کجا, چکار نکنیم

روحیات ملل مختلف را بشناسیم

ارتباطات از خصیصه‌های اصلی زندگی در دنیای امروز است. دنیایی که آن را دهکده‌ جهانی می‌نامند و روابط بین‌ ملل مختلف در قالب مناسبت‌های گوناگون رو به گسترش و فزونی است. افراد جامعه جهانی خواسته یا ناخواسته در روابط سیاسی، بازرگانی، تحصیلی، فراغتی و ... به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، مجازی یا غیرمجازی با افرادی از ملل دیگر در تعامل قرار می‌گیرند. بر این اساس در فرآیند تعامل در ارتباطات بین ملل گوناگون، فرستنده پیام و گیرنده آن، هر دو به یک میزان از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند. به این علت شناخت فرهنگ ملل مختلف در ارتباطات میان‌فرهنگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

● اهمیت شناخت فرهنگ‌ها در توسعه گردشگری

در جهان امروز برخلاف دهه‌های پیش، صنعت گردشگری دارای دیدگاه علمی و واقعگرایانه است و برای رسیدن به اهداف خویش براساس اصول جامعه‌شناختی و روان‌شناختی عمل می‌کند. به این معنی که برای افزایش ارتباطات میان فرهنگی بین کشورها از یافته‌ها و نتایجی که از مطالعات و تحقیقات فرهنگی و آداب و رسوم و دیدگاه‌های اجتماعی ملل مختلف به دست آمده است، بهره‌برداری می‌کند و براساس شناختی که از مطالعات و پژوهش‌های این فرهنگ‌ها کسب می‌کند، برای ارتباطات فرهنگی و گسترش آن بین ملل مختلف برنامه‌ریزی می‌کند.

واضح است که توسعه صنعت گردشگری در عصر حاضر بدون شناخت درست و واقعی از فرهنگ‌ها، آداب، رسوم، ارزش‌ها و دیدگاه‌های آنها امکان‌پذیر نیست. اصول و نظریات تئوریکی که صنعت گردشگری اکنون براساس آن اقدام می‌کند، قبل از هر چیز مبتنی بر شناخت درست از سایر فرهنگ‌هاست. گردشگرانی که از کشور مهمان به کشور میزبان سفر می‌کنند، قبل از هر چیز باید اطلاعات دقیق و درستی درباره مردم کشور میزبان داشته و از اعتقادات، ارزش‌ها و گرایش‌های فرهنگی و اجتماعی آن اطلاع قبلی داشته و با آنها آشنا باشند. در اینجا به صورت اختصار به برخی از خصوصیات و ویژگی‌های فرهنگی تعدادی از ملل پرداخته می‌شود.

اعداد: همان طور که در ایران برخی از اعداد برای ما خوش‌یمن هستند و برخی نحس، در سایر فرهنگ‌ها نیز این مساله را می‌توان دید. در فرهنگ ما اعدادی چون ۷ و ۴۰ خوش یمن است و درمقابل عدد ۱۳ معمولا نحس تلقی می‌شود. برخلاف ما ۱۳ برای ایتالیایی‌ها عددی خوش‌یمن بوده و ۱۷را عدد شوم می‌دانند. روس‌ها و آلمانی‌ها ۱۰ را عددی مقدس می‌دانند. در آمریکای شمالی مردم عدد ۲۱ را عدد خوش‌یمنی قلمداد می‌کنند و عدد ۶ در میان برخی از آنها منحوس است. در اغلب فرهنگ‌های شرق و جنوب شرقی آسیا عدد ۴ را عدد بدشانسی می‌دانند و عدد ۸ را خوش‌یمن تلقی می‌کنند. در هنگام ارائه خدمات و اتاق در مراکز اقامتی این مساله خصوصا در مورد آسیایی‌ها باید مدنظر قرار گیرد.

