هماهنگی دخل و خرج در خانه

بعضی ها با حقوق کارمندی , پز مهندسی می دهند که نتیجه اش پیدایش بحران در معیشت خانواده است زن و شوهر باید موازنه ای معقول و منطقی بین دخل و خرج ایجاد کنند

● حقوق کارمندی و پز مهندسی

بعضی ها با حقوق کارمندی ، پز مهندسی می دهند... که نتیجه اش پیدایش بحران در معیشت خانواده است.

برنامه ریزی اقتصادی و به تعبیر روایات اسلامی " تقدیر المعیشه " ، یکی از ارکان ثبات و پایداری بنیان خانواده است و بدون آن ، جای پایی برای بروز اختلاف پیش خواهد آمد.

زن و شوهر (و به تبع ، فرزندان خانه ) باید موازنه ای معقول و منطقی بین دخل و خرج ایجاد کنند و با پذیرش ‍ واقعیت ها، مانع مساله ساز شدن توقعات فردی شوند.

زنان خانه دار، مدیریت امور خانه را اگر بر محور قناعت و پرهیز از خرج های غیر لازم و تشریفاتی و تجملاتی تنظیم نکنند و از شوهران خود ، توقعات غیر منصفانه و بی جا و خارج از توان مالی و میزان در آمد او داشته باشند ، یا هزینه های غیر ضروری را بر آنان تحمیل کنند ، باید منتظر بروز تنش باشند.

اساس خانواده و زندگی مشترک ، بر همکاری است . اگر هر یک از زن و شوهر، طلبکارانه یا تحمیل گرانه با طرف مقابل برخورد کنند ، آن تفاهم پدید نخواهد آمد.

سست شدن پایه های نهاد خانواده ، گاهی در اثر همین مسایل مادی و اقتصادی است و آغاز آن هم چه بسا از امور جزئی و بی اهمیت است و سر از بحران در می آورد.

● خرد یا هوس ؟

ثروت و امکانات ، برای تامین رفاه معیشتی و آرامش روحی و سکون خاطر است و نباید گذاشت به مایه تشنج و ماده اختلاف تبدیل شود.

به کار گیری عقل و تدبیر در تنظیم اقتصادی خانواده ، ایجاب می کند که از چشم و هم چشمی و رقابت های کمر شکن یا حسادت های خانمان برانداز، پرهیز کنند و اجازه ندهند هوس به جای عقل بنشیند و صفای زندگی را از میان بردارد.

قناعت یکی از شیوه های خردمندانه در مصرف و خرج است .

به تعبیر حضرت علی (علیه السلام ): قناعت ، ثروتی پایان ناپذیر است .

نقطه مقابل قناعت و میانه روی و اعتدال اقتصادی ، ولخرجی و اسراف است که هم ناسپاسی به نعمت های خداست ، هم زمینه ساز بروز فقر و تنگدستی است و هم هدر دادن امکانات است که نابخردانه است . خرج های اسرافکارانه هرگز ستوده نیست و کسی که خردمند باشد ، کس دیگر را بر ولخرجی نمی ستاید ، بلکه ملامت هم می کند و اگر هم کسی در اثر اسراف و تبذیر و ریخت و پاش به فقر و افلاس کشیده شد ، دل کسی بر او نمی سوزد و جای ترحم نیست ، چرا که هر چه کرده خود کرده است .

این مضمون کلام امیر المومنین (علیه السلام ) است که فرموده است : اسرافکار را واگذار که نه بخشش او ستایش انگیز است ، نه تنگدستی اش ترحم انگیز.

تجمل گرایی ، بیش از آنکه راحتی بیاورد ، ناراحتی می آفریند و به جای آرامش ، زندگی ها را دستخوش آشفتگی ها و زلزله های ویرانگر می سازد. در ورای بسیاری از چهره های به ظاهر شاد و شنگول طبقات مرفه و تشریفاتی ، غمی سنگین و اضطرابی دایمی نهفته است .

کیست که نداند درون این گونه خانواده ها که با هم به رقابت و چشم و هم چشمی پرداخته اند ، چه مصیبت ها و مشکلات و کدورت ها پنهانند که گاهی هم سرباز کرده و به بیرون درز می کنند!...

● نه اسراف ، نه بخل

مدیریت اقتصادی خانه ، نیازمند ایجاد توازن در دخل و خرج و به کار گیری عقل و مصلحت به جای هوس و اسراف و تبذیر است . در این مسئله ، زن و مرد سهیم و شریکند ، و باید برای رسیدن به سطح معتدل در معیشت ، همکاری داشته باشند و بکوشند ، نگذارند مسایل مالی در زندگی مشترک ، عواطف انسانی و مهر و صفا را تحت الشعاع قرار دهند.

