ناتوانی جنسی

ناتوانی در مردان به فقدان نعوظ یا نعوظ ناقص و کوتاه که شخص نتواند عمل مقاربت را در حد اقناع ادامه دهد گفته می شود

ناتوانی (Impotence) Erectile Dysfuntion در مردان به فقدان نعوظ یا نعوظ ناقص و کوتاه که شخص نتواند عمل مقاربت را در حد اقناع ادامه دهد گفته می‌شود.

● نعوظ Penile Erection:

تحریک جنسی Sexual Stimulation باعث شل شدن Relaxation عضلات صاف کورپوس کاورنوزوم و عروق آلت شده و جریان خون آلت افزایش می‌یابد. در اثر تحریک جنسی NO نیتریک اکساید از انتهای اعصاب و سلول‌های اندوتلیال آزاد شده و گوانیلات سیکلاز را تحریک می‌کند و GTP تبدیل به cGMP می‌شود و این منجر به فسفوریلاسیون پروتئین‌ کیناز G شده و عضلات شل می‌شوند.

● اتیولوژی ED:

بیماری عروق قلبی (نارسایی قلبی، آترواسکلروز، نارسایی گردش خون و ...)، نارسایی ریوی، نارسایی کلیوی، عوارض جراحی (پروستاتکتومی و جراحی عروق، جراحی نخاع، پیوند کلیه، Iumbar sympathectomy و...)، تروما (آسیب دیسک، ضایعات نخاعی)، اختلالات اندوکرین و متابولیک (بیماری‌های هیپوفیز، تیروئید، آدرنال، دیابت، هیپرپرولاکتینمی، هیپوگنادیسم و ...)، اختلالات نورولوژیک یا عصبی (MS، آسیب‌های مغز و نخاع، صدمات عروق مغز، نوروپاتی محیطی، نوروپاتی دیابتیک، تومورها، کم خونی وخیم، سیفیلیس و...)، مشکلات اورولوژیک (فیموزیس، بیماری پیرونی، پریاپیسم و...)، ناهنجاری‌های مادرزادی (سندرم کلاین فلتر، هیپوسپادیاس)، مشکلات روانی (اختلالات اضطرابی، افسردگی، ...)، اعتیاد (الکل، تریاک، مواد محرک)، داروها (آنتی‌کلینرژیک‌ها مانند آتروپین و هیوسین، سایمتیدین، دیگوکسین، مدرها، داروهای ضد افسردگی، استروژن‌ها، اوپیوئیدها، آنتی‌هیپرتانسیوها مانند آلفا بلاکرها، بتابلاکرها، بلاکرهای کانال کلسیم‌، داروهای آنتی‌سایکوتیک، متوکلوپرامید و...)

● تشخیص ED:

بررسی‌ سابقه‌‌ی پزشکی و گرفتن تاریخچه، معاینه‌ی بالینی جسمی، معاینه‌ی روانپزشکی و تست‌ nocturnal penile tumescence (در خواب افراد نعوظ دارند)، بررسی‌های آزمایشگاهی مانند U/A ,CBC، کراتینین، BUN ,FBS، کلسترول، تریگلیسرید، LDL ,HDL، هموگلوبین A۱c، تستوسترون سرم، پرولاکتین، TSH ,T۴ ,T۳ ,LH ,FSH و ...

● تادالافیل Tadalafil:

از دسته‌ داروهای مهار کننده‌‌ی فسفودی استراز تایپ ۵ می‌باشد. سایر اعضای این دسته داروهای سیلدنافیل و واردنافیل هستند.

تادالافیل درسال ۲۰۰۳توسط FDA تأیید شد. این دارو به علت ۳۶ ساعت طول اثر به weekend pill مشهور است. یکی از مزایای تادالافیل نسبت به سیلدنافیل و واردنافیل (طول اثر ۴ تا۵ ساعت) طول اثر ۳۶ ساعت آن می‌باشد.

