بزرگترین فروشگاه فرش دستباف تنها هفت روز در سال

سال ۹۱ برای فرش ایران در حالی آغاز شد که اهداف صادراتی رقم بالای یک میلیارد دلار را نشان می داد و دستیابی به آن نیازمند اقداماتی جدی و واقعی در این زمینه بود

سال ۹۱ برای فرش ایران در حالی آغاز شد که اهداف صادراتی رقم بالای یک میلیارد دلار را نشان می‌داد و دستیابی به آن نیازمند اقداماتی جدی و واقعی در این زمینه بود. اقداماتی در زمینه‌های مختلف شناخت بازار، تولید و فروش که تمامی این‌ها می‌بایست نسبت به گذشته بهبود چشمگیری یابد. لذا استفاده بهینه از ابزارهای این جریان کمک شایانی به دستیابی این اهداف می‌نماید. لذا علاوه بر توجه به موارد تازه و بکر باید عادت‌های غلط را نیز در این جریان اصلاح نماییم. عادتی که هر ساله نمایشگاه بزرگ فرش دستباف ایران را به بزرگترین حراجی سال تبدیل می‌نماید.

یکی از بهترین زمینه‌هایی که می‌بایست برای دستیابی به اهداف کلان صادراتی به آن توجه شود شناخت بازار است. شناخت بازار به معنی تحقیقات قبل از انجام هر فعالیت فیزیکی و تولیدی است که تولیدکننده بر اساس آن اقدام به تولید می‌نماید. یکی از ابزارهای شناخت بازار فرش نمایشگاه‌های مختلف مرتبط با فرش، کفپوش و دکوراسیون‌ داخلی است. شرکت در این نمایشگاه‌ها تولیدکننده و یا فروشنده را در مواجهه عینی و مستقیم با مصرف کننده و خریدار قرار می‌دهد و اطلاعات رد و بدل شده در این فضا به بهینه شدن پروسه تولید و سفارش پذیری کمک شایانی خواهد نمود.

سالانه در ایران نمایشگاه‌های مختلف فرش در سطح استان‌ها برگزار می‌گردد که هریک از آن‌ها بیشتر در زمینه شناخت بازار داخلی فرش مفید و موثر خواهند بود اما سرآمد تمامی این نمایشگاه‌های داخلی نمایشگاه بزرگ فرش تهران است. نمایشگاهی که با وسعت و گستردگی مناسب، بیشتر تولیدکنندگان و فروشندگان فرش در سراسر کشور را کنار هم جمع آورده و زمینه ساز بسیاری از اتفاقات خوب در فرش ایران می‌تواند باشد.

نمایشگاهی که بعد تبلیغاتی مناسبی به نسبت سایر نمایشگاه‌ها در سطح کشور دارد و پس از گذشت بیست سال جایگاه خود را در بین اهالی فرش به خوبی پیدا کرده است. نکته دیگر این است که ایرانیان نیز هرساله استقبال بسیار خوبی را از این نمایشگاه دارند و این موارد می‌طلبد تا سیاست گذاران اصلی این رویداد مهم فرش کشور برای برگزاری هرچه بهتر نمایشگاه بزرگ فرش تهران اقدامات موثر و عملی را برنامه‌ریزی و اجرا نمایند.

در بیست و یک دوره گذشته -که آخری ابتدای همین ماه برگزار شد- نمایشگاه بزرگ فرش تهران به دلیل حجم استقبال و گستردگی بازدیدکنندگان داخلی، نمایشگاه بیشتر به شکل فروشگاهی بزرگ درآمده که به صورت موقت برپاشده و هرکس سعی می‌نماید در این مجموعه فروش بیشتری را در همان فضای نمایشگاه تجربه نماید؛ و متأسفانه کمتر به این مسئله مهم توجه شده که نمایشگاه بیشتر محلی برای نمایش فرش‌های تولید شده و آخرین تولیدات هنری و همچنین اطلاع از نظر مصرف کننده در خصوص تولیدات و در نهایت اخذ سفارش یا خط گرفتن جهت سیاست گذاری های سال آینده تولیدی است. نکته تأمل برانگیز نیز این است که سیاست گذاری‌ها نیز کمتر به سمت داشتن نمایشگاهی با ارزش‌های واقعی یک نمایشگاه بوده است.

به فاصله چند روز بعد از نمایشگاه بزرگ فرش دستباف تهران به شکلی محدودتر نمایشگاه فرش ماشینی و سایر کف پوش های صنعتی در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برگزار شد؛ و ای کاش تولید کنندگان و فروشندگان و صادرکنندگان فرش دستباف از این نمایشگاه دیدن می نمودند تا حداقل با نحوه ارائه، تبلیغات و نمایش کالایی حداقل در ابعاد فیزیکی فرش دستباف آشنا می‌شدند تا همچنان مشابه بیست و یک دوره نمایشگاه بزرگ فرش تهران فضای نمایشگاه را به مدت هفت روز به بزرگترین حراجی سال تبدیل ننمایند و از امکانات نمایشگاهی آن استفاده و در طول یک سال از آن بهره‌مند شوند نه فقط مدت هفت روز از ۳۶۵ روز سال.

