شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

۲۶ نوامبر ـ جریان معارضه دو جناح جهانی بر سر اوکراین در ۲۰۰۴ و ادامه آن


معارضه شرق و غرب بر سر انتخابات سال ۲۰۰۴ اوکراین که جهانیان با چشم بازتر آن را زیر نظر داشتند ۲۵ و ۲۶ نوامبر این سال هم ادامه داشت. اصحاب نظر در آن دو روز گفته بودند: نتیجه این معارضه …

معارضه شرق و غرب بر سر انتخابات سال ۲۰۰۴ اوکراین که جهانیان با چشم بازتر آن را زیر نظر داشتند ۲۵ و ۲۶ نوامبر این سال هم ادامه داشت. اصحاب نظر در آن دو روز گفته بودند: نتیجه این معارضه ، هرچه که باشد، جو سیاسی جهان به وضعیت پیش از این انتخابات باز نخواهد گشت و بدبینی ایجاد شده در برخی از ملل به ویژه روسیه از میان نخواهد رفت. جنگ عراق قبل از این انتخابات، به یک طریق دیگر این بدبینی را عیان ساخته بود، و معارضه بر سر انتخابات اوکراین به صورتی دیگر چهره از آن برگرفت و علنی تر شد. این معارضه - البته به صورتی دیگر در سال ۲۰۰۶ آشگار شد و این بار بر سر موضوع اتمی شدن ایران که در این زمینه روسیه و چین با غرب همداستان نشدند. ملل خارج از اینگود زورآزمایی، از معارضات آشگار و پنهان سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ به این نتیجه رسیدند که با یک اروپای غربی از قماش اروپای قرن ۱۹ و دهه اول قرن ۲۰ رو به رو هستند و باید خود را آماده مقابله با چنین وضعیت و سیاستی کنند.

مهمترین تحول ۲۵ و ۲۶ نوامبر ۲۰۰۴ مسئله اوکراین؛ اظهارات «کولن پاول» وزیر امور خارجه وقت آمریکا در سنای این کشور و نیز ورود دو رئیس جمهوری عضو ناتو و اتحادیه اروپا و سولانا رئیس دیپلماسی این اتحادیه اروپایی به «کی اف» ــ ظاهرا تحت عنوان میانجی گری بود. پاول در سنای آمریکا گفته بود که دولت آمریکا نتایج انتخابات ریاست جمهوری اوکراین را به رسمیت نمی شناسد و اگر مسئله حل نشود، دولت آمریکا دولت «یانوکوویچ» را نماینده مشروع اوکراینی ها نخواهد دانست. جورج دبلیو بوش و سران اروپای غربی هم با لحنی مشابه همین حرف را زده بودند که در جهان تازگی دارد.

انتخاب یانوکوویچ با ۴۹ درصد و ۴۶ صدم درصد آراء دور دوم به تایید کمیسیون انتخابات اوکراین و رئیس جمهوری فعلی این کشور رسیده بود که دیوان عالی اوکراین ۲۹ نوامبر به شکایت بازنده انتخابات که مدعی تقلب شده و درخواست تجدید انتخابات را کرده بود رسیدگی کرد، و به همان گونه که دیوان عالی آمریکا در سال ۲۰۰۰ عمل کرد رای به تجدید انتخابات (برای سومین بار) داد که نتیجه فشار غرب تلقی شده است.

در همان زمان، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در مسکو در آخرین واکنش خود به مداخله غرب در مسئله انتخابات اوکراین که روسیه در درستی آن تردید نکرده و پیروزی یانوکوویچ را هم تبریک گفته بود با اشاره به اعزام سه میانجی از سوی اتحادیه اروپا به اوکراین گفت: ما (مسکو) نگران مداخله غرب به نام میانجی هستیم و اضافه کرده بود که در برخی پایتخت های اروپایی نیروهایی هستند که اصرار به کشیدن مرز در اروپا دارند و ....

در آن زمان در اوکراین به سبک گرجستان سال پیش از آن (سال ۲۰۰۳)، که قبلا در کشور دیگری مشاهده نشده بود، گروهی که خود را هوادار نامزد بازنده معرفی می کردند در دو روز مورد بحث ( ۲۵ و ۲۶ نوامبر ۲۰۰۴ ) ادارات دولتی را محاصره کرده و مانع ورود کارمندان به ادارات و نیز پارلمان شده بودند و پلیس دست کم در «کی اف»، در برابر این کار آنان دست به اقدام نزده بود! ولی شنیده شد که روس زبانهای اوکراین که در نواحی شرقی و منطقه ثروتمند «دونتسکDonetsk» زندگی می کنند تهدید کرده بودند که در واکنش به این وضعیت (مداخله غرب) ممکن است با انجام رفراندم این قسمت را ضمیمه روسیه سازند (که این تهدید عملی نشده است، ولی احتمال آن همیشه وجود دارد). نامزد بازنده ( هوادار غرب) ۲۶ نوامبر همچنان بر ادامه هواداران خود به نافرمانی پا برجا بود. وی اصرار داشت که ۱۲ دسامبر انتخابات تجدید شود.

برخی از تحلیلگران مسائل شرق (اروپای شرقی) و کارشناسان جنگ سرد نیمه دوم قرن بیستم، کشمکش بر سر اوکراین را ادامه همان جنگ سرد می دیدند که در نوامبر ۱۹۹۱ ختم آن اعلام شده بود! و گفته بودند طرفی که در کشمکش جاری عقب نشینی کند، بازنده معارضه خواهد بود و این عقب نشینی به همین جا ختم نخواهد شد و برنده نبرد آن را تا نقطه ای که بخواهد تعقیب خواهد کرد و رقیب را عقب خواهد زد و به احتمال زیاد پایان کار بازنده و حذف آن از بازی خواهد بود.