لبخند در ارتباطات غیرکلامی: در اکثر فرهنگ‌ها لبخند از ارزش بالایی برخوردار است. برای مثال تایلندی‌ها به‌عنوان مردمی دوست‌داشتنی و خندان شناخته می‌شوند. اغلب آسیایی‌ها نیز سعی می‌کنند در ارتباطات عمومی خویش لبخند زده و حتی اضطراب، عصبانیت و سایر حالات درونی خویش را به واسطه لبخندشان پنهان کنند. در این میان هندی‌ها کمتر از مردم دیگر فرهنگ‌های آسیایی لبخند می‌زنند و تنها زمانی که خوشحال هستند یا در شرایط خوش‌آیندی قرار می‌گیرند، لبخند می‌زنند. مردم آمریکای شمالی دوست دارند همیشه لبخند بزنند تا دوستانه و منطقی جلوه کنند. فرانسوی‌ها در نقطه مقابل آمریکایی‌ها قرار دارند و معمولا بسیار سرد و عاری از احساس با افراد ناآشنا برخورد می‌کنند؛ اما زمانی که با افراد احساس نزدیکی و دوستی کنند رفتاری دوستانه‌تر از آمریکایی‌ها خواهند داشت. رسمی‌ بودن چه در رفتار و چه در ظاهر از ارزش بالایی نزد آلمان‌ها برخوردار است. به این علت از آنجا که بیشتر آلمان‌ها ترجیح می‌دهند رفتاری شایسته داشته باشند، رفتارهای غیررسمی از نظرشان نامناسب و حتی گستاخانه است.

سلایق ارائه خدمات: گل سفید در آسیای شرقی نمادی از مرگ است؛ به این علت گذاشتن گل سفید روی میز غذاخوری، داخل اتاق مهمان و سایر مکان‌های رسمی نوعی بی‌حرمتی محسوب شده و سبب رنجش آنها می‌شود. آلمان‌ها معمولا خدمات سریع، معقول و کارآمد را می‌خواهند و دوست ندارند زیاد معطل شوند. در چنین حالتی بهانه‌ای بسیار موجه می‌تواند آنها را آرام کند. مردم آمریکای شمالی مایلند بدانند دقیقا چه چیزی را می‌خواهند. از این رو سفارش‌های خود را توضیح می‌دهند و توقع دارند دستوراتشان نوشته شود. آنها همچنین سوالات بی‌شماری می‌پرسند و توقع دارند مهمانداران چنانچه سوالاتشان را فورا جواب نمی‌دهند، اطلاعات مورد نیاز آنها را بیابند. استرالیایی‌ها توقع درخواست‌های مودبانه را دارند و انتظار دارند حتی زمانی که از آنها درخواست انعام می‌شود، آن را با کلماتی چون «لطفا» بشنوند و تشکر کردن را ضروری می‌دانند. مالزیایی‌ها وجود نیروی خدماتی زیاد را مهم می‌دانند و در هتل‌ها و رستوران‌ها ترجیح بر داشتن یک پیشخدمت شخصی دارند. هندی‌ها با دست راست غذا می‌خورند. از نظر آنها دست چپ کثیف است و هرگز برای رد و بدل غذا به کار نمی‌رود. از این رو اگر در رستوران هنگام سرو غذا پیشخدمت با دست چپ سرویسی به آنها ارائه کند، این رفتار را نوعی بی‌حرمتی دانسته بشدت آزرده می‌شوند.

● برخی رفتارهای فرهنگی دیگر

مالزیایی‌ها همواره با قاشق و چنگال غذا می‌خورند. از نظر آنها کارد در سر میز غذا نوعی سلاح می‌تواند محسوب شود.

فرانسوی‌ها امتناع ارتباط چشمی با شخصی که با وی ارتباط مستقیم دارند را به معنی «تحقیر» می‌دانند مخصوصا اگر آن شخص پیشخدمت باشد.

روش ارتباط ژاپنی‌ها غیرمستقیم است. آنها انتظار دارند دیگران حدس بزنند منظورشان چیست و چه می‌خواهند. ژاپنی‌ها معتقدند فقط انسان‌های بی‌احساس و خالی از ظرافت به توضیح لغت به لغت و مستقیم نیازمندند. درصد زیادی از اندونزیایی‌ها سیگار می‌کشند و بعضی از مردان سیگار نکشیدن را نشانه نبود مردانگی می‌دانند. در نتیجه کارکنان مراکز خدماتی باید نهایت درایت را برای اجرای سیاست‌های «سیگار کشیدن ممنوع» به‌کار ببرند تا مانع آنها شوند.

تایلندی‌ها خوردن هر چیزی را هنگام راه رفتن یا ایستادن غیرمعمول می‌دانند.

چینی‌ها ترجیح می‌دهند در مراکز اقامتی از دوش استفاده کنند نه از وان حمام. چرا که به تمیزی امکانات عمومی باور ندارند.

کره‌ای‌ها بالا کشیدن دماغ و عطسه را در مراکز عمومی بسیار ناخوشایند می‌دانند اما فین کردن برایشان کار پذیرفته‌ای است.

هستی یزدان‌پناه