توصیه های بهداشتی برای بیماران دیابتی

حدود ۴ میلیون نفر در کشور ما دیابت پنهان دارند و زمینه بروز بیماری در آنها وجود دارد که چنانچه عوامل خطر یعنی اضافه وزن, کم تحرکی, تغذیه ناسالم و استرس های خود را کاهش ندهند یقینا از مبتلایان به دیابت در آینده نزدیک خواهند بود

حدود ۴ میلیون نفر در کشور ما دیابت پنهان دارند و زمینه بروز بیماری در آنها وجود دارد که چنانچه عوامل خطر یعنی اضافه وزن، کم تحرکی، تغذیه ناسالم و استرس های خود را کاهش ندهند یقینا از مبتلایان به دیابت در آینده نزدیک خواهند بود.

● تشخیص دیابت

برای تشخیص دیابت سه مبنا وجود دارد: چنانچه شخصی قند ناشتای بالاتر یا مساوی ۱۲۶ داشته باشد و علایم دیابت نیز در او مشاهده شود این فرد مبتلا به دیابت است.

به علاوه اگر فرد آزمایش تست تحمل قند را انجام دهد و قند او بالای ۲۰۰ باشد این فرد دیابتی محسوب می شود.

طبق تعاریف، افرادی که دیابت ندارند قند ناشتای آنها باید زیر ۱۰۰ باشد و افرادی که قند ناشتای آنان بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ باشد، موارد مشکوک به دیابت محسوب می شوند و باید تست تحمل قند انجام دهند به طوری که ۷۵ گرم گلوکز خالص به آنها خورانده می شود و دو ساعت بعد قند آنان را مجددا تست می کنند چنانچه به میزان قند خون بین ۱۴۰ تا ۲۰۰ برسد این افراد مستعد ابتلا به دیابت هستند.

● اهمیت کاهش عوارض دیابت

بیماری دیابت عوارض بسیار متعددی برای فرد در پی خواهد داشت به طوری که طبق آمارهای بین المللی که در هر دقیقه ۲ نفر دیابتی خود را از دست می دهند.

در کشور ما تقریبا ۲۸ درصد موارد دیالیز مربوط به بیماران دیابتی است و به علاوه نارسایی های متعدد چشمی، بیماری های قلبی عروقی نیز از عوارض دیگر بیماری دیابت محسوب می شوند. همچنین مهم ترین علت مرگ و میر دیابتی ها عوارض قلبی عروقی است. به دلیل اهمیت کاهش عوارض ناشی از دیابت، سازمان بهداشت جهانی شعار امسال خود را پیشگیری از قطع عضو بیماران دیابتی قرار داده است.

امروزه ثابت شده است که تا حد زیادی می توان جلوی این عوارض را گرفت و تنها سد محکمی به می توان در جلوی عوارض دیابت ساخت کنترل قند خون در حد طبیعی است.

مطالعات نشان می دهد که چنانچه قند در حد طبیعی نگه داشته شود می توان جلوی عوارض دیابت را گرفت در حالی که متاسفانه در کشور ما اکثریت افراد از کنترل نامطلوب برخوردارند و به همین دلیل عمدتا دچار عواض دیابت می شوند.

آموزش، کنترل روزانه قند خون، تغذیه سالم، فعالیت بدنی و مصرف دارو را از جمله اصول پنجگانه کنترل قند مطلوب در بیماران دیابتی عنوان می کند و همه افراد جامعه که سن آنان به بالای ۳۵ سال می رسد باید سالانه تست قند خون انجام دهند اما چنانچه قند ناشتای آنها در حد نزدیک به خطر باشد این افراد باید تست تحمل قند را انجام دهند و از طرفی افرادی که عوامل خطر از جمله چاقی، سابقه خانوادگی، مصرف دخانیات و … را دارا هستند باید از سنین پایین تر یعنی ۲۰ تا ۲۵ سالگی نسبت به انجام تست غربالگری هر ۶ ماه یک بار اقدام کنند. امروزه دیابت نوع ۲ که در گذشته تنها به بزرگسالان اختصاص داشت در کودکان نیز دیده می شود بنابراین چنانچه والدین می بینند که کودکانشان در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند و عوارض خطر را در مورد آنان حس می کنند حتما باید با مراجعه به مراکز درمانی قند خون کودک را کنترل کنند.

● مراکز درمانی دیابت

در حال حاضر کلینیک های درمانی تحت عنوان پودیولوژی به منظور کنترل پای دیابتی در کشور وجود ندارد و اغلب بیماران دیابتی دچار مشکلات پا هستند و طبیعتا باید مراکز بیشتری برای ارایه خدمات به این بیماران وجود داشته باشد به طوری که در تهران حداقل ۶ تا ۷ مرکز و کلینیک دیابت در اختیار داشته باشیم در حالی که چنین وضعیتی در کشور ما هنوز وجود ندارد و اکثر بیماران دیابتی در کشور ما که سالیان سال دیابت داشته اند حتی یک بار هم تحت معاینه پا قرار نگرفته اند.

چاقی به عنوان مهم ترین عامل خطر در بروز دیابت نوع ۲ و سایر انواع دیابت محسوب می شود به طوری که تقریبا ۵۰ تا ۸۵ درصد افراد مبتلا به دیابت چاق هستند.

بیماری دیابت عوارض متعدد چشمی، کلیوی، قلبی عروقی و قطع عضو را در پی دارد به طوری که طبق آمارهای بین المللی در هر دقیقه ۲ نفر دیابتی پای خود را از دست می دهند. مطالعات نشان می دهند که چنانچه قند خون در حد طبیعی نگه داشته شود می توان جلوی عوارض ناشی از دیابت را گرفت اما متاسفانه در کشور ما اکثریت افراد از کنترل نامطلوب برخوردارند.