میلیون دلاری، بیشتر از ۷۰۰ میلیون دلار فروخته است. قسمت اول نیز پر بود از صحنه های جدال و درگیری که به تعبیری موجب پیروزی خوب ها و شکست بدها شد و بالاخره «اتوبات ها»، مگاترون (رئیس روبات بدها) را از بین بردند.اما در قسمت دوم، «دیسپتکن ها» (همان روبات بدها) قصد تلافی دارند. آن ها اول به سراغ جنازه رئیسشان می روند تا او را دوباره احیا کنند و بعد با یک روبات بدجنس به نام «دفالن» دست به یکی می کنند تا کل زمین، ساکنانش (بیچاره زمینی ها این وسط چه گناهی دارند ما هم نمی دانیم) و اتوبات ها را به هوا بفرستند.برای سری دوم ۲۰۰ میلیون دلار خرج شده (این بار اسپیلبرگ ۵۰ میلیون دلار بیشتر ریسک کرده اند) ولی فروش آن در پنج روز اول فقط در آمریکا ۲۰۱ میلیون دلار بوده است (مطمئن بودیم که این کارگردان کارکشته، جایی نمی نشیند که متزلزل باشد) فیلم های «ترانسفورمز» شاید از معدود فیلم های دنیا باشند که منبع الهامشان، یک اسباب بازی است. همیشه اول فیلم یا کارتون ساخته می شود و بعد نمونه های اسباب بازی آن وارد بازار می شود، اما درمورد این مجموعه عجیب وغریب همه چیز متفاوت و عجیب است.در دومین فیلم از این مجموعه سینمایی که انتقام شکست خوردگان نام گرفته، «شایالباف» بار دیگر در فیلم (او در قسمت قبل نیز حضور داشته است)نقش «سم ویتویکی» را بازی می کند.

او در قسمت اول این مجموعه نیز نقش کاراکتر سم را بازی می کرده است.نوجوانی (سم) که از قضای حادثه در موقعیتی قرار می گیرد که به یک دار و دسته روبات های خوب، که خودشان را به شکل اتومبیل های خوش تراش و براق آمریکایی در آورده اند، کمک کند که یک دار و دسته از روبات های ناکس را شکست دهند.

ولی حالا که دو سال از فیلم قبلی گذشته است، سم به دانشگاه می رود که از دوستان آدم آهنی اش فاصله بگیرد.

اما ناچار به کمک آن ها می آید.کمک او این است که با توجه به قدرت فوق العاده اش آدم آهنی های دشمن را شناسایی کند، چشمان او می تواند آدم آهنی های دشمن که خود را به شکل ماشین های کارخانه در آورده اند تشخیص دهد.به طور کلی می توان گفت فیلم پر است از سر و صدا، ماشین آلات فولادی براق و رنگارنگ و انفجار، که خیلی ها را میخکوب کرده است.شخصیت های دوست داشتنی، با احساس و عواطف روبات ها به محبوبیت و تاثیرگذاریشان افزوده و آن ها را به کاراکترهایی ملموس و زنده بدل کرده است.

تا جایی که تماشاگر قبل از دیدن صحنه های کامپیوتری و انیمیشنی، با شخصیت آن ها ارتباط برقرار کرده و باورشان می کند.

جالب است یکی از منتقدان مجله«نیویورک تایمز» مخاطبان این سینمایی را به چند دسته تقسیم کرده که خواندنی و شنیدنی است:

۱) دسته اول پسر بچه های دوست داشتنی و نوجوانی که هنوز هم با این جور اسباب بازی ها بازی می کنند و این محصول میلیاردی شرکت«هسبرو»(روبات های متغییر الشکل) را در اتاق یا زیر تخت خوابشان دارند.

۲) دسته دوم پسرهای یک کم بزرگ تر هستند که دیگر با اسباب بازی، بازی نمی کنند، ولی به علت قدرت تخیل زیاد و هم سن و سالی با قهرمان زنده داستان(سم با بازی شایالباف) احساس یگانگی می کنند(که مطمئنا تعدادشان کم نیست، زیرا او در فیلم دانشجو می باشد)

۳) کسانی که به دنیای هیاهو و جنگ های پر سر و صدا علاقه مندند و از دیدن آن لذت می برند.

