نگاهی به Content Management Server

در بسیاری از سایت های اینترنتی و به طور مشخص, آن هایی كه متعلق به سازمان ها و مؤسسات بزرگ و مطرح در زمینه ارائه محصول یا خدمات هستند, شواهد از تعدد دست اندركاران سایت و در عین حال وجود یك نظم و هماهنگی دقیق بین آن ها حكایت دارد در این گونه سایت ها, فعالیت افراد دست اندركار, كاملاً دسته بندی شده و زمانبندی شده است

شاید در مقالا‌ت یا آگهی‌های بسیاری از مجلات كامپیوتری، به نام برنامه‌های ویژه مدیریت محتوای وب، برخورد كرده باشید. استفاده از این نوع برنامه‌ها اخیراً در بازار وب توسعه و رواج زیادی پیدا كرده و باعث شده طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری وب سایت‌های متوسط تا بزرگ با راحتی، كنترل و دقت بیشتری صورت گیرد. در بین بسیاری از شركت‌های داخلی یا خارجی ارائه‌دهنده این نوع برنامه، نرم‌افزار CMS متعلق به مایكروسافت، به دلیل سادگی و برآورده كردن نیازهای اولیه یك سایت، از اهمیت خاصی برخوردار است.

در بسیاری از سایت‌های اینترنتی و به‌طور مشخص، آن‌هایی كه متعلق به سازمان‌ها و مؤسسات بزرگ و مطرح در زمینه ارائه محصول یا خدمات هستند، شواهد از تعدد دست‌اندركاران سایت و در عین حال وجود یك نظم و هماهنگی دقیق بین آن‌ها حكایت دارد. در این‌گونه سایت‌ها، فعالیت افراد دست‌اندركار، كاملاً دسته‌بندی‌شده و زمانبندی شده است.

این افراد براساس تخصص‌های متفاوتی كه دارند، هر كدام مسئولیت ویژه‌ای را در پیشبرد اهداف سایت پذیرا شده و تحت‌نظر و هماهنگی به‌وجود آمده توسط مدیر سایت، كار خود را انجام می‌دهند. اما مشكلا‌تی جهت هماهنگی و استفاده از امكانات و تسهیلا‌ت وجود دارد. در این میان نرم‌افزار Microsoft CMS كه جزء خانواده سرویس‌دهنده‌های مایكروسافت است، برای مدیریت و كنترل محتوای یك سایت، انتقال صفحات و قسمت‌های بروز شده سایت، و انجام بسیاری از امور مرتبط دیگر وارد صحنه می‌شود.

در این‌جا مدیر سایت ضمن هماهنگی با سایر اعضا، وظیفه ابلاغ وظایف هر كدام از آن‌ها، تحویل به موقع مطالب و انتشار مطالب تصویب‌شده را عهده‌دار می‌شود. مدیر سایت با استفاده از ابزاری به نامsite Manager، كه از اساسی‌ترین قسمت‌های ‌CMS است، چهار وظیفه مهم خود را انجام می‌دهد.

اول این‌كه گروه‌های كاری (user Role) را در سیستم تعریف كرده و دسترسی آن‌ها را به قسمت‌های مختلف یك سایت تعریف می‌نماید.

دوم این‌كه محلی را برای قرار دادن الگوهای ساخته شده توسط طراحان در نظر می‌گیرد. این قسمت Template gallery نام دارد. سوم این‌كه محل خاصی را به‌نام Resourcegallery جهت قرار دادن متن، تصاویر، كلیپ‌های صوتی و تصویری توسط تأمین‌كنندگان آن‌ها، فراهم می‌آورد و چهارم آن كه روابط بین قسمت‌های مختلف سایت را تعریف می‌نماید. این قسمت كه با عنوان Channels در ابزار Site manager دیده می‌شود، مسئول نگهداری ساختار یك وب سایت است.

مهم‌ترین مشكل قابل پیش‌بینی كه در سایت‌های بزرگ و خصوصاً آن‌هایی كه مرتب بروز می‌شوند امكان ظهور دارد، همان مسئله هماهنگی است. معمولاً در بسیاری از امور، ایجاد هماهنگی از نوع شفاهی، یعنی این‌كه هر كسی به طور تئوری بداند كه چه زمانی باید كار خود را انجام یا تحویل دهد، در درازمدت با عدم موفقیت روبه‌رو می‌شود. این مسئله به‌ویژه درمورد سایت‌های بزرگ صادق است. زمانی كه در یك سایت، عده‌ای به عنوان گرافیست یا طراح ظاهری سایت، عده‌ای مسئول تهیه متن، عكس، ویراستاری و امور مربوط به محتوای آن هستند و در رده‌ای دیگر اشخاصی به توسعه فنی، برنامه‌نویسی یا امور امنیتی سایت می‌پردازند، چاره‌ای جز استفاده از ابزاری مطمئن برای ایجاد هماهنگی و سرعت بخشیدن به كار وجود ندارد. این ابزار قاعدتاً باید دو ویژگی مهم داشته باشند.

اول این‌كه دارای محیطی منحصربه‌فرد برای تعریف افراد شاغل در سایت، و نقش و مسئولیت هر كدام از آن‌ها بوده و قابلیت رده‌بندی، تعریف توالی و زمانبندی كارهای در دست اقدام و مشاغل مختلف مرتبط با سایت را داشته باشد و دوم این‌كه بتواند به خوبی با ابزارهای مورداستفاده كاربران مثل برنامه‌های ویژه طراحی سایت، برنامه‌نویسی، ویراستاری، و سایر امكانات استاندارد ویندوز ارتباط برقرار كند. مدیر سایت با ابتكار خود، رده‌بندی مطالب یك سایت را از لحاظ محتوا و مخاطبان آن، در این قسمت انجام می‌دهد.

