پنجشنبه, ۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 23 January, 2025
گردباد خشم
همه چیزی كه او می‌خواست، بازگشت به خانه‌اش بود. اما «حسن السواف» نمی‌توانست این كار را بكند. سرزمین او در اشغال مردان تفنگ‌به دست بود. آنها در یك تظاهرات با حمله به چند زن و پاره كردن حجاب آنها به ایشان بی‌حرمتی كرده بودند. همچنین آنها هر حركت مخالفت‌آمیزی را پیگیری كرده و از هر كسی كه آشكارا قدرتشان را به مخاطره می‌اندازد با خشونت انتقام می‌گیرند.احتمالا تصور می‌كنید آنچه توصیف شد درباره مسائل فلسطینیان باشد، ولی این در واقع توصیفی از وضعیت مردم مصر است. «السواف» كه یك تاجر مصری است می‌گوید، اگر از لندن به قاهره بازگردد به احتمال زیاد روانه زندان میشود.او می‌گوید:«من مرتكب هیچ جرمی نشده‌ام. هیچ بدهی ندارم و موادمخدر یا اسلحه هم قاچاق نكرده‌ام. جرم من مطالبی است كه در چند مجله و در سایت اینترنتی‌ام نوشته‌ام.»آنچه او نوشته كاملا محترمانه و مودبانه است و به هیچ كس مستقیما و بطور فردی ضربه‌یی نزده است‌أ او صرفا از استبداد و تمامیت‌خواهی انتقاد كرده است.
وی می‌گوید: هیچ‌كس از بودجه ارتش، پلیس و سرویس‌های اطلاعاتی و ریاست جمهوری اطلاعی ندارد. حتی خود نخست‌وزیر و پارلمان ضعیف ما هم فقط در جریان اخبار و برنامه‌های خنثی و بی‌اهمیت و بی‌خطر قرار می‌گیرند.به عبارت دیگر قانونگذاران منتخب مصر مانند كودكانی هستند كه توسط قدرت‌های غیردموكراتیك نظارت و كنترل می‌شوند.او در پاسخ به این سوال كه «چرا وضعیت مصر باید برای جهانیان اهمیت داشته باشد ؟» از یك جامعه‌شناس مصری به نام «سعدالدین ابراهیم» نقل قول می‌كند: «جوامعی كه شهروندانشان را در فضایی بسته و محدود قرار می‌دهند و مانع از مشاركت آنها و بیان نارضایتی‌هایشان می‌شوند، سرانجام با گردباد خشم آنها مواجه شده و با پاسخ‌هایی مرگبار روبرو می‌شوند.»
بنابراین عواقب بی‌توجهی به نقض دموكراسی و گسترش اختناق در كشورها می‌تواند منجر به ظهور حركات افراط‌گرایانه و رشد خشونت‌طلبی شود كه پیامدهای آن گریبانگیر همه جهان خواهد شد.
«سعدالدین ابراهیم» نیز هدف فشارهای دولت مصر قرار گرفت. او مدیر مركز «ابن خلدون» در قاهره است كه این مركز به نام متفكر مسلمان قرن چهاردهم كه پایه‌گذار مطالعه فرهنگ‌ها بود، نامیده شده است. یكی از فعالیت‌های این مركز ؤبت موارد نقض حقوق بشر و بررسی انتخابات در مصر بود و همین باعث شد كه وی مورد حمله قرار گیرد. پنج سال پیش، ابراهیم و ۲۷ نفر دیگر از اعضای این مركز و اتحادیه زنان رای دهنده مصری را دستگیر كردند و پس از ۴۵ روز بازداشت، در محاكمه‌یی كه ۷ ماه به طول انجامید در دادگاهی كه به شیوه دادگاه‌های نظامی اداره می‌شد، محاكمه شدند.بمدت ۲ سال ابراهیم بین زندان و دادگاه در رفت و آمد بود و هر بار سعی می‌شد كه او را به پذیرفتن اتهامات بی‌اساس مجبور كرده و حكمی سنگین برایش صادر كنند. در همین زمان بود كه جرج بوش، رییس جمهوری امریكا، با توجه به اینكه مصر دومین كشور دریافت‌كننده كمك‌های خارجی امریكاست، با افزایش ۱۳۰ میلیون دلاری پرداخت وام به مصر مخالفت كرد و در توضیحی كه داده بود، به وضعیت محكومیت ابراهیم نیز اعتراض شده بود.در قاهره، برخی از بوروكرات‌ها و روشنفكران از مداخله بوش آشفته شدند. ولی در پی آن ۱۰۰ نفر از آزادیخواهان عرب از سرتاسر جهان نیز نامه‌هایی را در حمایت از ابراهیم به دولت مصر فرستادند.
