تزریقات را به افراد متخصص بسپارید

تزریقات باید در بیمارستان یا درمانگاه های مجهز به فوریت های پزشکی انجام شود

مدتی است که در برخی مکان‌ها افرادی غیرمتخصص، بدون داشتن مجوز به صورت مخفیانه نحوه تزریق برخی داروها را به افراد علاقه‌مند آموزش می‌دهند و در قبال آن مبلغی به جیب می‌زنند. بازار کار این افراد با شروع فصل تابستان و تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها داغ‌تر شده و علاقه‌مندان زیادی را به خود جذب می‌کند. این در حالی است که چنین تزریق‌هایی تاثیر نامطلوب بر سلامت افراد می‌گذارد.

بیشتر افرادی که کار تزریق در مکان‌های بدون مجوز را انجام می‌دهند، ناآگاه به دانش پزشکی هستند و خود نیز به صورت تجربی در مراکز غیررسمی در دوره‌های کوتاه‌مدت، تزریقات را آموزش دیده‌اند. جالب است بدانید این افراد برای آموزش تزریقات، وسایل و تجهیزات کاملی هم ندارند و تنها از بدن مراجعان برای آموزش آنها استفاده می‌کنند. به طور مثال برای آموزش تزریق عضلانی از مراجعه‌کنندگان می‌خواهند که انواعی از ویتامین‌ها را به سرنگ کشیده و برای آموزش، قربانی یکدیگر شوند. این موضوع برای بیشتر کسانی که برای یادگیری مراجعه می‌کنند، بسیار هیجان‌انگیز و خالی از اشکال است. وقتی هم که هدف آنها از مراجعه به این مکان‌ها پرسیده می‌شود با نگاهی پرشور و هیجان‌زده خود را یک بهیار یا پرستار خانگی جازده و هدف از آموزش را استفاده کاربردی از این حرفه می‌دانند. غافل از آن که اگر این مراجعه‌کنندگان عوارض و زیان‌های ناشی از تزریقات غیراصولی را بشناسند و پیگردهای قانونی آن را بدانند، هیچ گاه گذرشان به این مکان‌ها نخواهد افتاد.

بنا به گفته پزشکان، تزریقات باید در بیمارستان یا درمانگاه‌های مجهز به فوریت‌های پزشکی انجام شود. در خیلی از مواقع ورود یک ماده شیمیایی به بدن، می‌تواند همراه با عوارض باشد و به شوک یا تشنج بینجامد.

در صورت بروز این حالات و نبود تجهیزات و پزشک متخصص، خطر جانی بیمار را تهدید خواهد کرد که برای شخص تزریق‌کننده یک عمر پشیمانی و ندامت به همراه داشته و کسی که آموزش و مجوز قانونی لازم برای این کار را ندارد باید در مقابل قانون پاسخگو باشد.

بیشتر متخصصان بر این باورند که تزریقات و مهم‌تر از آن شناسایی داروها وعوارض آن ازجمله اصولی است که یک پزشک یا پرستار، طی دوران چند ساله تحصیلات آکادمیک خود به تدریج و به صورت تئوری و البته کاربردی به دفعات زیاد زیر نظر استادان مربوطه آموزش می‌بیند و یک فرد عادی نمی‌تواند طی چند روز با این اصول آشنا شود و راه‌های رویارویی با عوارض، این داروها را بشناسد.

گذشته از عوارض داروها شناسایی داروی تزریقی، نوع و نحوه تزریق آن، دوز تجویز شده، نحوه آگاهی از تاریخ مصرف دارو و... ازجمله مواردی است که دانستن آن نیاز به دانش پزشکی داشته و نمی‌توان به این راحتی از کنار آن گذشت.

