موانع رشد و شکوفائی خلاقیت در کودکان

پژوهشگران معتقد هستند همهٔ انسان‌ها در کودکی از استعداد و خلاقیت بالائی برخوردار هستند، مهمترین عامل‌هائی که باعث کاهش خلاقیت در کودکان می‌شوند، عبارت هستند از:
▪ داشتن …

پژوهشگران معتقد هستند همهٔ انسان‌ها در کودکی از استعداد و خلاقیت بالائی برخوردار هستند، مهمترین عامل‌هائی که باعث کاهش خلاقیت در کودکان می‌شوند، عبارت هستند از:

داشتن خودانگاری منفی

اصلی‌ترین عاملی که مانع بروز رفتارهای خلاقانه می‌شود، این است که تصور کنیم آدم خلاقی نیستیم. اگر شما به خودتان بگوئید: ”من آدم خلاقی هستم“، در این صورت، خود را مجبور می‌کنید باورهائی در مورد خودتان داشته باشید که این، هویت شما را تأیید می‌کند. اما اگر به خودتان بگوئید: ”من آدم خلاقی نیستم“ در این صورت مجموعه باورهای متفاوتی خواهید داشت و سعی خواهید کرد مهارت‌های لازم را برای بیان هویت و باورهای خود کسب کنید. اگر باور شما این باشد که فردی ”غیرخلاق“ هستید، در آن صورت نیازی نیست که یاد بگیرید چگونه خلاق باشید.

عدم اعتمادبه‌نفس

کودکی که اعتمادبه‌نفس ندارد، نمی‌توانید در برابر دیگران توانائی‌هائی‌های خود را بروز دهد.

فشار روانی

فشار روانی (استرس)، نیرو و توان فرد را که در شرایط عادی می‌تواند از آن خلاقانه بهره بگیرد، از بین برده و سلامت جسمانی او را نیز به خاطر می‌اندازد.

ترس

ترس از بیان افکار و عقیده‌های خود و دغدغه‌های مورد انتقاد دیگران قرار گرفتن نیز یکی از عامل‌های بازدارندهٔ بروز رفتارهای خلاقانه است.

روزمرگی

غرق شدن در امور روزمرهٔ زندگی و انجام امور طبق روال عادی و همیشگی، سبب می‌شود که فکرهای خشک و رسمی در ذهن فرد جای گیر و این از عامل‌های مهم بازدارندهٔ شکوفائی خلاقیت است.

داشتن هدف‌های معدد و متناقض

درگیر شدن با امور گوناگون با هدف‌های متناقض، انگیزهٔ تفکر خلاقانه را از بین برده و آرامش جسمانی و روحی را از فرد سلب می‌کند و این خود مانع بزرگی در بروز رفتار خلاقانه است.

نقش بزرگسالان و شکوفائی خلاقیت کودکان

محدودیت عمده در برابر آنچه کودکان می‌توانند انجام دهند، آن است که فکر کنند از عهدهٔ ”انجام دادن آن“ برنمی‌‌آیند. کودکان همگی قابلیت و توان آن را دارند که خلاق باشند و از لذت آفریدن چیز جدیدی بهره‌مند شوند. پس باید پایه‌ای محکم برای خلاقیت در آنها نهاد. گاه معلمان و پدر و مادران با پیام‌های منفی، در برابر آنچه دانش‌آموزان قادر هستند انجام دهند، مانعی به‌وجود می‌آورند که این مانع، دشمن ابتکار و خلاقیت است.

منبع: ”ماهنامهٔ رشد و تکنولوژی آموزشی - پژوهشی“.

سکینه کوکه‌آبادی

کارشناس آموزش ابتدائی