چند ماه بعد مصر در محاكمه‌یی جدید، ابراهیم را از اتهامات وارده تبرئه كرد. «حسن السواف» می‌گوید: عملكرد دولت حسنی‌مبارك واقعا شرم‌آور است و می‌افزاید اگر به اتاق‌های گفت‌وگوی اینترنتی در مصر سری بزنید می‌بینید كه من تنها نیستم. البته به نظر می‌رسد كه تحولاتی در فضای سیاسی مصر نیز در جریان است.اعلام موضوع شگفت‌انگیز ایجاد تغییر در قانون اساسی مصر است كه از سوی مبارك در پی اعتراض‌هایی صورت گرفت كه طی آن تظاهركنندگان به احتمال انتخاب حسنی‌مبارك برای پنجمین دوره ریاست جمهوری مصر، دست به اعتراض زدند.براساس نظام قبلی انتخاباتی مصر، مردم برای انتخاب رییس جمهوری، در یك كاندیدای واحد كه از سوی پارلمان تایید می‌شد، رای آری یا نه می‌دادند.براساس همین نظام، حسنی مبارك ۴ بار به مقام ریاست‌جمهوری مصر رسیده بود و احتمال داشت كه در دوره آینده نیز بار دیگر رییس جمهور شود.با اصلاحیه‌یی در قانون اساسی كه به تصویب مجلس قانونگذاری مصر رسید، این امكان به وجود آمد كه چندین كاندیدا در انتخابات ریاست جمهوری شركت كنند.مبارك با تبلیغات فراوانی كه در مورد این اصلاحیه به وجود آورده بود، اعلام كرد كه این آغاز مرحله‌یی از اصلاحات در مصر است و از مردم نیز درخواست كرد كه با مشاركت خود این كشور را به سوی رشد و پیشرفت و دموكراسی همراهی كنند.اما مخالفان دولت مصر امید چندانی به این اصلاحات ندارند و می‌گویند این اصلاحات ظاهری است و با هدف فرونشاندن انتقاد امریكا طراحی شده است و معتقدند مبارك در عمل اجازه نخواهد داد كه مخالفان جدی او وارد عرصه رقابت‌ها شوند از جمله دلایلی كه مطرح می‌كنند تبصره‌یی درباره این قانون است كه عنوان می‌كند افراد یا احزابی می‌توانند در انتخابات شركت كنند كه مجلس تایید كند ارتباطی با خارج از كشور ندارند و به این ترتیب بهانه‌یی به دست دولت داده میشود كه مخالفان را از عرصه انتخابات دور كند.به عنوان نمونه می‌توان به «ایمن نور» اشاره كرد كه از مخالفان عمده حسنی‌مبارك است و چندی پیش برای آزادی وی از زندان فشارهای فراوانی از سوی امریكا و انجمن‌های حقوق بشر جهانی بر مصر وارد شد كه منجر به آزادی او از زندان شد.از جمله اتهاماتی كه به او وارد شده بود ارتباط با مخالفان مصر در خارج از این كشور عنوان شده بود. همچنین كمی پس از تصویب اصلاحیه قانون انتخابات مصر، قضات مصری نیز در حركتی اعتراضی اعلام كردند بر انتخابات ریاست جمهوری ماه سپتامبر نظارت نخواهند كرد مگر آنكه لایحه استقلال كامل آنها از دولت در مجلس تصویب شده و اجازه یابند بر كلیه مراحل فرآیند انتخاباتی نظارت كنند.