چشم‌انداز تخصص بیهوشی

اگر نیم‌نگاهی به گذشته و حال علم پزشکی، در هر زمینه‌ای که به تشخیص و یا درمان بیماری‌ها مرتبط می‌شود بیندازیم متوجه می‌شویم با گذشت زمان و در سایه پیشرفت‌ها و تحقیقات انجام …

اگر نیم‌نگاهی به گذشته و حال علم پزشکی، در هر زمینه‌ای که به تشخیص و یا درمان بیماری‌ها مرتبط می‌شود بیندازیم متوجه می‌شویم با گذشت زمان و در سایه پیشرفت‌ها و تحقیقات انجام شده، رشته‌های پزشکی تخصصی‌تر شده و بیشتر از قبل توانسته در خدمت مردم باشد. به نظر شما علم بیهوشی چه آینده‌ای را برای خود متصور است؟ آیا باگذشت زمان و پیشرفت سایر تخصص‌های پزشکی، علم بیهوشی هم به سوی بهتر شدن حرکت کرده است؟....

اگر در مورد رشته‌ تخصصی بیهوشی کمی اطلاعات داشته باشیم می‌توانیم ببینیم که امروزه رشته‌های فوق تخصصی بیهوشی یکی پس از دیگری دانشجو می‌پذیرد و نیروی انسانی تخصصی تربیت می‌کند. بیهوشی اطفال، جراحی اعصاب و تخصص درد. قطعا با تخصصی‌تر شدن هر رشته خاص، تبحر پزشک و دانش او تکمیل‌تر می‌شود و می‌تواند با کیفیت بهتر خدمت‌رسانی کند. یادتان می‌آید که در گذشته نه چندان دور متخصص داخلی، مشکلات قلب شما را هم بررسی می‌کرد و بعد دوره تخصص ویژه برای قلب ایجاد شد و باز هم امروزه در حیطه تخصص قلب دوره‌های فلوشیپ برای اکو یا ناهنجاری‌های مادرزادی قلب به وجود آمده است.

در مورد بیهوشی هم همین‌طور، تخصص‌ها جزیی‌تر و تکمیل‌تر شده است. بعضی همکاران ما فقط در آی‌سی‌یو هستند و برای مثال فقط آی‌سی‌یو قلب را ارایه می‌کنند. بعضی در زمینه درد کار می‌کنند و باز هم در حیطه تخصصی‌تر امکان دارد فقط درد حاد یا درد مزمن یا دردهای استخوانی را مورد درمان قرار دهند. افق روشنی را پیش روی این رشته تخصصی می‌بینیم و با توجه به ورود علاقه‌مندان و جوان‌ترها در این رشته تخصصی هم اکنون در پهنای سطح خدمات مشکلی نداریم و گمان می‌کنم به عنوان پنجره‌ای رو به آینده روی عمق خدمات به شکل بهتری کار شود. امروزه در زمینه بیهوشی و مراقبت‌های ویژه و درد دغدغه‌هایی داریم که در سایه تحقیقات و مطالعات دستاوردهای خوبی داشته‌ایم. دستاوردهایی که به وضوح شاهد آن هستید.

به عنوان نمونه کاهش روزافزون عوارض و صدمات ناشی از بیهوشی و کاهش روزبه‌روز مدت اقامت در بیمارستان. شاید به خاطر بیاورید که برای یک جراحی ساده باید دو روز قبل به بیمارستان می‌آمدید و دو، سه روز بعد هم با حالت تهوع و استفراغ خاطره تلخی از جراحی ثبت می‌کردید و پس از سه روز بیمارستان را ترک می‌کردید. اما حالا صبح بیمار می‌آید و عصر مرخص می‌شود. این توفیق در سایه تحقیقات و حرکت به جلو است. عوارض بیهوشی به خاطر پیشرفته شدن داروها کاسته شده است. در قسمت مراقبت‌های ویژه توانسته‌ایم بیماران خاص که شرایط وخیم دارند را مدت بیشتری زنده نگه داریم و این زمان بیشتر شاید بتواند به پزشکان فرصت بدهد که موفق به درمان آنها شوند. همه اینها یعنی حرکت پویا و ورود به جلو که می‌تواند نویدبخش خدمت‌رسانی علم بیهوشی در آینده به همگان باشد.

دکتر مصطفی صادقی

مدیرگروه بیهوشی دانشگاه علوم پزشکی تهران