تجهیز علیه پوكی استخوان

پوكی استخوان كه روزگاری فقط مربوط به سالمندان شناخته می شد اكنون به سبب رژیم های غذایی نادرست و تغییراتی كه در شیوه زندگی ما ایجاد شده نسل های جوان تر را نیز تهدید می كند به طوری كه امروز یك سوم زنان بالای ۵۰ سال را مبتلا ساخته است

پوكی استخوان كه روزگاری فقط مربوط به سالمندان شناخته می شد اكنون به سبب رژیم های غذایی نادرست و تغییراتی كه در شیوه زندگی ما ایجاد شده نسل های جوان تر را نیز تهدید می كند به طوری كه امروز یك سوم زنان بالای ۵۰ سال را مبتلا ساخته است. پوكی استخوان علاوه بر عوارضی چون درد و ناتوانی می تواند یك بیماری كشنده باشد. مطالعاتی كه در انگلستان بر روی این بیماری انجام گرفت نشان می دهد از هر چهار زنی كه به سبب شكستگی لگن در نتیجه پوكی استخوان به بیمارستان ها مراجعه می كنند یك نفر هرگز بهبود نمی یابد.

پوكی استخوان كه معنای نام لاتین آن «استخوان های پرمنفذ» است نوعی بیماری استخوانی است. استخوان ها كه اسكلت بدن ما را تشكیل می دهند دارای یك جداره خارجی سخت با بافت داخلی محكم و قوی متشكل از كولاژن (پروتئین)، نمك های كلسیم و سایر موادمعدنی هستند. استخوان عضوی زنده است و به طور مستمر در حال تغییر و نوسازی است. در طول زندگی سلول های استخوانی قدیمی و كهنه دائماً با سلول های جوان و جدید جایگزین می شوند. پوكی استخوان این روند جایگزینی سلول های كهنه با جوان را متوقف می كند. این بیماری اغلب همه استخوان های اسكلت بدن را فرا می گیرد اما در بیشتر موارد موجب بروز شكستگی در استخوان مچ، بازو، ستون فقرات و لگن می شود.

این بیماری با ناتوان كردن بدن در نوسازی جدار بیرونی استخوان ها موجب شكننده شدن آنها می شود و از این رو فرد مبتلا را در معرض شكستگی های پیشرفته و شدید استخوانی بر اثر زمین خوردن یا ضربات بسیار جزیی قرار می دهد.

زنان به ویژه پس از یائسگی پرریسك ترین گروه جامعه در برابر پوكی استخوان هستند زیرا پس از یائسگی بدن تولد هورمون زنانه استروژن را متوقف می كند در حالی كه وجود این هورمون برای ساخت استخوان های سالم ضروری است. به همین دلیل زنانی كه به علل گوناگون تحت عمل جراحی خارج كردن رحم قرار گرفته اند نیز در برابر این بیماری آسیب پذیرتر از سایرین هستند.

پوكی استخوان در عصر ما قربانیان جوان را نیز تهدید می كند. حتی كودكانی كه نوشابه های گازدار را به شیر ترجیح می دهند در میان قربانیان كم سن و سال این بیماری هستند. تحقیقاتی كه در ایالات متحده بر روی افزایش ۴۲ درصدی شكستگی بازو در جوانان نسبت به دهه ۱۹۷۰ انجام شده علت این افزایش را كمبود كلسیم در رژیم غذایی روزانه آنها می دانند.

رژیم غذایی متداول در عصر ما مملو از غذاهای حاضری كم خاصیت و مواد قندی و چربی فراوان است و با رژیم سالم نیاكانمان كه اغلب از شیر و ماست و مواد لبنی سالم و تازه و سبزیجات متنوع تشكیل می شد فاصله زیادی دارد. به همین سبب افراد خیلی زودتر و حتی در سنین جوانی دچار كمبود كلسیم و به تبع آن پوكی استخوان می شوند.

اما گنجاندن كلسیم به میزان كافی برای سلامتی در رژیم غذایی می تواند ما را از پوكی استخوان در امان نگاه دارد و خوشبختانه گروه وسیعی از مواد غذایی حاوی كلسیم هستند. شیر، پنیر و سبزیجات خاصی مثل اسفناج منبعی غنی از این ماده ضروری هستند.

اغلب انواع ماهی های تازه و حتی كنسرو شده مملو از كلسیم هستند. ماهی ها علاوه بر آن حاوی ویتامین D نیز هستند كه حضور آن در بدن برای جذب كلسیم حیاتی است.

ورزش هم برای افزایش تراكم استخوان ها ضروری است. ورزش های پرتحرك مانند دویدن از بهترین رشته های ورزشی برای تحریك نوسازی استخوان ها هستند.

بلند كردن وزنه های كوچك نیز برای این توصیه می شود ضمن آنكه این ورزش ها حتی نیاز به صرف زمان طولانی در ورزشگاه های مجهز ندارند بلكه به راحتی قابل اجرا هستند. برای تقویت مچ و بازو كه بیش از سایر قسمت های بدن در معرض این نوع شكستگی ها قرار دارند می توان از فنرهای مخصوص تقویت این اعضا بهره گرفت.

با رعایت یك رژیم غذایی سالم و ورزش مستمر همچنین ایجاد این عادات سلامتی بخشی و حیاتی در شیوه زندگی خود می توانیم موجب تحریك استخوان سازی در بدن و بالا بردن تراكم استخوان ها شده و با حفظ این عادات در سنین پیری پوكی استخوان را از خود دور نگاه داریم.

سپیده سلیمی