تحقق خاورمیانه بزرگ اسلامی ایران میان دار بازی می شود

اما به راستی چه شد که آمریکا که خود را ناجی ملت های محروم و فقیر خاورمیانه می دانست به گفته مادلین آلبرایت این روز ها به وضعیتی دچار شده است که موجب شرمندگی آمریکائیان و تهدیدی برای امنیت جهانی شده است

خاورمیانه جدیدی که رایس آن را مطرح کرد، هرچند ناظر بر شکست نسبی طرح پیشین یعنی "خاورمیانه بزرگ" می‌باشد اما از سویی حاکی از تلاش بی‌وقفه و نظام‌مند جهان غرب به سرکردگی آمریکا برای مقابله و مهار "خاورمیانه اسلامی با محوریت تفکر شیعی و انقلاب" است.

وقتی برنارد لوییز، استاد دانشگاه پرینستون و از پیش‌کسوتان نظریه تغییر در خاورمیانه که اتفاقاً از وی به‌عنوان "پدرخوانده" نو محافظه‌کاران آمریکایی یاد می‌شود در مقاله‌ای در نشریه فارن افرز در سال ۱۹۹۹ میلادی اعتقاد خود را چنین ابراز کرد که "پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده آمریکا باید بیشترین سرمایه‌گذاری خود را در خاورمیانه انجام دهد؛ ما برای تثبیت نظم نوین جهانی نیازمند "خاورمیانه نوین" هستیم و این خاورمیانه با اقدامات جسورانه ما شکل خواهد گرفت" شاید کمتر کسی فکر می‌کرد در کمتر از دو سال نومحافظه‌کاران یا همان نئوکان‌های کاخ سفید لشکرکشی خود را به خاورمیانه آغاز کنند و این منطقه را جولانگاه شنی تانک‌های خود درآورند.

حادثه ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی و موضوعیت یافتن تروریسم و القاعده تنها به‌عنوان یک عامل کاتالیزور و یاشتاب دهنده، بهانه و فرصت بسیار مغتنم و مناسبی را برای آمریکا فراهم آورد تا طرح خاورمیانه بزرگ و شکل‌گیری قرن ۲۱ به‌عنوان "قرن آمریکایی" را عملیاتی نماید.

همه این تحولات به خوبی نشان می‌داد که هیئت حاکمه آمریکا به این نتیجه رسیده است که اولاً برای رسیدن به اهداف خود که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره می‌شود باید سیطره کامل مادی و معنوی بر منطقه خاورمیانه را در دستور کار خویش قرار دهد و ثانیاً درخصوص این منطقه بسیار حساس و استراتژیک، استراتژی "پیش‌دستانه" یا به عبارتی "پیش‌گیرانه" را اتخاذ نماید. از این همین‌رو نیز بود که جرج بوش پس از واقعه ۱۱ سپتامبر این سخنان را بر زبان راند که "بزرگترین خطری که آمریکا با آن روبه‌رو است، تلاقی اتحاد افراطی‌گرایی و تکنولوژی است... امروز خاورمیانه به‌عنوان کانون اصلی تهدید برای صلح و آرامش جهانی مطرح است و باید تدبیری برای آن اندیشید... ما به‌جای این‌که منتظر بنشینیم تا دشمنان به کشور ما برسند در خارج از مرزها با آن‌ها مبارزه می‌کنیم، ما می‌خواهیم جهان را شکل بدهیم نه این‌که جهان ما را شکل دهد".

اما به‌راستی چه شد که آمریکا که خود را ناجی ملت‌های محروم و فقیر خاورمیانه می‌دانست! به گفته مادلین آلبرایت این روز‌ها به وضعیتی دچار شده است که موجب شرمندگی آمریکائیان و تهدیدی برای امنیت جهانی شده است؟!