چند سالی است که مرکز ملی فرش جشنواره‌ای را با عنوان فروش ویژه فرش و با شعار هر فروشگاه یک نمایشگاه در اواخر هر سال برگزار می‌نماید. وقتی به نمایشگاه بزرگ فرش تهران که بارها و بارها سهواً و یا عمداً نمایشگاه بین المللی فرش دستباف خوانده شده است و حتی این دوره در بنرهای تبلیغاتی هم عنوان بین المللی آورده شده نگاهی می‌اندازیم می‌توانیم عنوان نمایشگاه را به جشنواره فرش دستباف و با شعار همه فروشگاه‌ها در یک نمایشگاه‌ها و با هدف هرچه فروش فیزیکی در نمایشگاه بیشتر امتیاز بیشتر عوض کنیم که تازه در این تعریف فعالیت نمایشگاه بزرگ فرش بیشتر هویدا می‌گردد.

در دوره‌های گذشته اگر گشتی در فضای نمایشگاه می‌زدیم کمتر با فضاهای از قبل طراحی شده و غرفه آرایی مواجه می‌شدیم. نمایش فرش‌ها نیز در ابتدایی ترین حالت خود قرار داشت و معمولاً پارتی فرش‌ها آنقدر بزرگ بودند که امکان نمایش را بسیار محدود می‌نمود. از طرفی در نمایشگاه تولید کنندگان و عرضه کنندگان فرش برنامه‌ای برای رونمایی از آثار خاص، تازه و یا جدید نداشتند و غالباً همان فرش‌های داخل فروشگاه خود را که هرسال به نمایشگاه می‌آوردند برای عرضه آماده می‌نمودند.

فضای نمایشگاه فرصت بسیار مناسبی برای تبلیغات و معرفی خدمات ویژه شرکت تولیدی و یا عرضه کننده فرش است. اما در دوره‌های گذشته کمتر مشاهده نمودیم که کاتالوگ‌های ویژه نمایشگاه بین بازدیدکنندگان توزیع شوند. غرفه داران نیز بیشتر به جای اینکه به معرفی فرش‌ها و آگاهی بازدیدکنندگان بپردازند تمام تلاش خود را برای فروش موقت و فروش در همان فضای نمایشگاه انجام می‌دهند. اگر بخواهیم قضاوتی در خصوص کیفیت تبلیغات در فضای نمایشگاه داشته باشیم باید بگوییم: تبلیغات در فضای نمایشگاه ما را به فضایی تاریخی می‌برد. آن زمانی که تبلیغ هر کالا با نام و تصویر فرد صاحب مال التجاره رواج داشت. تبلیغاتی که در این زمان با پیشرفت‌های رنگارنگ اصول گرافیکی به خوبی میدانیم که دیگر کارایی ندارد و گویا برخی تولیدکنندگان محترم و حتی متصدیان برگزاری نمایشگاه با مقوله گرافیک و تبلیغات تصویری بر پایه اصول گرافیکی به کل بیگانه بودند و گاهی اوقات با اقدامات تبلیغی خود فضای نمایشگاه را شاد می‌نمودند!

از طرفی نمایشگاه فرصت مناسبی است تا در آن تولید کنندگان، فروشندگان، صادرکنندگان و سایر مسئولین و دست اندکاران فرش گردهم جمع شوند و نسبت به مسائل و مشکلات روز فرش کشور و راهکارهای رهایی از آن و پشت سر نهادن آن بحث و گفتگو نمایند. همچنین فرصتی است تا ذی نفعان فرش کشور مطالبات و خواسته‌های خود را با مسئولین امر در میان بگذارند. لزوم چنین اقداماتی برگزاری نشست‌های تخصصی و کاربردی است. همچنین دعوت از مسئولین امر و ایجاد فضایی برای گفتگو مستقیم تولیدکنندگان و فروشندگان و صادرکنندگان با آنان در قالب نشست‌های کاملاً تخصصی که نتایج این نشست‌ها توسط کمیته‌ای پیگیری تا به نتیجه مطلوب برسد.

برگزاری کارگاه‌های آموزشی مختلف در زمینه‌های تولید، فروش و بازاریابی برای غرفه داران و همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی در جهت آشنایی هرچه بهتر و بیشتر بازدیدکنندگان با ابعاد فنی و فرهنگی و هنری فرش که می‌تواند در بالا بردن سطح آگاهی‌های مصرف کنندگان بسیار مفید و موثر باشد از دیگر اقداماتی است که می‌توان در فضای نمایشگا برای پربارتر نمودن آن انجام داد که امیدواریم موارد گفته شده در دوره‌های آتی بیشتر مورد توجه مسئولین و شرکت کنندگان قرار گیرد.

سیدمحمدمهدی میرزاامینی

دانشجوی کارشناسی اشد اقتصاد و مدیریت فرش