ساختار رنگ در چیدمان اتاق ها

وقتی نور زرد وارد کار شد و رنگ قرمز شربت ها را تبدیل به رنگ مهوع روغن کرچک کرد, میهمانان تبدیل به نعش هایی متحرک شدند

بازرگانی میهمانی ترتیب داد و بانوان و آقایانی را به شام دعوت کرد. میهمانان هنگام ورود با بوی مطبوع غذا که از آشپزخانه به مشام می‌رسید، مواجه شدند و برای خوردن آن غذا مشتاق شدند. وقتی این جمع شاد دور میز انباشته از خوراکی‌های لذیذ گرد آمدند، میزبان آپارتمان را غرق نور قرمز کرد. زیر نور قرمز گوشت بسیار خوشمزه و اشتهاآور جلوه کرد اما اسفناج سیاه و سیب‌زمینی، قرمز روشن به نظر آمد. قبل از اینکه میهمانان فرصت بیرون آمدن از حیرت این صحنه را داشته باشند، نور قرمز تبدیل به نور آبی شد. کباب حالت گندیده به خود گرفت و سیب‌زمینی حالت کپک‌زده به نظر آمد. تمام کسانی که مشغول شام خوردن بودند فورا اشتهای خود را از دست دادند.

وقتی نور زرد وارد کار شد و رنگ قرمز شربت‌ها را تبدیل به رنگ مهوع روغن کرچک کرد، میهمانان تبدیل به نعش‌هایی متحرک شدند. عده‌ای از بانوان که ظریف‌طبع‌تر بودند به شتاب برخاستند و اتاق را ترک کردند. با وجود اینکه می‌دانستند تغییرات به‌وجود آمده صوری بوده و فقط ناشی از تغییر نور است. با این حال کسی دیگر به خوردن فکر نمی‌کرد. سپس میزبان با خنده چراغ‌های سفید را روشن کرد و خیلی زود میهمانان روحیه شاد خود را باز یافتند. راستی چه کسی می‌تواند منکر تاثیر عمیق رنگ بر ما شود. رنگ‌ها حامل نیروها و انرژی‌های درخشنده‌ای هستند که بر حسب اینکه از آنها آگاه باشیم یا نه بر ما اثرات مثبت و منفی خواهند گذاشت. مسلما هنرمندان برای خلق آثار اسرارآمیز و آسمانی خود از انواع رنگ استفاده می‌کنند که نه‌تنها از لحاظ بصری بلکه از جنبه روان‌شناسی نیز تاثیرات شگرفی بر آدمی می‌گذارد. در چین فروزان‌ترین رنگ‌ها برای امپراتور یا فرزند خدا محفوظ بود. هیچ‌کس حق نداشت جامه زرد بر تن کند، رنگ زرد نشانه دریایتو روشنی افکار برتر بود. همچنین وقتی چینی‌ها در مراسم عزا جامه‌ سفید بر تن می‌کنند، نشانه آن است که متوفی به قلمرو خلوص و بهشت مشایعت شده. رنگ سفید، به مفهوم یک اندازه شخصی نیست و برای هدایت درگذشتگان به سوی کمال پوشیده می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت تنها کسانی که عاشق رنگ هستند می‌توانند زیبایی و کیفیت ذاتی آن را درک کنند. رنگ، مواهب خود را تقدیم همگان می‌کند ولی رموز نهانی خود را برای شیفتگان واقعی به جلوه درمی‌آورد. درجه روشنایی و تاریکی رنگ‌ها...

بدون تردید انسان‌ها از طریق حواس پنج‌گانه خود (لامسه، بینایی، شنوایی، چشایی، بویایی) که خداوند رحمان به آنها عنایت کرده، نسبت به مسائل پیرامون محیط زیست خود شناخت و معرفت پیدا می‌کنند و از راه چشم با پدیده‌ای به نام رنگ آشنا می‌شوند. برداشت انسان از رنگ‌ها بستگی به طول موج آنها دارد و این موضوع را برای نخستین‌بار، اسحاق نیوتن- دانشمند معروف انگلیسی- با کشف علت رویت شدن رنگین‌کمان، در قرن هفدهم به اثبات رساند.

