تغییری رخ می ده

سام کوک نمی توانست باور کند که چنین آهنگی با موضوع تبعیض نژادی را یک سفیدپوست نوشته است

▪ اثر سام کوک

▪ تاریخ ارائه؛ ۱۹۶۴

▪ زمان آهنگ؛ ۱۲/۳ دقیقه

جنبش های اعتراضی سیاهان در دهه ۶۰ در امریکا حیطه گسترده ای از فعالیت از عرصه جامعه و سیاست گرفته تا هنر و موسیقی را پوشش می داد. سام کوک (۱۹۶۴-۱۹۳۱) نیز اعتراض خود را با نوشتن این آهنگ زمانی که سیاهان برای احقاق حقوق شهروندی خود در امریکا می جنگیدند متجلی کرد؛ آهنگی که در سال ۱۹۶۳ نوشته شده بود و چند ماه بعد از مرگ وی منتشر شد.

مرگی که شاید بتوان آن را از پیامدهای مساله تبعیض نژادی دانست که وی همواره از آن رنج می برد. کوک تا پیش از این، آهنگ هایش یا قصه هایی عاشقانه بودند (مانند آهنگ «تو مرا فرستادی») یا آهنگ های شاد. از عوامل کلیدی نگارش این آهنگ تاثیر زیاد و تحسین بی پایان کوک درباره آهنگ انتقادی و نیشدار «وزش در باد» باب دیلن بود (که البته در مقام مقایسه آهنگ کوک بسیار شخصی است).

سام کوک نمی توانست باور کند که چنین آهنگی با موضوع تبعیض نژادی را یک سفیدپوست نوشته است. البته کوک در این آهنگ امیدوار به جنبش های احقاق حق سیاهان آفریقایی - امریکایی است و تغییر را اجتناب ناپذیر می داند، اندیشه ای که باب دیلن نیز در آهنگ «زمانی که آنها تغییر می کنند» که پس از این آهنگ نوشته شده است، مطرح کرد. در آن سال که کوک این آهنگ را نوشت دو واقعه بسیار مهم برایش اتفاق افتاده بود که لحن خسته و ترانه این آهنگ بازتاب همان وقایع است.

اول مرگ پسر هجده ماهه اش وینسنت بود که شوک روحی بسیار بزرگی به وی تحمیل کرد و دوم بازداشت او به جرم اخلال در نظم عمومی، به خاطر ورود به هتلی که مخصوص سفیدپوستان بود. نمود واقعه دوم را در خطی از ترانه آهنگ، آنجا که می گوید «کسی دائماً به من می گه که این ورا پرسه نزن» می توان شنید، که در هنگام ارائه آهنگ به عنوان تک آهنگ بعد از مرگ وی، این خط از ترانه حذف شده بود.

همچنین می توان به جملات انتهایی و تاثیرگذار ترانه اشاره کرد، آنجا که می گوید؛ «دفعات زیادی بوده است که فکر می کردم آخرین نفرم / اما حال، فکر می کنم که می توانم ادامه دهم / وقایع گذشته تکرار می شود / اما من فکر می کنم که تغییری رخ می دهد».

آهنگی که به محبوبیت بسیاری دست یافت، آهنگ دوازدهم از لیست پانصدتایی برترین آهنگ های همه زمان های مجله رولینگ استون شد، ضمن آنکه همین مجله در سال ۲۰۰۴ این آهنگ را بهترین آهنگ سبک سول اعلام کرد. این آهنگ همچنین تاثیر بسیاری در جامعه موسیقی و خصوصاً جامعه موسیقی امریکا گذاشت.

به طوری که بعدها بسیاری از خوانندگان آهنگ هایی را تحت تاثیر این آهنگ خواندند که از مهم ترین آنها می توان به آهنگ «چه خبر شده» اثر ماروین گی اشاره کرد. انتشار نسخه تک آهنگ، پس از مرگ کوک باعث بروز اختلاف بین ناشر موسیقی کوک و شرکت ضبط شد و همین عامل باعث شد بیش از ۴ دهه نسخه اصلی آهنگ در شرکت ضبط غیرقابل دسترس باشد، هر چند که در سال ۱۹۹۲ و در فیلم «مالکوم ایکس» آشکارا این آهنگ استفاده می شود.

زندگی، آهنگ ها و مرگ دلخراش کوک (وی توسط یک هتلدار که ادعا داشت به دختر جوانی تجاوز کرده است به قتل رسید و از آن زمان همواره حرف های بسیاری پیرامون قتلش در جریان بوده است) علاقه مندان زیادی را پیرامون وی جمع کرده بود، مردم زیادی که همگی خود را در غم های کوک شریک می دانستند.

وقتی کوک کشته شد در مراسم به خاکسپاری اش حدود ۱۰۰ هزار نفر شرکت کردند. این آهنگ از سال ۱۹۶۵ تا ۲۰۰۵ ، ۱۶ بار مورد بازخوانی قرار گرفته است و از خوانندگانی که این بازخوانی ها را انجام داده اند می توان به اوتیس ردینگ، ارثا فرانکلین، تینا ترنر و “ اشاره کرد.

کامران معتمدی

پی نوشت

نام اصلی آهنگ A Change Is Gonna Come است.