یكی دیگر از وظایف مدیر سایت كه جزء توانایی‌ها و اساس كار CMS هم به حساب می‌آید، ایجاد زمینه ارتباط و پیوستگی وظایف مربوط به اعضا، از زمان سیاستگذاری و طرح نقشه سایت تا زمان اجرای كامل آن است. این عمل كه در CMS با واژه Posting شناخته می‌شود، نوعی كنترل كامل مراحل ساخت و تكمیل یك سایت است. در این متدولوژی طراحی، یك یا چند صفحه وب در اختیار اعضای تیم قرار می‌گیرد و به محض این‌كه تیم كار خود را آغاز كند، از طراحی صفحات سایت گرفته تا تصویب مطالب مندرج در آن، همگی به صورت یك تاریخچه در CMS ثبت شده و ضمن این‌كه بر نحوه عملكرد اعضا تیم كنترل كاملی صورت می‌گیرد، اجازه عبور آن صفحه وب از یك مرحله به مرحله دیگر، مثلاً از مرحله مطالب به مرحله ویرایش، صادر می‌گردد.

بنابراین مدیر سایت تصمیم می‌گیرد كه كدام یك از قسمت‌های سایت در هر لحظه در اختیار كدام یك از اعضای تیم باشد و در چه مقطع زمانی از مرحله‌ای به مرحله بعد برود. به عنوان مثال، پس از قرار دادن محتوای یك صفحه وب در داخل الگوی مربوط به آن، تهیه‌كننده با استفاده از CMS آن را در اختیار ویرایشگران قرار می‌دهد و ویراستارها هم بعد از تأیید، آن را جهت تصویب به مسئولا‌ن مربوطه تحویل می‌دهند. پس از تصویب، دسترسی افراد مذكور برای تغییر محتوای صفحات وب تصویب شده مسدود می‌شود و صرفاً با اجازه مدیر وب، امكان دخل و تصرف در آن‌ها برای گروه خاصی میسر می‌شود.

از ویژگی‌های دیگر CMS، قابلیت تعریف و پیاده‌سازی پروژه‌های وب با استفاده از محیط محبوب دات‌نت و مدیریت این نوع پروژه‌ها از طریق محیط خودش است. در واقع، روابط بسیار نزدیكی كه بین CMS وVS.NET وجود دارد، امكان دسترسی و پیاده‌سازی فرم‌های وب را با استفاده از پلتفرم دات‌نت و در داخل محیط CMS فراهم می‌آورد و در نتیجه تلفیق این دو را به بهترین انتخاب در زمینه پیاده‌سازی و مدیریت پروژه‌های وب تبدیل می‌كند. از این گذشته، CMS برای كمك به سایر دست‌اندركاران یك پروژه، به راحتی با نرم‌افزارهای مورد استفاده آن‌ها هماهنگی لازم را به عمل می‌آورد.

به عنوان مثال، قسمت Site Deployment Manager می‌تواند با بعضی برنامه‌های آفیس مثل word ارتباط لازم را برقرار كرده تا ویریشگران را از امكانات موجود در آن برای راحتی كار، بهره‌مند سازد. یا مثلاً جهت دسترسی برنامه‌نویسان پروژه به یك بانك‌اطلاعاتی و پیاده‌سازی فرم‌های لازم برای برقراری ارتباط با جداول آن، امكان اتصال مستقیم به محیط پایگاه داده SQL Server را برای انجام امور مذكور مهیا ‌سازد.

بعد از اتمام پیاده‌سازی وب سایت، CMS برای انتقال وب سایت روی اینترنت یا همان عمل نشر (Publishing) نیز مدیر سیستم را یاری می‌دهد.

این ابزار با استفاده از روش‌های بسیار آسان و گویا، امكان بروزكردن سایت را حتی به صورت خودكار، در قالب یك سیستم و بدون دخالت مستقیم كاربر فراهم می‌آورد. این امكانات در قسمت Web Author Client قرار داده شده وCMS را به یكی از قدرتمندترین ابزارهای كنترل مدیریت وب برای سازمان‌ها و سایت‌های بزرگ تبدیل كرده است.

در حال حاضر CMS دارای ۴ نسخه متفاوت است كه همگی در سال ۲۰۰۲ مورد بازبینی و ویرایش جدید قرار گرفته‌اند. یك نسخه آزمایشی با نام Evaluation كه تمامی امكانات نسخه Enterprise را دارد، با مهلت زمانی ۱۲۰ روز استفاده، از سایت مایكروسافت به صورت رایگان قابل دانلود است.

نسخه Enterprise دارای تمام قابلیت‌های ذكر شده برای CMS است و از همه كامل‌تر بوده و محدودیتی ندارد. نسخه اما Standard دارای چند محدودیت است: یكی امكان تعریف صرفاً ۱۵ كاربر در نقش سطح بالا‌ی Author جهت تعریف مراحل كاری، زمانبندی كارها و در واقع نقش مدیریتی سیستم. دیگری، امكان استفاده از صرفاً یك پردازنده (CPU) است.

در ضمن این نسخه امكان ارتباط مستقیم با همتایان خود جهت سبك كردن ترافیك كاری (LoadBalancing) را ندارد. نسخه MSDN هم صرفاً ویژه توسعه‌دهندگان وب ساخته شده و به نوعی یك نسخه شخصی از CMS است كه قابل استفاده در محیط‌های چندكاربره رده‌بندی شده، مثل سازمان‌ها را ندارد.

مهیار داعی‌الحق

ماهنامه شبکه