نقش عفونت در گرفتگی بینی

احتقان، گرفتگی یا انسداد بینی یکی از مشکلات نسبتا شایعی است که ممکن است بعضی افراد به شکل ضعیف آن مبتلا و بعضی دیگر در اثر گرفتگی بینی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو باشند.

● عفونت: …

احتقان، گرفتگی یا انسداد بینی یکی از مشکلات نسبتا شایعی است که ممکن است بعضی افراد به شکل ضعیف آن مبتلا و بعضی دیگر در اثر گرفتگی بینی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو باشند.

عفونت:

یک فرد بالغ به طور متوسط در هر سال ۲ تا ۳ بار به سرماخوردگی مبتلا می‌شود. این عفونت ویروسی در سنین کودکی بیشتر رخ می‌دهد چراکه با افزایش سن سیستم ایمنی مقاوم‌تر می‌شود. عامل سرماخوردگی یک نوع ویروس است. در بعضی موارد ویروس از طریق استنشاقی وارد ریه فرد شده و وی را مبتلا می‌کند، اما در بسیاری از موارد ویروس از طریق تماس دست به ترشحات آلوده بینی، از یک فرد بیمار به فرد سالم منتقل می‌شود. وقتی ویروس وارد بینی شد بدن را مجبور می‌کند که هیستامین ترشح کند. هیستامین ماده‌ای شیمیایی است که به طرز چشمگیری باعث افزایش جریان خون به بینی و در نتیجه متورم و بزرگ شدن بافت‌های داخلی بینی می‌شود. این روند غشاهای داخل بینی را ملتهب کرده و ترشحات شفاف داخل بینی را به میزان زیادی افزایش می‌دهد. مجموعه روندهای گفته شده منجر به گرفتگی بینی می‌شوند. آنتی‌هیستامین‌ها و ضداحتقان‌ها فقط به تسکین علائم سرماخوردگی کمک می‌کنند، اما نمی‌توانند ویروس را از بین ببرند. در نهایت باید دوره سرماخوردگی طی شود تا بیمار کاملا بهبود پیدا کند.

طی عفونت ویروسی، مقاومت بینی نسبت به باکتری‌ها کم می‌شود و به همین دلیل است که عفونت بینی و سینوس‌ها غالبا بعد از سرماخوردگی روی می‌دهد. زمانی که ترشحات بینی از حالت شفاف به رنگ زرد یا سبز درآید معمولا این معنی را می‌دهد که عفونت باکتریایی است و در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.

عفونت حاد سینوس‌ها منجر به گرفتگی بینی و ترشحات غلیظ بینی می‌شود. بسته به این که کدام یک از سینوس‌ها درگیر شده باشد درد ممکن است بین گونه‌ها و دندان‌های بالایی، میان و پشت چشم‌ها یا بالای چشم و روی پیشانی حس شود.یکی از شایع‌ترین علل انسداد بینی در کودکان «بزرگی لوزه سوم» است. لوزه سوم در پشت بینی و بالای حلق واقع شده است. لوزه سوم در معاینه معمولی دهان قابل مشاهده نیست بلکه از روی علائم بالینی و همین طور عکس رادیولوژی بیمار می‌توان وضعیت لوزه سوم را ارزیابی کرد.در چنین حالاتی برداشتن لوزه‌های کامی یا لوزه سوم کار عاقلانه‌ای است.عفونت مزمن سینوس‌ها می‌تواند همراه با درد یا بدون درد باشد، اما معمولا با انسداد بینی و ترشحات غلیظ و مزمن پشت حلق همراه است. سینوزیت مزمن ممکن است در نهایت باعث پیدایش پولیپ بینی (غده‌های گوشتی در داخل بینی) شود. همچنین عفونت سینوس‌ها ممکن است باعث درگیر شدن راه‌های هوایی تحتانی شده و منجر به سرفه مزمن، برونشیت یا آسم شود. عفونت حاد سینوس‌ها معمولا به درمان دارویی جواب می‌دهد حال آن که سینوزیت مزمن ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

اختلالات ساختاری:

منظور از اختلالات ساختاری ناهنجاری‌های اسکلتی بینی و تیغه میانی آن است. معمولا این تغییر شکل‌ها ناشی از ضربه‌های قبلی است که گاهی در کودکی به ساختمان بینی وارد آمده است. حدود ۷ درصد از نوزادان طی مراحل زایمان دچار آسیب قابل توجه بینی می‌شوند. آسیب بینی در کودکان و بزرگسالان شایع است و چنانچه منجر به انسداد بینی شود ممکن است اصلاح جراحی آن سودمند باشد.ازجمله علل دیگر اختلالات ساختاری می‌توان از تومورهای بینی و جسم خارجی بینی نام برد. بعضی از کودکان ممکن است اجسام ریزی را وارد بینی خود کنند. اگر نفس کودک بدبو است یا ترشحات غلیظ چرکی فقط از یک سوراخ بینی او خارج می‌شود توصیه می‌کنیم وی را نزد پزشک گوش، حلق و بینی ببرید.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی