درهای آب سنگین اراک به روی بازرسان باز می شود

درهای رآکتور آب سنگین اراک و معدن گچین بندرعباس دو نقطه پر حاشیه میان ایران و غرب سرانجام به روی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی گشوده می شود

درهای رآکتور آب سنگین اراک و معدن گچین بندرعباس دو نقطه پر حاشیه میان ایران و غرب سرانجام به روی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گشوده می‌شود. این درحالی است که در نشست ژنو پس از سه روز مذاکرات فشرده، غرب به عنوان نخستین گام برای لغو برخی تحریم‌ها علیه تهران، نتوانست به اجماع برسد. مخالفت وزیر خارجه فرانسه با مفاد توافقنامه تنظیم شده دلیل این ناکامی عنوان شده است. ظاهرا آنچه فرانسه را برآشفت و سبب شد خلاف تحولات جاری در روند مذاکرات ژنو حرکت کند همین موضوع رآکتو آب سنگین اراک و غیرفعال ساختن این نیروگاه بود که لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه در خلال مذاکرت عنوان کرد. ایران اما همواره فعالیت‌های هسته‌یی خود را صلح‌آمیز اعلام کرده است. حالا هم با آمدن یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران از توافق و همکاری ایران برای گشودن درهای رآکتور آب سنگین اراک و همچنین معدن گچین به روی بازرسان آژانس، خبر می‌رسد. مجوزی که رییس سازمان انرژی اتمی گفته است روز گذشته شورای عالی امنیت ملی آن را صادر کرده است.

▪ سفر آمانو به ایران

با آغاز دولت یازدهم همه شواهد و قراین از آن حکایت داشت که گشایش در موضوع هسته‌یی ایران ایجاد شود. روحانی از همان ابتدا اعلام کرد گام نخست ما اعتمادسازی و برچیدن همه دیوارهای بدگمانی در جامعه جهانی است. دعوت از یوکیا آمانو برای سفر به تهران در راستای همین سیاست شکل گرفت تا گام به گام تمامی سوءتفاهماتی که طی هشت سال گذشته میان تهران و آژانس که به نظر می‌رسید به کوه یخی عظیمی بدل شده است، با مذاکرات آهسته آهسته رو به آب شدن گذارد. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دعوت تهران را پذیرفت تا او هم نشان دهد مذاکره تنها راه‌حل همه چالش‌های پیش رو است. آمانو ۱۷ ماه پیش به ایران آمد اما بدون کمترین دستاوردی تهران را ترک گفت و کلاف سردرگم هسته‌یی همچنان ناگشوده باقی ماند. حالا پس از یک سال و پنج ماه باز به ایران آمده اما این‌بار با امید بیشتر در دستیابی به یک زبان مشترک برای حل همه سوال‌های باقی مانده آژانس از ایران.

▪ آمانو: امیدواریم با ایران به نتایج جدی برسیم

دیروز نشست مشترکی میان علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی و یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار شد. پیش از نشست مدیرکل آژانس و رییس سازمان انرژی اتمی در دیداری خصوصی با یکدیگر گفت‌وگو کردند. علی‌اکبر صالحی پس از این نشست در کنفرانس خبری از امضای بیانیه مشترک همکاری میان ایران و آژانس خبر داد و گفت: «با رویکرد جدید دولت و استفاده از تجارب گذشته ما توانستیم با تمهیدات لازم به تفاهم دوجانبه برسیم.»صالحی عنوان کرد که صحبت‌های خوب و طولانی داشتیم و خوشحالیم که آقای آمانو با امضای یک تفاهمنامه و یک بیانیه مشترک در حقیقت ایران را ترک می‌کنند و برای هر دو طرف نقشه راه در آینده مشخص شده است و در همین مسیر ما حرکت می‌کنیم و امید به سرانجام خوب برای برون‌رفت از پرونده تصنعی خود در آژانس داریم. وی همچنین اظهارداشت: برخی موضوعات نیز باقی مانده که ماهیت هسته‌یی ندارد و در قالب مطالعات ادعایی است که در آینده به این موضوعات پرداخته می‌شود. وی همچنین گفت: فعالیت‌های هسته‌یی که مورد توافق طرفین است، پاسخ داده شده و موضوع باقی مانده‌یی وجود ندارد و روی مطالبی که در گزارش‌های مدیرکل آژانس آمده، کار شده است.