● انواع تزریق

استعمال داروها از راه‌های مختلف (خوراکی، رکتوم، تزریقی و...) بسته به نوع بیماری با نظر پزشک تجویز می‌شود. در روش تزریقی از سوزن استفاده می‌شود و دارای انواع تزریق عضلانی، زیرجلدی، داخل جلدی و وریدی است. در تزریق عضلانی، دارو وارد عمق عضلات بزرگ بدن همچون بازو یا ران می‌شود مانند پنی‌سیلین. در تزریق زیر جلدی دارو در لایه چربی زیر پوست بازو یا سطح داخلی ران تزریق می‌شود. معمولا بیشتر داروهایی که از راه خوراکی در دستگاه گوارش تجزیه می‌شوند و بی‌اثر می‌گردند از این راه تزریق می‌شوند مانند انسولین. در تزریق داخل جلدی دارو بین لایه‌های پوست تزریق می‌شود، مانند تست پنی‌سیلین. در تزریق وریدی هم، دارو از راه رگ با سرعت در تمام بدن منتشر شده و آثار آن بلافاصله آشکار می‌شود. مانند انواع سرم قندی یا نمکی.

● عوارض تزریق غیراصولی

از عوارض تزریق عضلانی غیراصولی می‌توان به عفونت و آبسه و درد درمحل تزریق، انقباض غیرطبیعی عضلانی ـ اسکلتی، شکسته‌شدن سوزن در داخل بدن، ورود سوزن به داخل استخوان یا عروق اصلی و از همه خطرناک‌تر ورود سوزن به داخل عصب و فلج و ناکارآمدی همیشگی عضو اشاره کرد.

از عوارض تزریق وریدی هم می‌توان به التهاب ورید و عفونت محل تزریق، خونریزی زیر پوستی، بروز حساسیت‌های ناگهانی دارویی و از همه خطرناک‌تر ادم ریوی که بر اثر نبود تنظیم سرعت ورود مایعاتی همچون سرم به داخل رگ است و به نوعی موجب حبس بیش از حد آب در عروق می‌شود، اشاره کرد. اشتباه در شناسایی نوع تزریق و ناآگاهی در نحوه اختلاط داروهای تزریقی ترکیبی می‌تواند منجر به شوک و در نهایت مرگ بیمار شود.

● هنگام تزریق دارو به این نکات توجه کنید

۱ ـ‌ برای تزریق دارو به بیمارستان یا درمانگاه‌های مجهز مراجعه کنید تا در صورت بروز عوارض احتمالی دارو فوریت‌های پزشکی در دسترس باشد.

۲ ـ قبل از تزریق از تاریخ مصرف آمپول یا سرنگ مطمئن شوید. آمپول ظرف شیشه‌ای استریلی است که جهت نگهداری دوز مشخصی از دارو تهیه می‌شود.

۳ ـ فرد تزریق‌کننده باید لباس سفید و تمیز به تن داشته و هنگام تزریق دست‌های خود را با آب و صابون شسته و دستکش بپوشد.

۴ ـ برای استریل محل تزریق از پنبه یا پد الکلی استفاده شود و هرگز پنبه الکل از قبل آماده شده استفاده نشود. به کار بردن عطرهای الکل‌دار یا ترکیبات این چنینی منع مصرف دارد.

۵ ـ برای کاهش درد ناشی از تزریق عضلانی حتما روی تخت دراز کشیده و کامل به روی شکم بخوابید و از خم‌کردن پاها خودداری کنید و با یک نفس عمیق، عضلات‌تان را شل کنید.

فرو بردن و بیرون کشیدن سوزن باید با سرعت انجام شود، اما تزریق محلول به آرامی انجام گیرد.

۶ ـ قبل از تزریق بهتر است استحمام کنید. پوست تمیز عفونت‌های احتمالی ناشی از تزریق را به حداقل می‌رساند.

۷ ـ محل تزریق را بعد از هر بار تزریق تغییر دهید. بهتر است محل تزریق را ماساژ ندهید چراکه دارو سریع‌تر از حد معمول جذب می‌شود.

۸ ـ هیچ گاه کودکان را از تزریق نترسانید. با آنها صادقانه رفتار کنید تا به شما اعتماد کنند.

فاخره بهبهانی