▪ فرمول تادالافیل: C۲۲H۱۹N۳O۴

● فارماکوکینتیکس:

دارو را می‌توان همراه یا بدون غذا مصرف نمود.

فراهمی زیستی Bioavailibility دارو متغیر است. میزان اتصال به پروتئین‌ PB دارو ۹۴ درصد.

متابولیسم دارو کبدی و از طریق سیتوکروم CYP۳A۴ می‌باشد. عمرنیمه‌ی دارو ۵/۱۷ ساعت است. دفع دارو بیشتر از ۶۰ درصد از طریق مدفوع و بیش از ۳۰ درصد از طریق ادرار است.

● مکانیسم اثر:

داروهای سیلدنافیل Sildenafil، تادالافیل Tadalafil، واردنافیلVardenafil از دسته مهار کننده‌های فسفودی استراز تایپ ۵ هستند (PDE۵ Inhibitors) و از تبدیل cGMP به GMP جلوگیری کرده و موجب افزایش cGMP می‌شوند (cGMP، توسط گوانیلیل سیکلاز دراثر تحریک نیتریک اکساید NO تولید می‌شود) افزایش cGMP باعث شل شدن عضلات corpus cavernosum و عروق آلت شده و موجب Erection می‌شود. این داروها آگونیست‌ گیرنده‌های کلینرژیک هستند (پاراسمپاتومیمتیک) و اثر وازواکتیو استیل کولین را تشدید می‌کنند.

● موارد مصرف:

۱) ناتوانی جنسی (Impotence) Erectile Dysfunction

۲) هیپرتانسیون ریوی Pulmonary hypertension (سیلدنافیل دردرمان هیپرتانسیون ریوی به کارمی‌رود و تادالافیل در فاز ۳ بررسی‌های clinical trials می‌باشد و در درمان Pulmonary arterial hypertension روزی یکبار مصرف می‌شود). در هیپرتانسیون ریوی عدم تعادل imbalance در سیستم PDE۵/NO در ریه وجود دارد.

● تداخلات دارویی و موارد اخطار با مهارکننده‌های فسفودی استراز۵:

تادالافیل توسط CYP۳A۴ در کبد متابولیزه می‌شود و مهار کننده‌های این ایزوآنزیم سیتوکروم P۴۵۰ باعث کاهش کلیرانس سیلدنافیل شده و غلظت پلاسمایی سیلدنافیل را افزایش می‌دهند. داروهای سایمتیدین، سیزاپراید، اریترومایسین، کتوکونازول وایتراکونازول از این گروه هستند و غلظت پلاسمایی سیلدنافیل را افزایش می‌دهند. مصرف همزمان نیترات‌ها (به عنوان ضد آنژین صدری) مانند نیتروگلیسرین، ایزوسورباید دی نیترات، ایزوسورباید مونونیترات، پنتااریتریتول تترانیترات، آمیل نیتریت و به عنوان داروی سکس مانند آمیل نیتریت، ایزوبوتیل نیتریت) با تادالافیل منجر به افت فشار شدید خون (هایپوتنشن) و تاکیکاردی رفلکسی و شدیدتر شدن آنژین صدری و گاهی مرگ می‌شود. زیرا نیترات‌ها از طریق افزایش تولید cGMP عمل می‌کنند.

● سایر تداخلات و موارد اخطار شامل:

آلفابلاکرها (آلفابلاکرهای غیر انتخابی مانند فنتولامین، فنوکسی‌بنزامین و آلفا یک بلاکرها a۱ blockers مانند پرازوسین، ترازوسین،آلفوزوسین، دوکسازوسین، مصرف تامسولوسین نسبت به بقیه همراه با تادالافیل بی‌عارضه‌تر است، a۲ blockers مانند یوهیمبین) - St.Johns wort، آمیودارون، سوتالون، ایبوتیلاید، دوفه تیلاید، پروکایین امید، دیزوپیرامید، کینیدین، فلوکونازول، ووریکونازول، کربامازپین، کلاریترومایسین، سیکلوسپورین، دانازول، دلاویریدین، دگزامتازون، دیلتیازم، افاویرنز، اتوسوکسیماید، HIV Protease inhibitors (آتازاناویر، ایندیناویر، لوپی ناویر، نلفیناویر، ریتوناویر، ساکیناویر)، ایزونیازید، لوواستاتین، داروهای پایین آورنده‌ی فشارخون، نویراپین، نفازودون، مترونیدازول، گریزئوفولوین، سایر داروهای درمان کننده‌ی اختلال نعوظ، فنوباربیتال، فنی‌توئین، ریفابوتین، ریفامپین، سرترالین، ترولئاندومایسین، وراپامیل، زفیرلوکاست، الکل.

● عوارض جانبی:

در اشخاصی که به تادالافیل حساسیت دارند نباید مصرف شود و علائم آلرژی شامل بثورات جلدی، خارش، کهیر، تورم، گیجی و مشکلات تنفسی می‌باشد. سردرد، فلاشینگ، احتقان بینی، دیس پپسی، کمردرد، دردهای عضلانی، درد در اندامها، اسهال، سوزش سردل Heart burn، عوارض شبه سرماخوردگی، تاری دید، پریاپیسم، درصورت وجود بیماری قلبی ممکن است آنژین شدیدتر شده و Stroke و حمله‌ی قلبی و مرگ ایجاد شود، در مواردی هم اختلالات کوری ناگهانی و کری ناگهانی گزارش شده است.

تادالافیل ایزوفرم PDE۱۱ را هم مهار می‌کند. سیلدنافیل و واردنافیل PDE۶ را هم مهار می‌کنند (این آنزیم در شبکیه است). تادالافیل نسبت به بقیه PDE۵ را اختصاصی‌تر مهار می‌کند و واردنافیل هم نسبت به سیلدنافیل PDE۵ را اختصاصی تر مهار می‌کند در نتیجه عوارض چشمی و قلبی تادالافیل و واردنافیل کمتر از سیلدنافیل می‌باشد.

● عوارض چشمی تادالافیل:

اختلال در دید رنگ‌ها (اشیاء را آبی دیده یا اختلال بین دید سبز و آبی ایجاد می‌شود)، تاری دید، التهاب ملتحمه، افزایش ریزش اشک، ادم پلک، (NAION یا nonarteritic ischemic optic neuropathy). در بعضی از اشخاصی که NAION گزارش شد یکسری ریسک فاکتور مانند سن بالای ۵۰ سال، هیپرتانسیون، مصرف سیگار، بیماری کرونری قلب، crowded Disc، هیپرلیپیدمی و دیابت وجود داشت.

اشخاص مبتلا به آنژین صدری، آریتمی، هیپرتانسیون، هیپوتانسیون، حمله‌ی قلبی، دیابت، اختلالات آناتومیک آلت، نارسایی قلبی، نارسایی کلیه، نارسایی کبد، زخم‌های معده و دوازدهه، بیماریهای هموراژیک، بیماریهای خون مثل سیکل سل آنمی، لوسمی، میلوم مولتیپل، بیماری شبکیه‌ی چشم و وجود بیماری‌های شبکیه مثل رتینیت پیگمنتوزا در اعضای خانواده یا از دست دادن بینایی، درد قفسه‌ی‌سینه هنگام فعالیت جنسی باید به پزشک خود اطلاع دهند.

در صورتی که شخصی که تادالافیل مصرف می‌کند نیاز به عمل جراحی یا جراحی دندانپزشکی داشته باشد باید مصرف دارو را به دکتر خود اطلاع دهد.

● مقدار مصرف:

۱۰ میلی‌گرم تک دوز در طی یک روز نیم‌ساعت قبل از شروع فعالیت جنسی. در صورت نیاز می‌توان دوز دارورا به ۲۰ میلی‌گرم افزایش یا به ۵ میلی‌گرم کاهش داد.

دکتر بابک رضوانجو

فارماکوژیست