اما نظر بعضی از منتقدان خواندنی و جذاب است(بیشتر منتقدان این اثر را شایسته تقدیر و تمجید نمی دانند):

۱) «جان اندرسون»: فیلمی است مشمئز کننده، پر از حساسیت های بی خود روبات های بی سواد با دندان طلایی و مادری بی مغز و موزیکش را گوش خراش و تصاویرش را سردردآور توصیف کرده و گفته است: دولت باید تحقیق کند که تحت چه شرایطی انسان ها این فیلم را ساخته اند و تحت چه شرایطی باید انسان ها به این فیلم نگاه کنند.

(به این می گویند فیلم شناسی و مخاطب شناسی اجتماعی)

۲) بتسی شارکی»: هر چند که نبردهای تن به تن روبات ها، علت اصلی وجود این فیلم است، ولی فیلم زیر بار سنگین این نبردها له می شود.

(به قول معروف: جناب مایکل از حد گذرانده است و برای جذاب تر کردن ماجرا هر چه نبرد و جنگ بوده به ماجرا اضافه کرده است)

به طور کلی با فروش فوق العاده این فیلم می توان درک کرد، این روزها، فیلمی که خارج از روال طبیعی باشد و برای دو ساعت بتواند حواس و اعصاب تماشاگر را درگیر کند طرفدار و بیننده دارد، می توان ادعا کرد مخاطبان سینمای جهان به سمت دنیای پرهیاهو و مغایر با فضای رمانتیک و آرام علاقه بیشتری دارند، این واقعه که می تواند پایان تلخی داشته باشد، بر تولیدات سینمایی و اذهان هنرمندان نیز بی تاثیر نبوده است، تا جایی که آن ها را ترغیب به ساخت آثاری پر از خشونت، جنگ، نگرانی و ناامنی کرده است.(این در حالی است که مخاطب ایرانی همچنان درگیر دنیای طنز می باشد) شاید این وظیفه عوامل تولید باشد که به ذهن مخاطب سمت و سو دهد، نه این که نگاهش فقط (به کلمه فقط توجه کنید) به مخاطب و میزان استقبال او باشد. (ما هم می دانیم مخاطبان نیز تعیین کننده هستند، اما تا چه اندازه) هنرمندان باید بدانند که مسئول نگرش، اندیشه و سطح اطلاعاتی مخاطبان می باشند.حال که کلیت این سینمایی را مورد بررسی قرار دادیم بد ندانستیم، با توجه به «مجله همشهری» و استفاده از ایده جذابشان شما را با چند شخصیت سینمایی «انتقام شکست خوردگان» آشنا کنیم، (پس با ما باشید): (قابل توجه مخاطبان صفحه، ما هر کاری می کنیم و به هر آب و آتشی می زنیم تا شما را علاقه مند کنیم)

● اتوبات ها (روبات های خوب): (این شخصیت ها در زمان صلح و مواقع عادی به شکل اتومبیل می باشد)

۱) اپتیموس پرایم: رئیس «اتوبات ها» یا همان روبات های مثبت است که همیشه جلوی «مگاترون» (رئیس بدها) و گروهش می ایستد. او هر جایی که سر و کله مگاترون پیدا شود، یک پای ماجراست و کارهای بد او را به نوعی جبران می کند. سلاح مورد علاقه او تفنگ لیزری است که مگاترون بدجوری از آن وحشت دارد و همیشه از آن فرار می کند. اگر دار و دسته مگاترون سر به سرش نگذارند، در حالت عادی یک ماشین به رنگ آبی و قرمز می باشد که در آرامش کامل به سر برده و راه خودش را می رود. او در حالت روباتی بیش از ۵ متر قد دارد.

۲) مامبل بی: کوچک ترین روبات گروه اتوبات ها که بر خلاف این کوچکی، کارهای بزرگ و خطرناکی از دستش برمی آید.

او همیشه در حال شیرین کاری جلوی برادر بزرگ ترش، «اپتیموس پرایم» است و خودش را نخود هر آشی می کند تا بتواند اعتماد او را جلب کند. در قسمت اول فیلم هم به عنوان یک ماشین از رده خارج شده، نقشه های برادرش را اجرا کرد.