تحلیل دقیق دلایل این مسأله نیازمند بررسی اهداف آمریکا از پیگیری طرح خاورمیانه بزرگ می‌باش و البته قبل از این بحث هم باید اشاره‌ای هرچند مختصر و گذرا به تاریخچه این طرح شود، بلکه بدین وسیله ابعاد قضیه روشن‌تر گردد؛

مدت‌ها پیش از آن‌که کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا حوادث و فجایع خون‌بار لبنان را به درد زایمان تولد "خاورمیانه جدید" تشبیه کند، اصطلاح "خاورمیانه بزرگ" از سوی نومحافظه‌کاران آمریکا بیان شد. آن‌ها ضمن تعیین اهداف راهبردی ایالات متحده در خاورمیانه تحکیم برتری و قدرت جهانی این کشور را از رهگذر تشکیل خاورمیانه بزرگ (دربر گیرنده آسیای میانه، جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا) مورد توجه قرار دادند. نومحافظه‌کاران که پس از انتخابات سال ۲۰۰۰ و با رأی‌ دادستانی آمریکا به قدرت رسیدند، این برآورد که سیطره بر خاورمیانه و تبدیل کردن آن به یک پادگان نظامیف امکان تحقق خاورمیانه بزرگ را میسر می‌کند برنامه ساقط کردن دولت‌های هدف با استفاده از قدرت برتر نظامی را در پیش گرفتند.

▪ تحقق خاورمیانه بزرگ خود منجر به تحقق اهداف مهم راهبردی آمریکا در منطقه می‌شد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود؛

الف) تسلط کامل بر شاهراه و منبع انرژی جهان؛

باتوجه به این‌که آمریکا به‌تنهایی روزانه ۲۱ میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند، قطعاً مسأله تأمین انرژی مورد نیاز برای این کشور از مهم‌ترین مسایل امنیتی آن محسوب می‌شود. از سویی آمریکا با تسلط کامل بر خاورمیانه می‌تواند به هدف دیگر خود یعنی کنترل شریان نفت به‌عنوان اهرمی جهت مهار اروپا و آسیای شرقی دست یابد.

ب) حفاظ امنیت اسرائیل؛ جای هیچ شکی نیست که تأمین امنیت اسرائیل به‌عنوان مهم‌ترین متحد استراتژیک آمریکا همواره مورد توجه سردمداران کاخ سفید و از مهم‌ترنی مسایل آن در سیاست خارجی به‌شمار می‌آید.

ج) مقابله با موج اسلام‌گرایی؛ پیروزی انقلاب اسلامی ایران و صدور پیام‌های این انقلاب، نه تنها سبب گسترش موج اسلام‌گرایی در جهان شد بلکه بیداری اسلامی را در میان ملت‌های مسلمان جهان موجب گردید. مسأله‌ای که به شدت جهان غرب از گسترش آن هراسان است و از همین رو نیز سردمداران کاخ سفید به‌دنبال این هستند که ضمن ایجاد سلطه نظامی بر منطقه، مانع از شکل‌گیری گروه‌های مقاومت متأثر از انقلاب اسلامی شوند شاید بتوان مقابله با موج اسلام‌گرایی متأثر از انقلاب اسلامی را در کنار حفظ امنیت اسرائیل به‌عنوان مهم‌ترین اهداف استراتژیک آمریکا از پیگیری طرح خاورمیانه بزرگ دانست. در این میان توجه اصلی آن‌ها معطوف به ایران است چرا که به اعتقاد امثال هنری کسینجر، استراتژیست معروف آمریکایی کانون اسلام‌گرایی (تروریسم) در تهران است مایکل لدین در این باره حرف جالبی داردک "اگر مسأله ایران به ترتیبی حل شودی امواج آن در سرتاسر جهان اسلام حل خواهد شد و به تبع آن جنبش‌های اسلامی بنیادگرا به‌خصوص در عراق و لبنان ضربه خواهند خورد".

د) گسترش فرهنگ آمریکایی و تحقق جهانی سازی؛

از جمله اهداف آمریکا در این خصوص که حتماً باید به آن اشاره شود تلاش سران کاخ سفید برای ترویج فرهنگ آمریکایی و غربی در منطقه می‌باشد که برای رسیدن به این هدف آن‌ها از ابزارهای رسانه‌ای، آموزشی، تربیتی و فرهنگی به‌طور کامل بهره می‌برند.

