وای اگر از پس امروز بود فردایی

مساله اقتصاد بدون نفت از زمان زنده یاد دکتر مصدق مطرح شد ولی نه در زمان شاه اجرا شد و نه پس از انقلاب ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و هنوز برای چرخش چرخ های اقتصاد کشور نیازمند بهره گیری از فروش نفت برای تامین بودجه کشور هستیم

فردی که پروفسور اقتصاد معاصر است می‌گفت: از بالا رفتن روزانه قیمت نفت ناراحت نشویم زیرا میلیاردها دلاری که غرب برای این ماده سیاه‌رنگ می‌پردازد، دور زده دوباره به خزانه مالی قدرت‌ها بازمی‌گردد. در این میان آنان که بازنده‌اند کشورهای نفت‌خیز هستند نه کشورهایی که تولیدکننده صنایع جدید و الکترونیکی هستند. این استاد اقتصاد چنین می‌گفت: از نیجریه تا الجزایر و لیبی و خاورمیانه و اندونزی چشم بیندازید همه‌ی این کشورهای نفت‌خیز با میلیاردها دلار درآمد از فروش نفت همچنان در کلیه تولیدات صنعتی نیازمند غرب هستند و غرب به هر قیمتی که بخواهد تولیدات خود را وارد بازار می‌کند و هیچ کدام در راه مبارزه با بیکاری و تولید ثروت ملی گام برنداشته‌اند.

امروز باید دریابیم که اگر از پس امروز بود فردایی که حتما خواهد بود، کشورهای نفت‌خیز چه وضعی پیدا خواهند کرد. بدون تردید ده‌ها کشور نفت‌خیز امروزی وقتی چاه‌های نفت خشک شد باید کاسه‌ی گدایی برداشته و از غرب کمک بخواهند. امروز کشورهای نفت‌خیز تکیه بر ثروت خدادادی زده‌اند و خرج می‌کنند، همانند کسانی که در لاتاری برنده شده‌اند، ولی فردا که دیگر پولی به خزانه نیامد جز گدایی راه دیگری ندارند. ولی آنها که میلیاردها دلار در راه سازندگی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، قادر خواهند بود آینده‌ی نسل جوان را تامین کنند.

«باید پول نفت بر سر سفره هر ایرانی بیاید» اما از طریق تولید در کشور. بسیاری از ایرانی‌ها از این جمله شاد شدند که پول نفت به سفره ایرانی بیاید اما از چه طریق؟ از طریق راه‌اندازی صنایع تولیدی نه دلالی که به هدر دادن ثروت ملی است.

مساله اقتصاد بدون نفت از زمان زنده‌یاد دکتر مصدق مطرح شد ولی نه در زمان شاه اجرا شد و نه پس از انقلاب ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و هنوز برای چرخش چرخ‌های اقتصاد کشور نیازمند بهره‌گیری از فروش نفت برای تامین بودجه کشور هستیم.

● بحران

می‌خواهید بدانید چگونه نفت ما را ذلیل خواهد کرد؟ به تحولات جهان نظر اندازید که برای شما چه توطئه‌هایی به وجود می‌آورند.

دیروز به یکباره همه وسایل ارتباطی جهان فریاد برآوردند که به زودی قحطی جهان را در خود فرو می‌برد و میلیون‌ها نفر غذا نخواهند داشت زیرا قیمت گندم، لوبیا، عدس، برنج و سایر حبوبات آن چنان بالا می‌رود که کشورهای فقیر قادر به خرید آنها نیستند به علاوه باران کم باریده و هزاران هکتار زمین زراعتی از حیز انتقاع افتاده است. آقایان طرح کردند که جمعیت دنیا رو به افزایش است و برای چنین جمعیتی غذا به اندازه‌ی کافی نیست. چگونه شد که دقیقا جهان با کمبود مواد غذایی روبه‌رو گردید؟ تصور نمی‌کنید که قیمت نفت و افزایش بشکه‌ای ۱۲۰ دلار رابطه‌ای دارد با افزایش سرسام‌آور بهای مواد غذایی؟ شما شاد می‌شوید از افزایش بهای نفت ولی سرمایه‌داران بزرگ توطئه‌ای کردند که میلیاردها دلار درآمد نفت کشورهای رو به رشد را دوباره به خزانه‌ی غرب بفرستند.

