هواپیمایی که نباید پرواز می کرد

سقوط هواپیمای ایران ۱۴۰ در نزدیکی فرودگاه مهرآباد, حاشیه ها و ناگفته های این هواپیما را یک بار برای همیشه روی دایره آورده و انگشت اشاره را به سوی سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان مجوزدهنده پرواز این هواپیما نشانه رفته است

سقوط هواپیمای ایران ۱۴۰ در نزدیکی فرودگاه مهرآباد، حاشیه‌ها و ناگفته‌های این هواپیما را یک بار برای همیشه روی دایره آورده و انگشت اشاره را به سوی سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان مجوزدهنده پرواز این هواپیما نشانه رفته است.

برای این قضاوت دلایل متعددی وجود دارد. نخستین دلیل، ناموفق بودن پروژه تولید این هواپیما در جهان و ایران است.

بر اساس آمار موجود، فقط حدود ۲۵ فروند آنتونف – ۱۴۰ در جهان تولید شده و تولید این هواپیما به دلیل موانع فنی و اقتصادی متوقف شده است اما همین هواپیما با این تعداد کم تولید شده، شش سانحه را (با احتساب سانحه دیروز) تجربه کرده که نیمی از آن در ایران رخ داده است.

روشن است بر اساس استانداردهای هوایی، نسبت این حوادث به میزان تولید هواپیما، باید دلیلی محکم برای صادر نشدن مجوز پرواز آن باشد.

دومین دلیل در این خصوص نیز استقبال نکردن شرکت های هوایی داخلی از خرید و به کارگیری این هواپیما بوده است.

به طوری که اکثر شرکت های معتبر داخلی و در راس آن «هما» حاضر به خرید این هواپیما نشده اند.

به گفته استادان هوافضای دانشگاه صنعتی شریف، یکی از اصلی ترین دلایل این نخریدن، مشکلات فنی هواپیما بخصوص در موتور آن بوده است.

چرا که موتور این هواپیما نمی تواند شمار زیادی مسافر را در هوای گرم پرواز دهد و این که ایران ۱۴۰، دیروز در هوای بسیار گرم تهران پرواز کرده، خود می تواند از دیگر علامت سوال ها در برابر صدور مجوز پرواز این هواپیما باشد.

عدم استفاده شرکت های هوایی داخلی از این هواپیما تا بدانجا پیش می رود که برخی از این شرکت ها، هواپیما را پس از مدت کوتاهی استفاده، به شرکت سازنده پس می دهند و این شرکت نیز برای جلوگیری از زمینگیر شدن هواپیماها، اقدام به تاسیس یک شرکت هوایی می کند تا این هواپیماها در قالب آن به پروازشان ادامه دهند؛ شرکتی که تاکنون هیچ گونه اطلاعیه یا توضیحی درباره علل سانحه نداده است بنابراین باز هم باید از سازمان هواپیمایی کشوری خواست تا به این ابهام پاسخ دهد که چرا با وجود استنکاف شرکت های هوایی داخلی از به کارگیری این هواپیما به دلایل فنی آن هم در اوج تحریم ها و نیاز شدید به ناوگان نو، باز هم مجوز پرواز این هواپیما صادر شده است و آخرین دلیل نیز اظهار نگرانی متعدد نمایندگان مجلس از کیفیت فنی این هواپیماست.

به روایت مهرداد لاهوتی، کمیسیون عمران مجلس دو بار از مراحل ساخت این هواپیما بازدید و نگرانی خود را از قابلیت های فنی آن اعلام کرده بود.

سازمان هواپیمایی کشوری بخوبی می داند که حمل و نقل هوایی بر پایه اعتمادمی چرخد و مرکز ثقل این اعتماد نیز این سازمان است که فرض بر این است با بررسی ویژگی های فنی هواپیماها و احراز ایمنی آن، مجوز پرواز صادر می کند.

حال اگر این اعتماد به هر دلیلی خدشه دار شود، اقتصاد صنعت هوایی کشور با چالش مواجه خواهد شد بنابراین شایسته است یک بار برای همیشه و با مقصر ندانستن خلبان (!) سهم هر سازمان و ارگان در سقوط ایران ۱۴۰ مشخص شود تا از تکرار این حوادث به گونه ای ریشه ای جلوگیری شود.

سید علی دوستی موسوی