ضرورت تناسب بین امکانات و افزایش جمعیت

بنظر می رسد که قضاوت و اظهار نظر درست و علمی در خصوص مقوله جمعیت بدون توجه به شاخص های توسعه امکان پذیر نیست، چرا که افزایش جمعیت، بدون تناسب با امکانات موجود باعث توقف و یا کند …

بنظر می رسد که قضاوت و اظهار نظر درست و علمی در خصوص مقوله جمعیت بدون توجه به شاخص های توسعه امکان پذیر نیست، چرا که افزایش جمعیت، بدون تناسب با امکانات موجود باعث توقف و یا کند شدن حرکت در مسیر رشد تکاملی یک فرد یا جامعه خواهد شد، بالاخص آنکه بر اساس نظریه ی مالتوس رشد جمعیت دارای تصاعد هندسی و رشد بسیاری از نیازهای اولیه مانند مواد غذایی و ... دارای تصاعد عددی است.

آموزش، اشتغال، ازدواج و تغذیه ی مناسب و بهره گیری از توانمندی زنان از جمله مواردی هستند که همواره سیاستگزاران و برنامه ریزان یک جامعه را به چالش می کشاند و لزوم هماهنگ بودن برنامه های تنظیم خانواده و نرخ رشد جمعیت با امکانات بالفعل و بالقوه برای حال و آینده را بیش از پیش مسجل می نماید. این وضعیت با توجه به گذر اپیدمیویولژیک و تغییر ترکیب سنی جمعیت بیش از پیش اهمیت می یابد، بنحوی که یکی از دغدغه های جوامع انسانی بالاخص در کشورهای در حال توسعه، رسیدن به شاخص سالمندی ایمن است.

بدیهی است که در حال حاضر افزایش طول عمر با کیفیت، ملاک توسعه است و نه فقط افزایش قدر مطلق سن افراد، از طرف دیگر تغییر الگوی بیماریها از بیماریهای واگیردار به بیماریهای غیر واگیر و نیز شیوع اختلالات خلقی و افسردگیها که مستقیماً تحت تأثیر ترکیب سنی جمعیت است باید به دقت مدنظر قرار گیرد. نکته ی قابل تأمل در مورد بیماریهای غیر واگیر آن است که اولاً تقریباً تمامی آنها ناشی از تغییر شیوه ی زندگی و تغذیه ی ناصحیح است که عموماً از کشورهای غربی وارد شده و ثانیاً ترس ناشی از سرایت بیماریهای واگیردار که کشورهای توسعه یافته را مجبور به کمک به سایر کشورها برای مهار و کنترل آنها می نماید در مورد بیماریهای غیر واگیر وجود ندارد. بنابراین کشورهای در حال توسعه نباید چندان امیدی به مساعدت های فکری و مادی کشورهای پیشرفته داشته باشند و از این رو کارشان سخت تر خواهد بود.

بطور خلاصه می توان گفت که هر دوره از دوران رشد انسان اعم از زندگی جنینی، نوزادی تا جوانی و سالمندی اهمیت خاص خود را داشته و مقتضیات ویژه ی خود را می طلبد تنها مورد آن است که گاه و بیگاه بدلیل بحرانی شدن مشکلات یکی از این اقشار، توجه ی بیشتر دولتمردان به آن گروه معطوف می گردد، در صورتی که این موضوع به آن معنی نیست که سیار گروههای سنی مشکل خاصی ندارند، به عنوان مثال گاهی مشکلات سالمندان پررنگ تر مطرح می گردد و گاهی اشتغال و ازدواج جوانان و گاه موضوع دیگر، به همین دلیل است که علمای جامعه شناس اذعان می کنند که جوان بودن یک جامعه هم می تواند بعنوان یک تهدید مطرح باشد و هم بعنوان یک فرصت و این موضوع کاملاً بستگی به میزان آمادگی آن جامعه برای پاسخگویی به نیازهای واقعی آنان دارد. به امید روزی که با استفاده ی بهینه از توانمندیها و امکانات و استعدادهای سرشار میهن اسلامی شاهد رشد طبیعی، بهنگام و شکوفایی خلاقیت های آحاد جامعه باشیم.