باشگاه قضات مصر، نهادی انتخابی است كه نمایندگی قوه قضاییه را بر عهده دارد.آنها گفتند كه قوه قضاییه حاضر نیست به عنوان ابزاری در دست دولت برای مشروعیت بخشیدن به انتخابات جعلی عمل كند.آنها شكایت داشتند كه در انتخابات قبلی، به آنها اجازه داده نشد به چیزی جز مرحله انداختن رای به صندوق نظارت كنند، در حالی كه پلیس با برپا كردن موانعی در خارج از حوزه‌ها از ورود هواداران اپوزیسیون به حوزه‌ها جلوگیری می‌كرد.علاوه بر این تظاهرات اعضای جنبش مخالف دولت مصر، موسوم به «كفایه» نیز همچنان وجود دارد ولی حسنی مبارك این مخالفت‌ها را نادیده گرفته و اظهار داشته بود: «مخالفان دولت مصر پول گرفته‌اند تا تظاهرات كنند.»
این منازعات نشان می‌دهد كه روند اصلاحات دموكراتیك در مصر، با موانع بسیاری روبرو است. اگر چه فعالیت‌های مخالفان داخلی و همچنین فشارهای امریكا برای گسترش دموكراسی در این كشور همچنان ادامه دارد.از جمله اخیرا، كاندولیزا رایس، وزیر خارجه امریكا، در یك سخنرانی عمده در قاهره ضمن تشریح سیاست‌های امریكا به قوت خواستار اصلاحات دموكراتیك در جهان عرب شده است.وی در یك سخنرانی بی‌سابقه اذعان كرد كه امریكا همواره در خاورمیانه به قیمت رسیدن به ثبات از دموكراسی غفلت كرده اما «به هیچ یك از آنها» دست نیافته است.وی گفت: «ما اكنون راه متفاوتی را در پیش گرفته‌ایم. ما از آرزوهای دموكراتیك كلیه ملت‌ها حمایت می‌كنیم.»
اظهارات رایس نشانه رویكرد كاملا تازه امریكا در خاورمیانه است، رویكردی كه می تواند حتی برای امریكا خطرناك باشد.
رایس از مصر و عربستان سعودی بخاطر سركوب ناراضیان انتقاد كرد.
وی همچنین از مصر خواست از آزادانه و منصفانه بودن انتخابات آتی ریاست جمهوری اطمینان حاصل كند.خبرنگار امور امنیتی بی‌بی‌سی می‌گوید، سخنان رایس نه تنها خطر رنجاندن قاهره و ریاض را در بر دارد، بلكه چنین درخواست‌هایی برای گسترش دموكراسی می تواند راه را برای روی كار آمدن دولت‌های اسلامگراتر هموار كند.رایس پس از بازدید از مصر به عنوان آخرین بخش از سفر خود به خاورمیانه، وارد عربستان سعودی شد.رایس كه در جمع چند صد تن از مقامات و دانشگاهیان مصری در دانشگاه امریكایی قاهره سخن می گفت اظهار داشت: «برای مدت ۶۰ سال، كشور من امریكا، دموكراسی را فدای ؤبات در منطقه خاورمیانه كرد اما ما به هیچ كدام دست نیافتیم.»