به هر حال، روی قدرت جاسوسی و همچنین قدرت زیرآبی رفتنش کلی حساب باز کرده و بدون او انگار چیزی در این میان کم است. در حالت صلح او، یک شورلت زردرنگ مدل ۱۹۷۶ (ماشین او) می باشد، او در حالت روباتی بیش از ۵ متر قد دارد.

۳) آیرون هاید: یک وانت خوش هیکل سیاه رنگ «جی ام سی» مدل سی ۴۵۰۰، مدل غیرروباتی «آیرون هاید» است تا «دیسپتکن ها» (روبات بدها) او را پیدا نکنند. اتوبات ها او را انبار مهمات می دانند و همیشه دستش پر از سلاح های مختلف است. می گویند سلاح مورد علاقه او توپ های لیزری است و موشک های خفنی دارد که از کنار هم چیدن ۱۰ هزار قطعه به وجود آمده است. آیرون هاید یکی از شخصیت های مهم گروه روبات های مثبت است که همیشه در جنگ های تن به تن این گروه به آن احتیاج دارند. او در حالت ایستاده، نزدیک به ۸ متر بلندی دارد.

● دیسپتکن ها (روبات بدها، حقه بازان و دودره بازان):

۱) مگاترون: سرکرده یاغی ها یا همان روبات های شر، همیشه پایه خرابکاری است، به خصوص حالا که پایش به زمین رسیده و می خواهد به بدترین شکل ممکن اتوبات ها و آدم ها را از بین ببرد. توپ هسته ای بهترین وسیله اوست که می تواند با آن یک شهر را در چند ثانیه به ویرانه ای تبدیل کند. هر از گاهی که مگاترون آتش نمی سوزاند و سر جای خودش آرام می گیرد به شکل تانکی زرهی در می آید که تفاوت چندانی با حالت روباتی اش ندارد و در همان حال هم خطرناک است، در حالت روباتی او بیش از ۱۰ متر قد دارد که کمی بلندتر از دشمن اصلی اش (رئیس اتوبات ها) می باشد.

۲) دفالن: تمام بدبختی های قسمت دوم فیلم، زیر سر همین «دفالن» است و بس.

او که از ۱۷ هزار سال قبل از میلاد از آدم ها خوشش نمی آمده، حالا در زمین این فرصت را دارد انتقام سختی از آدم ها بگیرد و ضربه ای اساسی به اتوبات ها بزند.

در قسمت دوم فیلم، او با کلی آسمان به ریسمان بافتن، مخ مگاترون را می زند تا بتواند به «آل اسپارک» (همان قطعه سیاره اتوبات ها) دست پیدا کند ودر نهایت به آرزوی خودش که همان از بین بردن آدم ها و تصاحب زمین است، برسد. ۱۲ متر بلندی قد اوست.

۳) رمپیچ: همان جور که از اسمش پیداست، روبات بسیار خشمناک و ناراحتی است. او قبل از این که به مگاترون دست دوستی و خرابکاری بدهد، با گروه دیگری به نام «پریداکون ها» بود. در قسمت دوم، رمپیچ یکی از آن روبات هایی است که مگاترون را پیدا می کند تا بتواند او را به حیات برگرداند. او بر خلاف روبات های دیگر روی چهار پا حرکت می کند و می تواند از پاهایش به عنوان مته ای بزرگ استفاده کند.

یک روبات متفاوت که نشان از تحول دارد:

● جت فایر: اسمش به راحتی نشان می دهد که جت فایر چه کاره است، او که سابقا یکی از اعضای گروه دیسپتکن ها بوده اما به دلیل اختلاف نظرهای زیادی که با گروهش داشته (از جمله خرابکاری و به کار بردن خشونت زیاد) این گروه را ترک می کند و به اتوبات ها می پیوندد. قدرت پرواز و مانور او در آسمان بسیاری از مشکلات گروه را مثل آب خوردن حل می کند. وقتی که تبدیل به روبات می شود قدرت تخریب وحشتناکی دارد. ۱۵ متر بلندی قد اوست، یعنی بلندترین روبات فیلم است.