شنبه, ۹ تیر, ۱۴۰۳ / 29 June, 2024
مجله ویستا

آشتی مردم با کتاب در رادیو


آشتی مردم با کتاب در رادیو

گزارشی از پشت صحنه برنامه رادیویی «دیباچه» رادیو کتاب

«دیباچه» عنوان یک برنامه رادیویی است که برای تهیه گزارشی از پشت صحنه آن در یکی از روزهای داغ تیرماه، وارد استودیوی پخش رادیو کتاب واقع در ساختمان شیشه‌ای صداوسیما می‌شوم.

عوامل برنامه با جدیت تمام مشغول تولید و پخش برنامه هستند. روی تابلوی اعلاناتی که روبه‌رویمان نصب شده، اوقات شرعی تهران، جدول اذان بر اساس صدای موذن‌ها، برگه‌های شیفت صدابرداران و کنداکتور پخش رادیو کتاب دیده می‌شود و روی میز صدابرداری، دو خط تلفن برای ارتباط با مهمانان برنامه وجود دارد، تلفن‌هایی که میثم نبی (سردبیر) برایم می‌گوید خودش برای برقراری ارتباط تلفنی با مهمان پشت آنها قرار می‌گیرد.

● آشتی مردم با کتاب

سیدمحمود سبحانیان، سرپرست طرح و برنامه ریزی رادیو کتاب با اشاره به این که آشتی مردم با کتاب، از اهداف برنامه‌سازی در این شبکه و از جمله برنامه دیباچه است، می‌گوید: کنداکتور اولیه‌ای که برنامه‌های رادیو کتاب بر مبنای آن آغاز شد، ترکیبی بود از برنامه‌های تامینی سایر شبکه‌های رادیویی در حیطه کتاب و کتابخوانی. از جمله این برنامه‌ها که مورد استقبال مخاطبان و شنوندگان اولیه رادیو کتاب قرار گرفت، می‌توان به رهگذر قصه‌ها (که همان قصه‌های «ظهر جمعه» رادیو ایران با صدای محمدرضا سرشار است که حس نوستالژیک برای مخاطبان ایجاد می‌کند)، شبانه‌های یکشبه (که از رادیو البرز با صدای بهروز رضوی پخش می‌شد)، چراغ مطالعه (معرفی کتاب توسط برنامه‌سازان رادیو معارف) و سفرنامه‌نویسی (بررسی شیوه نگارش سفرنامه‌نویسی) اشاره کرد.

سبحانیان همچنین از دانستنی‌های کتاب، کتاب مطهر، فانوس، مسابقه کتابداران و نشست نقد از برنامه‌های در دست تولید این شبکه رادیویی نام می‌برد و کتاب‌نامه، با ناشران، قصه‌های خوب، شهر قصه و نیز برنامه‌هایی با محوریت نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و سبک زندگی را، از طرح‌های در شرف تدوین این شبکه عنوان می‌کند.

● بخش‌های مختلف برنامه

روال تولید این برنامه طی می‌شود و بخش‌های مختلف برنامه (اطلاع‌رسانی و اخبار کتاب، اخبار کتاب در رسانه‌ها، معرفی کتاب، معرفی اتفاقات و نشست‌های حوزه کتاب، گپ و گفت با نویسندگان، پژوهشگران، منتقدان و کارشناسان حوزه کتاب) روی آنتن می‌رود. پشت اتاقک شیشه‌ای، احسان همتی (گوینده) در آخرین بخش برنامه با حجت‌الاسلام صارم، کارشناس ارشد امامت به مناسبت ماه مبارک رمضان در حال گفت‌وگوست. نبی اشاره می‌کند بعد از شنیدن یک‌آنونس، بحث تمام شود.

● انتقال آرامش با کتاب

میثم نبی می‌گوید: برنامه دیباچه با چند رویکرد تولید می‌شود. مهم‌ترین رویکردها این است که کتاب باید آرامش ایجاد کند و ما دوست داریم در این فضا، مخاطبان کتاب‌های معرفی شده را مطالعه کنند. ارائه سر فصل‌های جدید، مباحث در حوزه کتاب و معرفی نشر دیجیتال از دیگر رویکردهای این برنامه است.

سردبیر برنامه می‌گوید: در ارتباط تلفنی که هر روز با کتابخانه‌های شهرستان‌های مختلف برقرار می‌شود، ضمن انعکاس سطح مطالعه در آنجا، مسائل و مشکلات آنها در حوزه کتاب مطرح می‌شود و کارشناس برنامه، راهکار مناسبی برای حل مسائل ارائه می‌کند.

● گپی با عوامل برنامه

زهرا نصراللهی، تهیه‌کننده برنامه در حالی که از نرم‌افزار جامع کتابخانه رادیو، ترانه مناسبی انتخاب می‌کند، می‌گوید: برنامه دیباچه برای جلب مخاطب باید به روز باشد تا مخاطب بتواند همه نیازهای خود را از برنامه‌های رادیو کتاب دریافت کند، در غیر این صورت جذابیتی برای دنبال کردن برنامه از سوی مخاطب به دست نمی‌آید.

از احسان همتی (گوینده) برنامه دیباچه درخصوص لحن و بیانش می‌پرسم که می‌گوید: با توجه به این که پخش برنامه در ساعاتی از روز است که بیشتر مخاطبان خسته هستند، سعی می‌کنم در اجرا لحنی عصرگاهی داشته باشم. همچنین با توجه به ماهیت رادیو کتاب که شنوندگانی خاص دارد، لحنی توام با بیان تخصصی به خود می‌گیرم تا نیاز مخاطب برطرف شود. از آنجا که برنامه از بخش‌های متفاوتی تشکیل شده و در آن با اشخاص مختلفی گفت‌وگو می‌شود، لحن و بیان من نیز با توجه به آن بخش تغییر پیدا می‌کند. به طور مثال در بخش گفت‌وگو با مولفان و مدرسان مهارت مطالعه چون فضا آموزشی می‌شود، لحن و بیانم متناسب با آن فضاست. زمانی که با کارشناس مذهبی صحبت می‌کنم، سعی دارم لحن و بیانم به بخش مذهبی نزدیک‌تر شود و وقتی در حوزه کتاب خبر می‌خوانم، لحنم خبری می‌شود. البته نگاه من به برنامه دیباچه، مثل یک جنگ است که هر لحظه‌اش باید بیان و ریتمی متفاوت داشته باشد. او می‌گوید: ایجاد فضای باطراوت و شاد، از دیگر کارهایی است که باید صورت بگیرد و من تلاش می‌کنم نیاز مخاطب را برآورده کنم و کسی که این برنامه را برای شنیدن انتخاب کرده، به‌مدت دوساعت روی موج رادیو کتاب نگه دارم.

امیرحسین مجیدی نیز که ۱۸ سال است کار صدابرداری را در شبکه‌های مختلف رادیویی تجربه می‌کند درباره ویژگی‌های حرفه خود می‌گوید: صدابرداری علاوه بر یک حرفه، هنر است. برای این که یک کار قشنگ و دلنشین شود، این صدابردار است که باذوق و هنر خودش می‌تواند رنگ و جلای دیگری به برنامه بدهد.

یک موسیقی شاد پخش می‌شود که همتی روی آن اعلام می‌کند: گپ و گفت با نویسندگان، شعرا و ناشران، شناخت ناشناخته‌های فرهنگی، چگونگی خلق یک اثر هنری، همه در دیباچه. شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۷ تا ۱۹ موج fm ردیف ۵/۸۹ مگاهرتز.

زهره زمانی