خاورمیانه جدید و ادامه همان مسیر؛

اکنون نیز که بحث از خاورمیانه جدید می‌شود باید به یک نکته اساسی توجه داشت؛ خاورمیانه جدیدی که رایس آن را مطرح کرد، هرچند ناظر بر شکست نسبی طرح پیشین یعنی "خاورمیانه بزرگ" می‌باشد اما از سویی حاکی از تلاش بی‌وقفه و نظام‌مند جهان غرب به سرکردگی آمریکا برای مقابله و مهار "خاورمیانه اسلامی با محوریت تفکر شیعی و انقلاب" است. این‌که این روهزا عباراتی چون "کابوس در راه است"، "شکست استراتژیک اصلاحات در خاورمیانه"، "فردا دیر است" از زبان تئوریسین‌های به‌نام غربی شنیده می‌شود خود مؤید این حقیقت است که موج بیداری اسلامی قلب میلیون‌ها مسلمان را تحت تأثیر جدی خود قرار داده است. شاید به همین خاطر باشد که آمریکا و هم‌پیمانان آن در منطقه می‌کوشند با طرح مسایلی چون "هلال شیعی"، اذهان مسلمین را نسبت به این مسأله منحرف کنند نوام چامسکی، متفکر برجسته آمریکایی که به قدرت اسلام انقلابی به خوبی واقف است در همین باره معتقد استک "موفقیت نامزدهای شیعی در انتخابات عراق، قدرت گرفتن حزب‌الله لبنان،‌موفقیت شیعیان در انتخابات شهرداری‌های عربستان بیانگر این واقعیت است که هویت سیاسی جدید شیعه در حال شکل‌گیری در منطقه است... قدرت گرفتن شیعیان برای اندیشمندان آمریکایی به یک کابوس تبدیل شده است. هلال شیعی در حال گسترش از لبنان تا خراسان، بین‌النهرین و فلات ایران است".

در هر صورت آن‌چه واضح و مشخص است این‌که برخلاف تصور و تلاش آمریکا، آن‌چه در حال شکل‌گیری در منطقه است قدرتمند شدن نهضت‌های اسلام‌گرا بر محوریت جمهوری اسلامی ایران است. تضعیف فراوان رژیم غاصب صهیونیستی در حال حاضر نشان‌دهنده تضعیف ایالات متحده آمریکا است و در مقابل پیروزی حزب‌الله لبنان تنها نشانه‌ای از موقعیت عالی ایران در منطقه است و قس علی هذا.

هرچند اوضاع این‌بار کاملاً به سود ما است اما نباید از یاد برد که غفلت و کوتاهی مترادف شکست و ضعف است. ما نیز باید با شناخت شرایط حساس منطقه و جهان از فرصت‌هایی که داریم بهترین استفاده را جهت تحکیم موقعیت خود و جهان اسلام بنماییم و مهم‌تر آن‌که ترفندهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آمریکا را نقش برآب کنیم. یقیناً در این باره فردا دیر است!

پایان‌بخش این مقاله را پیام مقام معظم رهبری به کنگره عظیم حج در سال ۸۳ قرار می‌دهیم: "اکنون آمریکا و غرب مستکبر به این جمع‌بندی رسیده‌اند که کانون بیداری و ایستادگی در برابر نقشه حاکمیت آنان بر همه جهان، کشورها و ملت‌های مسلمان و به‌ویژه در منطقه خاورمیانه است و اگر با ابزار اقتصادی و سیاسی و تبلیغاتی و سرانجام، نظامی نتوانند در چند سال آینده، نهضت بیداری اسلامی را مهار و سرکوب کنند، همه محاسبات آنان برای حاکمیت مطلق بر جهان و سیطره بر مهم‌ترین منابع نفت و گاز که تنها وسیله‌ی محرکه ماشین صنعتی و برتری مادی آنان بر همه‌ی بشریت است، به‌هم خواهد ریخت و کلان سرمایه‌داران غربی و صهیونیست که بازیگر پشت صحنه‌ی همه دولت‌های مستکبرند، از اوج اقتدار تحملی خود ساقط خواهند شد".

نویسنده: محمد مهدی موسوی