پنجشنبه, ۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 23 January, 2025
مجله ویستا

سفر نخست وزیر لبنان به سوریه در هاله یی از پیشداوری های بدبینانه


فواد السنیوه نخست وزیر لبنان, در نخستین سفر خارجی خود پس از اخذ رای اعتماد از مجلس این كشور, روز یكشنبه وارد دمشق می شود تا با مقامات ارشد سوری درباره ی مناسبات دوجانبه به گفت و گو نشیند

از اظهارات اخیر السنیوره چنین برمی‌آید كه او بنا دارد، از این سفر برای بازسازی اعتماد مجدد و ترمیم مناسبات بشدت آسیب دیده دو كشور بهره جوید. بنای روابط دستكم در ظاهر مستحكم و صمیمانه‌ی سوریه و لبنان كه طی چندین دهه خلل ناپذیر می‌نمود، پس از "ترور الحریری" نخست وزیر پیشین و "مرد قدرت و ثروت" لبنان در بهمن ماه گذشته و سپس خروجی اجباری نیروهای سوری از لبنان دچار آسیب‌های جدی شد. ادامه‌ی تنش‌های سیاسی میان دمشق ، بیروت كه پیامدهای منفی بارزی بر روابط اقتصادی و حتی مناسبات اجتماعی دو كشور بر جای گذاشته، با به قدرت رسیدن شخصیت‌های بشدت مخالف سوریه در لبنان، این بنا را به ورطه‌ی فروپاشیدن كشانده است. بدین ترتیب، انتخاب دمشق به عنوان اولین ایستگاه سفرهای خارجی السنیوره كاملا قابل انتظار بود.

سفری كه ماموریت آن، رسیدگی به پرونده‌ی جنجالی كامیون‌های لبنانی زمین- گیر شده در پایانه‌های مرزی سوریه، سامان بخشی به تبادل نیروی كار میان دو كشور، و مهمتر از همه مسایل امنیتی،سیاسی است كه در ماه‌های اخیر سیل اتهامات و جنگ لفظی شدیدی را میان دو كشور بویژه‌ی از ناحیه‌ی لبنان دامن زده است . از بیروت خبر می‌رسد كه السنیوه، می‌كوشد با یادآوری نقاط برجسته‌ی بیانیه‌ی دولت خود درباره‌ی مناسبات با سوریه، بار دیگر بر تمایل لبنان برای رفع و رجوع موانع موجود بر سر راه روابط دو كشور تاكید كند. نخست وزیر لبنان در بیانیه‌ی دولت خود اعلام كرده است: امنیت لبنان و سوریه، از یكدیگر جدایی ناپذیرند، و لبنان اجازه نخواهد داد، خاك آن محل عبور یا مقر هیچ گروه، قدرت یا دولتی باشد كه بخواهد امنیت لبنان یا سوریه را در معرض تهدید قرار دهد. وی همچنین تاكید كرد كه دولتش در مناقشات كشورهای عربی و اسراییل، به رایزنی و هماهنگی با دمشق ادامه خواهد داد. این مواضع نخست وزیر جدید لبنان ، موجبات خرسندی سوریه را همچنان كه در اظهارات "فاروق الشرع" وزیر امور خارجه سوریه تجلی یافت، به همراه داشت. با این كه وزیر امور خارجه‌ی سوریه از نوع نگاه بیانیه‌ی دولت لبنان نسبت به مناسبات این كشور با سوریه ابراز رضایت كرد، یك مقام رسمی سوریه گفت: مهم این است كه السنیوره به گفتارش در بیانیه، جامه‌ی عمل بپوشاند. این منبع پیشداوری كرد كه السنیوره به علت وابستگی به گروه ضدسوری "المستقبل" به رهبری "سعدالدین الحریری" نمی‌تواند ایده‌های خود را برای بنای مناسباتی ممتاز میان بیروت و دمشق به اجرا گذارد و این ادعاها، فقط بر روی كاغذ خواهد ماند. به نظر می‌رسد، السنیوره مسیری سنگلاخی برای بازسازی اعتماد از كف رفته در مناسبات با سوریه خواهد داشت، بویژه آن كه خاطرات تلخ دمشق از مواضع خصمانه‌ی جریان المستقبل نسبت به سوریه در ماه‌های اخیر مانع امیدواری سوریه به پیدایش افقی روشن در روابط دو كشور است . آزادی "سمیر جعجع" رییس تشكل منحله‌ی تندرو مسیحی موسوم به نیروهای لبنانی به بهانه‌ی آشتی ملی و فراموشی گذشته‌ی تاریك جعجع، همچنین آغاز تحركاتی جدی برای بخشیده شدن "آنتوان لحد" و گروهش - مزدوران اسراییل- سوریه را بشدت خشمناك ساخته است.

