۴ خطر بارداری در فواصل کوتاه

در مورد فواید تنظیم خانواده هرچه بگوییم کم است. اما در ادامه بحث هفته گذشته به یکی دیگر از فایده‌های آن می‌پردازیم. مستندات زیادی وجود دارند که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری برای …

در مورد فواید تنظیم خانواده هرچه بگوییم کم است. اما در ادامه بحث هفته گذشته به یکی دیگر از فایده‌های آن می‌پردازیم. مستندات زیادی وجود دارند که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری برای تنظیم خانواده آثار مهم و مثبتی در ارتقای سلامت کودکان دارد. این دلایل را می‌توان این‌گونه برشمرد...

۱) کم شدن ذخایر بدن مادر: بر اساس یک تئوری، فاصله کوتاه بین بارداری‌ها و زایمان‌ها باعث می‌شود که مادر فرصت کافی نداشته باشد تا پس از بارداری، زایمان و شیردهی ذخایر تغذیه‌ای خود را جایگزین نماید، بنابراین، فاصله کوتاه بین بارداری‌ها و زایمان‌ها سبب کم شدن انرژی، وزن و توده بدنی مادر می‌شود. بدیهی است که تغذیه ناقص مادر، تغذیه و رشد کودک را تحت تاثیر قرار داده و بر شانس زنده ماندن کودک تاثیر منفی خواهد گذاشت.

۲) زایمان زودرس: بعضی از مطالعات نشان داده است که فاصله کوتاه بین بارداری‌ها و زایمان‌ها با افزایش خطر زایمان زودرس همراه است. با توجه به افزایش احتمال وزن کم نوزاد در پی زایمان زودرس، این زایمان‌ها می‌تواند خطر مرگ بیشتر نوزادان را به دنبال داشته باشد.

۳) کم شدن توان شیردهی مادر: اگر بارداری و زایمان بعدی مادر با دوران شیردهی او به فرزند قبلی هم‌زمان شود، توانایی مادر برای شیردهی به کودک قبلی کمتر می‌شود. اگر کودکان زودتر از زمان مقرر از شیر مادر محروم گردند، ممکن است با تاخیر رشد مواجه شده و شانس بیشتری برای ابتلای به عفونت‌ها به ویژه عفونت‌های رود‌ه‌ای و اسهال داشته باشند.

۴) رقابت بین فرزندان: اگر فاصله سنی بین کودکان کم باشد، آنها در جلب توجه مادر و بهره‌گیری از منابع موجود، با همدیگر به رقابت خواهند پرداخت. مادران به خاطر کم شدن جریان شیر یا به خاطر اینکه باید بخش قابل‌توجهی از وقت خود را با کودک تازه متولد شده بگذرانند، وقت کافی برای شیردهی و مراقبت از کودک بزرگ‌تر را نخواهند داشت. همچنین ناتوانی مادر در شیردهی صحیح به کودک کوچک‌تر سبب می‌شود که کودک کوچک‌تر در معرض خطر بیشتری برای مبتلا شدن به سوء‌تغذیه و بیماری‌های عفونی قرار داشته باشد.

با توجه به موارد گفته شده، افزایش تعداد بارداری‌ها و زایمان‌ها، بدون فاصله‌گذاری مناسب بین بارداری‌ها و نیز زایمان‌های مکرر باعث افزایش میزان مرگ و میر کودکان خواهد شد. اطلاعات به دست آمده در کشور ما نیز نشان می‌دهد که میزان مرگ کودکان ۱تا ۵۹ ماه، پس از زایمان چهارم رو به افزایش می‌گذارد.

دکتر محمد اسلامی

رئیس اداره تنظیم خانواده وزارت بهداشت