رنگ‌ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ رنگ‌های گرم و رنگ‌های سرد.

رنگ‌های گرم موجب ایجاد هیجان و شادابی در روحیه انسان می‌شوند و حتی در شدت جریان خون نیز بی‌تاثیر نیستند. این نوع رنگ‌ها عبارتند از: زرد، نارنجی و قرمز که حالت پیشروی‌کننده دارند؛ به این معنی که در کوچک‌‌نمایی محیط‌های بزرگ، نقش اساسی را ایفا می‌کنند.

رنگ‌های سرد از هیجانات می‌کاهند و حالت پسروی دارند و در بزرگ‌نمایی محیط‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند، همچنین این رنگ‌ها از شدت جریان خون می‌کاهند. بهتر است در مناطق گرمسیر از این نوع رنگ‌ها بیشتر استفاده شود تا از گرمای محیط تا حدودی کاسته شود.

رنگ‌های سرد عبارتند از: سبز، آبی و نقره‌ای. رنگ‌های روشن و تیره از این قاعده مستثنا نیستند. وقتی که درجه روشنی یا تاریکی رنگ را تعیین می‌کنیم، صحبت از کمیت درخشندگی آن کرده‌ایم. درخشندگی از دو راه می‌تواند تغییر یابد؛ راه اول، اختلاط یک رنگ با رنگ سفید، سیاه یا خاکستری و راه دوم، اختلاط یک رنگ با رنگی با درخشندگی متفاوت است.

رنگ‌های روشن عبارتند از: آبی کم‌رنگ، صورتی کم‌رنگ، کرم، بژ، سبز کم‌رنگ و...

رنگ‌های تیره عبارتند از: قهوه‌ای، صورتی پررنگ، سرمه‌ای، سبزتیره و...

به عبارتی رنگ‌های روشن فضا را بزرگ‌تر از حد معمول نشان می‌دهند و به وسعت فضا از لحاظ دید می‌افزایند.

رنگ‌های تیره فضا را کوچک‌تر نشان می‌دهند و از وسعت فضا به لحاظ خطای بینایی می‌کاهند.

دسته‌ای دیگر از رنگ‌ها را رنگ‌های هم‌خانواده (هارمونی) و رنگ‌های متضاد (کنتراست) تشکیل می‌دهند. این دو دسته از رنگ‌ها و استفاده از آنها در کنار هم به وجود می‌آیند. وقتی از هارمونی یا هماهنگی رنگ‌ها سخن می‌گوییم، اثرات قوام دو یا چندرنگ را ارزیابی می‌کنیم. ترکیب رنگ‌های بسیار مشابه (طیف وسیعی از خانواده آبی- سرمه‌ای تا کم‌رنگ‌ترین درجه آن یعنی آبی کم‌رنگ یا آبی‌خاکستری) یا رنگ‌های متفاوت با سایه‌های یکسان (آبی- خاکستری، سبز- خاکستری، صورتی- خاکستری یا بنفش- خاکستری) را هارمونی رنگ‌ها می‌گویند.

وقتی از کنتراست رنگ‌ها سخن می‌گوییم تفاوت بین دو اثر رنگ مقایسه می‌شود. وقتی این فرق و تفاوت به حد اعلای خود برسد، یعنی به تضاد رنگ‌ها رسیده‌ایم؛ مثل سفید- سیاه یا سرد و گرم.

آبی - زرد، بنفش- زرد، سبز- قرمز، آبی- قرمز یا زرد- مشکی نمونه‌هایی از کنتراست را به وجود می‌آورند.

چکیده این مطلب سلسله اصول و قواعدی را به دست می‌دهد که می‌توان با رعایت و به کارگیری آن، رنگی مناسب را برای چیدمان وسایل منزل یا محل کار انتخاب کرد. به‌طور کلی می‌توان گفت که طراحی و چیدمان یک محیط به تصمیم‌گیری در مورد رنگ‌آمیزی آن نیز بستگی دارد، پس رنگ‌ها را خوب بشناسیم.

مریم جلیلی