▪ همکاری‌ها در چارچوب این سند محدودیت زمانی سه ماهه دارد

همچنین یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ابتدای کنفرانس خبری با صالحی پس از امضای تفاهمنامه و بیانیه مشترک همکاری گفت: «در چارچوب همکاری بین ایران و آژانس، همکاری‌های بیشتری برای راستی‌آزمایی انجام خواهد شد و اقدامات بسیار جدی و ماهوی زیادی وجود دارد در زمینه این بیانیه که ظرف سه ماه آینده انجام خواهند شد و این کارها از امروز آغاز می‌شوند. این اقدام بسیار مهم است اما هنوز کارهای زیادی برای انجام وجود دارد. در این بیانیه به مواردی اشاره نشده که در گزارش‌های قبلی ما وجود داشته است و تاکید می‌کنم آژانس تمام موارد باقیمانده را با روحیه بالا و همکاری حل و فصل خواهد کرد.»وی در پاسخ به اینکه آژانس در برابر همکاری قابل توجهش برای اجازه بازدید از دو سایت هسته‌یی‌اش چه همکاری خواهد کرد؟ گفت: «کاری که ما می‌خواهیم انجام دهیم این است که ظرف سه ماه آینده گزارش‌هایی را از بازدیدهای خود تهیه کنیم و آن را به شورای حکام ارائه دهیم.» همچنین یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به تهران سفر کرده، روز گذشته با محمد جواد ظریف دیدار و درباره روند همکاری‌های ایران و آژانس گفت‌وگو و تبادل نظر کرد.

▪ متن کامل بیانیه مشترک ایران و آژانس انرژی اتمی

«یوکیا آمانو» و «علی‌اکبر صالحی» دیروز در پایان دیدار خود در تهران، بیانیه مشترکی را به عنوان چارچوب همکاری‌ها صادر کردند. به گزارش فارس، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز بعد از دیدار «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس و «علی‌اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران، که در تهران برگزار شد، بیانیه مشترکی صادر کردند. متن این بیانیه به این شرح است: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران امروز، ۱۱ نوامبر ۲۰۱۳، توافق کردند تا با هدف کسب اطمینان از ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌یی ایران از طریق حل تمام موضوعات مطروحه که تاکنون حل نشده باقی مانده، همکاری‌ها و مذاکرات دوجانبه را تقویت کنند. در همین راستا، توافق شد ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری‌های بیشتری در زمینه افزایش فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حل موضوعات پیشین و کنونی داشته باشند. پیش‌بینی شده است که همکاری‌های ایران شامل ارائه اطلاعات زمانبندی شده درباره تاسیسات هسته‌یی و در راستای اجرای اقدامات شفاف‌ساز باشد.

این اقدامات به صورت گام به گام انجام می‌گیرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پذیرفت که به در نظر گرفتن نگرانی‌های امنیتی ایران از جمله از طریق دسترسی مدیریت شده و حفاظت از اطلاعات محرمانه، ادامه دهد. ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر تمام اقدامات عملی سند ضمیمه، توافق کردند. ایران تا سه ماه آینده از تاریخ صدور این بیانیه، دسترسی و اطلاعات مربوطه را فراهم خواهد کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روند پیشرفت و اجرای این اقدامات را به شورای حکام گزارش خواهد کرد.

اقدامات عملی که باید ظرف سه ماه از سوی ایران انجام گیرد:

۱- ارائه اطلاعات مربوطه و دسترسی مدیریت شده مورد توافق دوجانبه به معدن «گچین» بندرعباس

۲- ارائه اطلاعات مربوطه و دسترسی مدیریت شده مورد توافق دوجانبه به کارخانه تولید آب سنگین اراک

۳- ارائه اطلاعات درباره تمام رآکتورهای تحقیقاتی جدید

۴- ارائه اطلاعات مربوط به شناسایی ۱۶ سایت مد نظر جهت ساخت نیروگاه‌های هسته‌یی

۵- شفاف‌سازی درباره بیانیه ایران در رابطه با تاسیسات غنی‌سازی جدید

۶- شفاف‌سازی بیشتر درباره بیانیه ایران در رابطه با غنی‌سازی لیزری