وی تاكید كرد كه «در سرتاسر خاورمیانه دیگر هراس از انتخاب آزادانه مردم نمی‌تواند توجیه‌گر زیرپا گذاشتن آزادی‌ها باشد.»وی افزود: «زمان آن فرارسیده است كه بهانه‌جویی‌ها برای پرهیز از پا گذاشتن به مسیر دشوار دموكراسی خاتمه یابد.»وی از اصلاحات در قانون اساسی مصر كه به ابتكار حسنی مبارك، رییس جمهوری، صورت گرفته و امكان رقابت نامزدهای مختلف در انتخابات ریاست جمهوری را فراهم می‌سازد ستایش كرد، اما خواستار دادن مجوز به ناظران بین المللی برای زیر نظر گرفتن روند رای‌گیری شد.وی همچنین گفت نگران آینده اصلاحات در مصر است زیرا مخالفان صلح‌جوی دولت آماج خشونت قرار گرفته‌اند.
وی گفت: «پرزیدنت مبارك در را به روی تغییرات گشوده است. اكنون دولت مصر باید به مردم ایمان بیاورد.»تحلیلگران می گویند تاكید تازه امریكا بر اصلاحات به جنبش‌های مخالف در منطقه امكان داده است جسورانه‌تر عمل كنند.در مصر، مطبوعات مستقل علنا به انتقاد از رییس جمهورمی پردازند و جنبش تازه‌یی ظهور كرده است كه خواستار واگذاری قدرت از سوی او است.پیش‌تر احمد ابوالغیث، وزیر خارجه مصر، قول داد كه انتخابات ریاست جمهوری ماه سپتامبر آزاد و منصفانه خواهد بود.سفر رایس به مصر با تصمیم دولت مصر برای اصلاح قانون اساسی آن كشور همزمان شده است.تاكنون، رییسان جمهوری مصر توسط نمایندگان مجمع خلقی آن كشور برای این سمت نامزد و در همه پرسی عمومی برای دوره‌های شش ساله انتخاب می‌شده‌اند.
از سال ۱۹۸۰، قانون اساسی محدودیت دوره ریاست جمهوری را لغو كرد و حسنی مبارك از زمان ترور انور سادات در سال ۱۹۸۱، این مقام را در دست داشته است و در سال ۱۹۹۹، برای چهارمین دوره به این سمت برگزیده شد.مجمع خلقی مجلس اعلای پارلمان مصر دارای ۴۵۴ كرسی است كه از این تعداد، ۴۰۲ كرسی در اختیار نمایندگان حزب دموكراتیك ملی به رهبری حسنی مبارك قرار دارد.گرچه مصر از متحدان نزدیك ایالات متحده در منطقه خاورمیانه محسوب می شود، اما مقامات امریكایی تلویحا نسبت به فقدان انتخابات آزاد در این كشور ابراز ناخرسندی كرده بودند.البته مصر تنها كشوری نیست كه امریكا برای ایجاد اصلاحات در آن فشار وارد می‌كند.چنین فشارهایی بر سوریه و عربستان سعودی هم وجود دارد.برای نمونه رایس در سخنرانی خود در قاهره از انتخابات اخیر عربستان سعودی استقبال كرد اما به منع زنان از حضور در آن اشاره كرد و گفت دموكراسی نه فقط مختا مردان بلكه متعلق به زنان نیز هست.وی همچنین از زندانی شدن سه فعال صلح در عربستان سعودی كه خواستار اصلاحات در این كشور شده بودند انتقاد كرد.رایس گفت در هر كشوری گروه‌های اپوزیسیون باید نقش خود را بازی كنند، خشونت را محكوم و نتایج انتخابات را بپذیرند.
وی تلویحا از مشاركت گروه حماس در انتخابات پارلمان فلسطینی ابراز نگرانی كرد و گفت كه یك نظام دموكراتیك نمی‌تواند با وجود گروه‌هایی كه، به گفته وی، یك پای آنان در سیاست و پای دیگرشان در تروریسم است بخوبی عمل كند.
برگردان: سونیا انزابی‌نژاد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست