تعیین قطر عدسی مورد نیاز عینک

پس از مشخص شدن قطر عدسی مورد نیاز و ضخامت مرکز عدسی, تشخیص مقدار فشردگی عدسی و تعیین توان پایه ی عدسی base curve طبق یک استاندارد امری است الزامی

با داشتن اندازه های فاصله ی بین مراکز دو مردمک (PD) و یا ارتفاع ، فریم را بر روی کارت مرکز یاب قرار داده وهم زمان با تنظیم دماغه ی فریم ( که می بایست درست در وسط خط عمودی یا اریب کارت واقع گردد ) مقدار PDو یا ارتفاع مورد نظر را تنظیم و علامت گذاری می نمائیم. در این حالت، قطر عدسی مورد نیاز، مساوی با دو برابر حد فاصل نقطه ی نشان شده ی PD، تا دورترین نقطه ی حدقه ی فریم می باشد. (این حد فاصل را می توان به وسیله ی خط کش اندازه گیری نمود و یا زمانی که دورترین نقطه برروی دوایر کارت مشخص شد، می بایست عدد منطبق بر روی نقطه ی PD علامت گذاری شده را، از قطر دایره ی مشخص شده کسر نموده و حاصل را دو برابر نمائیم که همان قطر عدسی مورد نیاز بدست می آید).

پس از مشخص شدن قطر عدسی مورد نیاز و ضخامت مرکز عدسی، تشخیص مقدار فشردگی عدسی و تعیین توان پایه ی عدسی(base curve) طبق یک استاندارد امری است الزامی. لذا برای این کار، نیازمند به استفاده از ابزار های اندازه گیری هستیم. اسفرومتر، یکی از ابزارهای مهم برای این کار است که در صفحات بعدی، به شرح آن می پردازیم.

● گوی سنج (اسفرومتر : Spherometer)

اسفرومتر، یکی از وسایل بسیار ضروری (در حد لنزمتر ) برای یک مؤسسه ی عینک سازی می باشد. این وسیله تشکیل شده از یک صفحه ی مدرج ساعتی شکل که در انتها به یک سه پایه ختم می شود که دو پایه ی آن ثابت و پایه ی وسط به داخل و خارج حرکت می کند. حرکت این پایه براساس یکسری روابط هندسی است و مقدار توان مثبت + و یا منفی - عدسی را توسط عقربه نشان می دهد.

این وسیله، جهت سنجش عدسی های معمولی با ضریب شکست ۱.۵۳ تنظیم می باشد. نزدیک ترین عدسی به این ضریب شکست ، عدسی های کراون (۱.۵۲) می باشد. از آنجا که اسفرومتر، یک وسیله ی اپتیکی است و کاربرد آن در سهولت کار مؤثر و مورد نیاز عینک سازان می باشد، چند مورد از کارایی های این وسیله ارائه می گردد:

۱- تشخیص توان پایه (base curve) و متعاقباً پی بردن به نوع عدسی

۲- تشخیص توان عدسی های معمولی (کراون )

۳- تشخیص نوع استوانه ی عدسی (استوانه از بیرون یا داخل )

۴- تشخیص عدسی های فشرده

۵- تشخیص عدسی های تدریجی (پروگرسیو)

۶- تشخیص ضریب شکست عدسی ها

۷- تشخیص عدسی های غیر کروی

● روش استفاده از اسفرومتر :

در ابتدا، جهت اطمینان از دقت اسفرومتر، پایه های آن را به طور عمود بر روی یک سطح کاملاً تخت (شیشه های روی میز) قرار دهید. در این حالت می بایست عقربه، نقطه ی صفر را به شما نشان دهد. در غیر این صورت پایه ی وسط را با وسیله ای (دم باریک ) به راست یا چپ بچرخانید و مجدداً آزمایش نمائید. ابتدا پایه های اسفرومتر را به طور عمود، بر وسط سطح بیرونی عدسی قرار داده و سپس عدسی را حول محور خودش بچرخانید و مراقب باشید که وضعیت عمودی پایه ها نسبت به سطح عدسی حفظ شود.

زمانی که پایه های اسفرومتر به سطح عدسی عمود می شوند، مقدار توان سطح عدسی، بر روی صفحه ی مدرج، توسط عقربه نمایان می گردد و زمانی که عدسی را به چرخش در می آورید، ممکن است که مقدار توان سطح عدسی تغییر نماید. در این حالت، بایستی کمترین و بیشترین مقدار توان را یادداشت نمود. همین روش را می توانید جهت اندازه گیری توان داخل عدسی نیز به کار برید.

تهیه و تنظیم : علی و جعفر انصاری نکو