جالب آن که وسایل ارتباط جمعی جهان چون اسیر آنچه که کشورهای سرمایه‌داری برای آنها تهیه می‌کنند هستند، به یک باره فریاد می‌زنند جهان در خطر قحطی قرار دارد.

باید بدانیم که قیمت مواد غذایی را میلیاردرها تعیین می‌کنند. آنها با در دست داشتن میلیاردها دلار با تولیدکنندگان عمده در تماس هستند و همچنان که در بورس عمل می‌شود قیمت‌ها را بالا و پایین می‌برند. در این زمینه بدبخت کشورهایی هستند که درآمد نفت را نه در دایره تولید که در دایره مصرف به کار می‌برند.

● سازندگی بدون درآمد نفت

آیا هیچ توجه دارید که کشورهایی در جهان هستند که نه انبار نفت دارند و نه درآمد آن را ولی با این حال وضع بهتری نسبت به کشورهای نفت‌خیز دارند.

کره جنوبی طی سی سال از یک کشور عقب‌افتاده در حلقه‌ کشورهای پیشرفته افتاد. توجه کنید فقط طی سی سال اتومبیل ساخت، کشتی‌های بزرگ ساخت و در همه رشته‌های صنعتی خود را از وابسته بودن نجات داد. ژاپن طی یکصد سال از کجا به کجا رسید که امروز دومین قدرت جهانی محسوب می‌شود.

چین که یک میلیارد و سیصد میلیون نفر جمعیت آن است و باید برای این جمعیت عظیم وسایل زندگی فراهم کند نه نفت دارد، نه درآمد آن را و هند با ۸۰۰ میلیون نفر نه نفت دارد و نه درآمد آن را. امروز یکی از کشورهای پیشرفته در زمینه الکترونیک است به طوری که شرکت‌های آمریکایی اجرای طرح‌های انفورماتیک خود را به هند واگذار می‌کنند.

ترکیه یک کشور مسلمان است، نه نفت دارد و نه درآمد آن را اما جامعه‌اش در حرکت است و اروپایی‌ها مایلند ترکیه عضو اتحادیه اروپا شود.

کشورهای مسلمان جنوب شرقی آسیا نه نفت دارند و نه درآمد آن را ولی آهنگ پیشرفت آنها کمتر از دیگر کشورهای پیشرفته جهان نیست. علت اصلی این پیشرفت‌ها از آن جهت است که این کشورها به جای دلالی تولیدکننده هستند.

فرق است بین تولیدکننده و مصرف‌کننده. کشورهای نفت‌خیز و نه تولیدی که پول‌های نفت را صرف خرید کالاهایی می‌کند که دیگران خلق کرده‌اند، طی چند سال اخیر بزرگترین خریدار تلفن‌های همراه کشورهای نفت‌خیز بوده‌اند. میلیون‌ها تلفن همراه از غرب به شرق فروخته شد که یک منبع ارزی بزرگی بود برای غرب و دلارهای نفتی به غرب برگشت داده شد. هیچ یک از کشورهای نفتی به این فکر نیفتاد که چگونه می‌تواند خود آن را تولید کند زیرا تولید آن زحمت دارد و راحت آن بود که دلار بدهد و تلفن همراه بگیرد. به این داد و ستد می‌گویند دلالی نه تولیدی. امروز وقتی در خیابان‌های کشورهای عقب‌افتاده راه می‌روید اکثر جوان‌ها با یک تلفن همراه در حال صحبت کردن هستند بدون آن که فکر کنند، سازنده باشند، تولیدکننده باشند نه فقط مصرف‌کننده. هزینه ماده اولیه یک تلفن همراه چند دلار بیشتر نیست اما وقتی به بازار می‌آید هزاران دلار برای آن به غرب پرداخت شده است.

این یک نمونه از مصرف تلفن همراه است. تقریبا در اکثر رشته‌های تولیدی، شرق از غرب عقب افتاده است.

اگر امروز با درآمد نفتی بالا نتوانیم خون تازه‌ای وارد رشته‌های تولیدی کشور کنیم، فردای روزگار بدون میلیاردها دلار چگونه می‌توانیم صیانت خود را حفظ کنیم؟