از پسته​کاری تا ریاست جمهوری

بسیاری از مردم ایران و جهان او را با نام رفسنجانی می شناسند, اما نام خانوادگی او هاشمی است و پسوند این نام بهرمانی روستایی از توابع بخش نوق در رفسنجان البته این وصف بهرمان است قبل از سال ۱۳۸۲, چرا که از آن سال به بعد بهرمان هم شهری از شهرهای ایران بود

بسیاری از مردم ایران و جهان او را با نام رفسنجانی می‌شناسند، اما نام خانوادگی او هاشمی است و پسوند این نام بهرمانی. روستایی از توابع بخش نوق در رفسنجان؛ البته این وصف بهرمان است قبل از سال ۱۳۸۲، چرا که از آن سال به بعد بهرمان هم شهری از شهرهای ایران بود.

اکبر هاشمی رفسنجانی سوم شهریور ۱۳۱۳ در بهرمان به دنیا آمد. بهرمان در یک نوار حاشیه ای در شمال شرقی رفسنجان قرار گرفته است. ویژگی جغرافیایی خاصی ندارد جز این که جاده شهر، مزارع پسته و خانه های مردم را از کویر جدا کرده است. برای این که از رفسنجان به این شهر بروید؛ باید از اتومبیل استفاده کنید، زیرا این مسافت ۶۷ کیلومتر است و حدود یک ساعت با خودروی شخصی طول می کشد.

همان طور که بیان شد بهرمان تولیدکننده پسته است. اگر جزئی تر نگاه کنیم روستای نوق هم همین تولید را دارد و اگر بخواهیم به صورتی کلی تر به ماجرا بنگریم شرایط رفسنجان هم همین گونه است. برخی حتی مدعی هستند که رفسنجان اولین شهر جهان در تولید این خشکبار گرانقیمت است.

تولید پسته در این سرزمین از دو زاویه برای هاشمی مزیت و البته مشکلاتی ایجاد کرده است. مزیت این باغ ها برای او این بود که اولا در بدو تولدش در خانواده ای نسبتا ثروتمند به دنیا آمد و نسبت به دیگران در کودکی مشکلات کمتری متحمل شد. موضوع ثروتمند بودن او در مبارزه هم به کمکش آمد و حتی گفته می شود که او به بسیاری از مبارزان پول قرض می داد. همین حالا هم گفته می شود که بخشی از درآمد سالانه او از پسته های باغش است و البته هستند کسانی که در قد و قامت سیاستمدار بزرگ ایرانی یا خارجی از هاشمی رفسنجانی به عنوان هدیه، پسته گرفته اند.

اما خواربار گران ظرف های آجیل برای هاشمی کم دردسر هم نبوده است. بسیاری به دلیل همین ثروتمند بودن او را به حمایت از سرمایه داری و نادیده گرفتن محرومان جامعه متهم کردند و برخی هم گفتند که او با چنین ثروتی کاخ نشین شده است و دیگر به کوخ نشین ها توجهی ندارد. چنین مواضعی در دوران دولتش که با نام سازندگی در ایران معروف شد بیش از همه زمان های دیگر شنیده شد و البته خود او و اطرافیانش آن را نقض می کنند.

اما هاشمی رفسنجانی از زادگاهش چه خصوصیتی با خود دارد؟ به نظر می رسد که بتوان سختکوشی او را یک خصوصیت جغرافیایی توصیف کرد. همه می دانند که مردمان کویر سختکوشند و صدالبته اگر کشاورز باشند این سختکوشی دوچندان می شود. به بار نشاندن محصول آن هم محصولی چون پسته در کویر کار هر کسی نیست. هاشمی رفسنجانی کسی است که از ابتدای انقلاب تاکنون سمت های مدیریتی مهمی داشته است. فارغ از مثبت یا منفی بودن عملکرد هاشمی در این مسئولیت ها آن چه روشن است این که تنبلی در برنامه کاری او جایی ندارد. نزدیکانش می گویند هنوزم که هنوز است راس ساعت ۵ صبح از خواب برمی خیزد و برخی اوقات در همان حوالی از فرصت خلوت بودن خیابان های تهران استفاده می کند و به دفترش در کاخ مرمر می رود. در عین حال در خاطرات گذشته او، همواره از کار تا ساعات پایانی شب سخن بوده به نوعی که در خاطراتش نوشته که شب های متعددی به منزل هم نرفته و شب را در مجلس به صبح رسانده است.

اما از ریشه ها که بگذریم باید تاثیرات رفسنجانی بودن بر عملکردهای هاشمی را بررسی کنیم. دولت هاشمی به دولت کرمانی ها معروف بوده است. در میان کارگزاران سطوح بالای دولت او افراد بسیاری از استان کرمان دیده شدند. معروف ترین آنها اسحاق جهانگیری و نیز سیدحسن مرعشی است که البته مرعشی با هاشمی نسبت فامیلی هم دارد. گفته می شود که استان کرمان و شهر رفسنجان از فرصت ریاست جمهوری هاشمی بخوبی استفاده کرد و راه ترقی را پیش گرفت. دو نشانه مهم این ترقی و پیشرفت تاسیس راه آهن بافق ـ بندرعباس و تاسیس فرودگاه بین المللی رفسنجان بود. پروژه اول باعث شد کرمان محل مهمی برای ترانزیت کالایی کشور شود.

در عین حال شخص هاشمی رفسنجانی هم توجه جدی به منطقه زندگی خود داشته و دارد. در حالی که همه روسای جمهور، هدایای دریافتی خود از سران دیگر کشورها و سازمان های بین المللی را در موزه ای به نام هدایای ریاست جمهوری در تهران نگهداری می کنند (که البته از سرنوشت این موزه خبری در دست نیست!) هاشمی رفسنجانی با تاسیس یک موزه در شهر رفسنجان تلاش کرد تا برای این شهر جاذبه توریستی ایجاد کند تا اگر گردشگری برای دیدن ارگ بم به کرمان می آید به رفسنجان هم برود و موزه ریاست جمهوری این شهر را هم ببیند. کار ساخت این موزه سال ۱۳۷۰ آغاز و سال ۱۳۷۸ افتتاح شد. گفته می شود اکنون یکی از کاربری های مهم این موزه، کتابخانه آن است.

مردم رفسنجان، هاشمی را دوست دارند و معمولا نماینده مجلسشان عموما کسی است که با هاشمی رفسنجانی قرابت فامیلی یا فکری دارد. هاشمی رفسنجانی هم نشان داده که وطن اش را بسیار دوســـت دارد و البته غیر از پسته، چیزهای دیگری را برای وطنش به همراه دارد.