شانس ایران برای دستیابی به اسکار چقدر است

جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان به کدام کشور می رسد

جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان یکی از جوایز معتبر اسکار است که از سوی آکادمی‌ علوم و هنرهای تصاویر متحرک به بهترین فیلم غیر‌انگلیسی زبان در این جشنواره تعلق می‌گیرد. این بخش از جوایز اسکار یکی از جذاب‌ترین شاخه‌های جوایز اسکار است و فیلم‌های بلندی که خارج از آمریکا تولید شده باشند و زبان به‌ کار رفته در آن‌ها عمدتاً غیر‌انگلیسی باشند، مجاز به رقابت در آن هستند. ‌در سال‌های برگزاری اسکار، عموما فیلم‌های محصول کشورهای اروپایی یکه‌تاز بی‌رقیب این عرصه بوده‌اند؛ به طوری‌که از ۶۲ جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان اسکار تا به امروز، ۵۱ جایزه نصیب فیلم‌های اروپایی شده است و سهم کشورهای آسیایی پنج جایزه، کشورهای آفریقایی والبته کشورهای قاره آمریکا نیز هرکدام سه جایزه اسکار بوده است. فیلم‌های ایتالیایی اما با سیزده جایزه پیشتازهستند. در زیر ‌‌نگاهی به تاریخچه برگزاری این جایزه در ادوار گذشته می‌اندازیم:

زمانی‌که اولین مراسم اعطای جوایز اسکار در ۱۶ می ۱۹۲۹ برای تقدیر از بهترین فیلم‌های سال ۱۹۲۷ برگزار شد، بخش جداگانه‌ای برای فیلم‌های «غیرانگلیسی‌زبان» تعریف نشده بود. اگرچه آکادمی اسکار بین سال‌های ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵ جوائز افتخاری به بهترین فیلم‌های غیرانگلیسی‌زبان ساخته‌شده در خارج از آمریکا اعطا می‌کرد،‌ اما این جوایز مبنای قابل قبولی نداشتند.

برای مثال در سال ۱۹۵۳ این بخش از جوایز اصلاً برگزار نشد و حتی در آن سال‌ها هیچ رقابتی در این بخش وجود نداشت؛ چراکه درواقع هیچ نامزدی معرفی نمی‌شد و تنها یک فیلم به‌عنوان اثربرترانتخاب می‌شد. از سال ۱۹۵۶ در بیست‌و نهمین مراسم سالانه جوایز اسکار بود که بخش «بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان» رسما راه‌اندازی شد و تا به امسال هر دوره برگزار می‌شود. برخلاف دیگر بخش‌های جوایز اسکار، بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان منحصراً به یک فرد تعلق نمی‌گیرد؛ گرچه کارگردان فیلم جایزه را دریافت می‌کند، اما این جایزه‌ای است برای کل کشور معرفی‌کننده آن فیلم.در زیر نگاهی می‌کنیم به نام فیلم‌ها و کشورهایی که تاکنون این جایزه را به دست آورده‌اند .