سوریه معتقد است، نباید شعار "آشتی ملی" در لبنان به انحراف كشیده شود تا جایی كه به آزادی "سمیر جعجع" فرمانده سفاك‌ترین طرف درگیری جنگ داخلی لبنان از زندان بینجامد، در حالی كه برخی گروههای لبنانی، حزب الله را كه توانست بخش اعظم سرزمین‌های این كشور را از چنگ اسراییل آزاد كند، یك گروههای مسلح تلقی كرده، خواهان خلع سلاح آن هستند.

"سمیر جعجع" ‪ ۵۳‬ساله به علت دست داشتن در انفجار كلیسای "سیده النجات" در شرق بیروت و چند رشته ترور سیاسی از جمله ترور "رشید كرامی" نخست وزیر پیشین لبنان متهم و حكم اعدام برای او صادر شد كه بعدها به حبس ابد تخفیف یافت.

وی در زمان ربوده شدن چهار دیپلمات ایرانی در سال ‪ ۱۹۸۲‬میلادی، در پست بازرسی "برباره" در جاده‌ی طرابلس در شمال لبنان، مسوول بخش امنیتی حزب نیروهای لبنانی بود.

گفته می‌شود، نیروهای لبنانی دیپلمات‌های ایرانی را ربودند و از راه دریای مدیترانه به اسراییل منتقل و درآن جا زندانی كردند.

به جز رنجش شدید دمشق از مواضع بشدت خصمانه‌ی برخی احزاب و سیاستمداران لبنانی كه اینك اهرم‌های قدرت را در این كشو به دست گرفته‌اند و به تبع آن نومیدی دمشق از گشایشی جدی در بحران جاری میان دو كشور، در داخل لبنان نیز تبلیغات منفی در مورد سفر السنیوره به دمشق وجود دارد.

شماری از شخصیت‌های لبنانی ضد سوریه كه به حمایت‌های واشنگتن دلبسته‌اند مدعی هستند، آمریكا تمامی آن چه را كه لبنان از نظر سیاسی، اقتصادی و نظامی می‌خواهد ، برآورده می‌كند و دیگر لزومی به ترمیم مناسبات با سوریه و نیازی به سفر فواد السنیوره به دمشق نیست .

این گروه برای نشان دادن میزان همكاری خود با واشنگتن تا جایی جلو رفته -اند كه می‌گویند، حاضرند به بند مرتبط با خلع سلاح مقاومت در قطعنامه‌ی ‪ ۱۵۵۹‬شورای امنیت تن بدهند.

ابراز تردید روزنامه‌ی دولتی "تشرین" سوریه، به عنوان بازتاباننده‌ی دیدگاه رسمی سوریه، نسبت به موفقیت سفر نخست وزیر جدید لبنان به سوریه، بازگوكننده‌ی بدبینی دمشق است.

به نوشته‌ی تشرین، السنیوره در مذاكرات خود با سوری‌ها، بیشتر دیدگاههای آمریكا و فرانسه بویژه در مورد اجرای قطعنامه‌ی ‪ ۱۵۵۹‬شورای امنیت و خلع سلاح حزب الله را مطرح خواهد كرد و در این صورت مذاكرات شكست خواهد خورد.