حرکت در مرز تعادل دشوار است . مواظبت بر اینکه نه گرفتار بخل و امساک شود و نه در دامن اسراف و ولخرجی بیفتد، هوشیاری و منطق می طلبد. برخی به عنوان اینکه باید قناعت کرد و حسابگر بود ، بر خانواده خود سخت می گیرند و گاهی حق آنان را هم تضییع می کنند. برخی هم به عنوان اینکه باید دست و دل باز و بخشنده و کریم بود ، مال خود را هدر می دهند و ولخرجی می کنند.

حضرت امیر (علیه السلام ) در سخن حکیمانه ای به رعایت مرزی معتدل میان این افراط و آن تفریط دستور می دهد و می فرماید:

▪ بخشنده باش ،

▪ ولی نه ولخرج و اسرافکار،

▪ و اندازه گیر باش ،

▪ ولی نه سختگیر و بخیل .

آنچه در آغاز زندگی و تشکیل خانواده و در هنگامه ی خواستگاری و عقد و عروسی به نظر نا چیز و غیر مهم جلوه می کند ، گاهی در آینده سبب بروز مشاجرات و اختلاف می شود.

در گرما گرم اول ازدواج ، شاید هر دو طرف برای پا گرفتن یک وصلت ، چنین وانمود کنند که با هر شرطی موافقند و در هر شرایطی سازگارند و هر مهریه ای را می پذیرند. ولی در بستر زمان ، وقتی به نتوانستن برخورد کنند ، ناسازگاری چهره زشت و ناهنجار خود را نشان می دهد.

در ایجاد تفاهم اقتصادی در زندگی مشترک ، دو جانب مؤثر است :

▪ یک طرف قضیه به بانو مربوط می شود ، طرف دیگر به آقا.

▪ یکی باید قناعت به خرج دهد ، یکی هم باید بر تلاش بیفزاید.

▪ زن باید کم توقع و صبور باشد ، مرد هم باید از بخل و سختگیری بی مورد و بیش از حد دست بردارد.

● هزینه های لازم

گر چه تامین مخارج زندگی بر عهده مرد خانه است ، ولی زن نیز نباید خارج از وسع و توان مادی شوهر، توقع داشته باشد.

گر چه زن ، باید صبوری و تحمل و قناعت پیشه کند ، ولی مرد هم باید در حد توان و وسع خویش ، بر زن و فرزندان خود وسعت و گشایش دهد و از آنچه خداوند روزی کرده است ، خرج کند. این همکاری ، به استحکام بنیان خانواده کمک می کند.

در حدیثی امام کاظم (علیه السلام ) فرموده است :

▪ سزاوار است که مرد، بر خانواده خود گشایش و وسعت دهد ، تا اهل خانه آرزوی مرگ او را نداشته باشند.

و این سخن ، شوخی نیست . نمونه های واقعی آن را در جامعه خودمان فراوان می توان یافت . خرج کردن برای خانواده و رفع نیازهای آنان ، تاکید و سفارش پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله ) است که فرمود:

▪ از خانواده و افراد تحت تکفل خود آغاز کن .

اگر مرد ، در حدی که وظیفه اوست و در توان او می گنجد ، به تامین نیازهای همسر و فرزندانش نپردازد ، هم از چشم ها می افتد ، هم آنان عقده ای می شوند ، هم حقشان زیر پا گذاشته می شود .اگر مرد آنچه را که حق خانواده است ، تهیه کرد ، منت هم نباید بگذارد.

پس هم باید به تعادل اقتصادی اندیشید ، هم از ریخت و پاش های غیر ضروری در مخارج و مصارف پرهیز کرد ، هم سختگیری های بی جا و آزار دهنده را کنار گذاشت ، هم با تفاهم و تبادل نظر به برنامه ریزی درست و قوام بخش زندگی پرداخت ، هم معیار خرد و منطق را به کار گرفت نه هوس ها و تجمل گرایی های مشکل آفرین و چشم و هم چشمی های حسودانه را ، هم نیازهای واقعی را از نیازهای کاذب باز شناخت ، هم بر سختی ها و ناداری ها و کمبودها تحمل داشت ، هم صفای خانه و خانواده را با مطرح ساختن نزاع های مالی و پولی بر هم نزد ، هم سطح زندگی را بر مبنای سطح در آمد تنظیم کرد و استوار ساخت ، هم از درون خانواده های گرفتار تشریفات که بسیار تلخ و رنج آور است عبرت گرفت ، هم خواسته های خود را بر طرف مقابل تحمیل نکرد ، هم قناعت را به عنوان یک سرمایه معنوی پاس داشت ، که گفته اند: چو دخلت نیست ، خرج آهسته تر کن .

گردآوری:گروه سبک زندگی سیمرغ

www.seemorgh.com/lifestyle

منبع:tebyan.net