۲۰۱۲: «جدائی نادر از سیمین» ایران‌، ۲۰۱۱: «در دنیای بهتر» دانمارک‌، ‌۲۰۱۰: «راز چشم‌هایش» آرژانتین‌، ۲۰۰۹:«عزیمت»‌ژاپن‌،‌ ۲۰۰۸: «خائنین»اتریش‌، ۲۰۰۷: «زندگی‌های دیگران» آلمان‌،‌ ۲۰۰۶: «توتسی» آفریقای‌جنوبی‌، ۲۰۰۵: «دریای درون» اسپانیا‌،‌ ۲۰۰۴: «تهاجم بربرها» کانادا‌، ۲۰۰۳: «هیچ‌جا در آفریقا» آلمان‌، ۲۰۰۲: «سرزمین هیچکس» بوسنی‌، ‌۲۰۰۱: «ببر خیزان، اژدهای پنهان» تایوان‌، ۲۰۰۰: «همه‌چیز درباره مادرم» اسپانیا،‌ ۱۹۹۹: «زندگی زیباست»، ‌۱۹۹۸: «کاراکتر» هلند‌، ‌۱۹۹۷: «کولیا» جمهوری‌چک‌،‌ ۱۹۹۶: «خط آنتونیا» هلند‌، ‌۱۹۹۵: «آفتاب سوخته»‌ روسیه‌، ۱۹۹۴: «بل اپوک» اسپانیا‌، ‌۱۹۹۳: «ایندوچین» فرانسه‌، ۱۹۹۲: «مدیترانه» ایتالیا‌، ‌۱۹۹۱: «سفر امید» سوئیس‌،‌ ۱۹۹۰: «سینما پارادیزو»‌ ایتالیا‌، ‌۱۹۸۹: «پله فاتح» دانمارک‌،‌ ۱۹۸۸: «ضیافت بابت» دانمارک‌، ‌۱۹۸۷: «حمله» هلند‌،‌ ۱۹۸۶: «گزارش رسمی» آرژانتین‌، ‌۱۹۸۵: «حرکات خطرناک» سوئیس‌، ۱۹۸۴: «فانی و الکساندر» سوئد‌، ‌۱۹۸۳: «آغاز دوباره» اسپانیا‌، ۱۹۸۲: «مفیستو» مجارستان‌، ‌۱۹۸۱: «مسکو اعتقادی به گریه ندارد»‌ روسیه‌، ‌۱۹۸۰: «طبل حلبی» آلمان غربی‌، ۱۹۷۹: «دستمالتو در بیار» فرانسه‌، ۱۹۷۸: «مادام روزا» فرانسه‌، ‌۱۹۷۷: «سیاه و سفید رنگی»ساحل عاج‌، ۱۹۷۶«درسو اوزالا» روسیه‌،‌ ۱۹۷۵: «آمارکورد» ایتالیا‌،‌ ۱۹۷۴: «روز برای شب»‌ فرانسه‌،‌ ۱۹۷۳: «جذابیت پنهان بورژوازی» فرانسه، ۱۹۷۲: «باغ خانواده فینتسی کونتینی»ایتالیا‌، ۱۹۷۱‌: «بازپرسی درباره یک شهروند دور از سوءظن» ایتالیا‌، ۱۹۷۰ «Z» الجزایر، ۱۹۶۹‌: «جنگ و صلح» شوروی سابق،‌ ۱۹۶۸: «قطارهای تحت مراقبت» چک اسلواکی، ۱۹۶۷: «یک مرد و یک زن» فرانسه، ۱۹۶۶: «مغازه در خیابان اصلی» چک و اسلواکی، ۱۹۶۵:«دیروز، امروز، فردا» ایتالیا، ۱۹۶۴:«هشت‌ونیم» ایتالیا، ۱۹۶۳:«یکشنبه‌ها و سیبل» فرانسه، ۱۹۶۲:«همچون در یک آینه» سوئد، ۱۹۶۱:«چشمه باکره»سوئد‌،۱۹۶۰:«اورفئو سیاه» فرانسه، ۱۹۵۹:«عموی من» فرانسه، ۱۹۵۸:«شب‌های کابیریبا» ایتالیا، ۱۹۵۷:«استرادا» ایتالیا، ۱۹۵۶:«سامورائی، افسانه موساشی» ژاپن، ۱۹۵۵:«دروازه جهنم» ژاپن، ۱۹۵۴: در این بخش جایزه‌ای اعطا نشد.۱۹۵۳:«بازی‌های ممنوعه» ‌فرانسه، ۱۹۵۲:«راشامون» ‌ژاپن، ۱۹۵۱:«دیوارهای مالاپاگا» فرانسه‌،۱۹۵۰: «دزد دوچرخه» ایتالیا، ۱۹۴۹: «موسیو ونسان» فرانسه، ۱۹۴۷:«واکسی» ایتالیا.

با نگاهی گذرا به تاریخچه جوایز اسکار فیلم‌های غیر‌انگلیسی زبان درمی‌یابیم که تاکنون در طول تاریخ اسکار مطابق یک قانون نانوشته به جز یک استثنا برای ویتوریو دسیکا که در سال‌های ۱۹۴۷ و ۱۹۵۰ با فاصله سه ساله دو جایزه این آکادمی را به دست آورد، هرگزبا فاصله یک یا دوره این جایزه توسط اعضای آکادمی به یک فیلمساز اهدا نشده است و حال با در نظر گرفتن این که اصغر فرهادی فیلمساز ایرانی در سال ۲۰۱۲ توانست با فیلم جدایی نادر از سیمین برای نخستین بار این جایزه را به کشورمان بیاورد آیا بازهم آکادمی اسکار حاضر می‌شود با اختلاف دوساله به این کارگردان جایزه خود را اهدا کند یا خیر؟ این سوال زمانی مهمتر می‌شود که سال گذشته، ایران به دلیل کج‌سلیقگی مسوولان آن دوران از معرفی نماینده کشورمان به این مراسم مهم اجتناب کرد و در واقع امسال ایران پس از کسب جایزه ۲۰۱۲ اصغر فرهادی نخستین بار است که با فیلم اصغر فرهادی در این آکادمی شرکت می‌کند و همین موضوع سوال بالا را باردیگر پر‌رنگ‌تر می‌کند‌؟ که آیا به واقع شانس ایران برای دستیابی به این جایزه مهم چقدر است؟

نویسنده : صبا رادمان