موشک های ضد کشتی ایران

موشک هارپون یکی از معروفترین و قویترین سلاح های ضد کشتیست که با وجود عمر طولانی آن هنوز یکی از موشک های اصلی ضد کشتی در نیروی دریایی آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران است هارپون به معنی نیزه ی شکار نهنگ است

۱) موشک هارپون(AGM-۸۴ Harpoon)

موشک هارپون یکی از معروفترین و قویترین سلاح های ضد کشتیست که با وجود عمر طولانی آن هنوز یکی از موشک های اصلی ضد کشتی در نیروی دریایی آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران است(هارپون به معنی نیزه ی شکار نهنگ است)

موشک هارپون بسور اختصاصی و تنها برای مقابله با کشتی ها ساخته شد و اولین بار به خدمت نیروی زمینی و دریایی آمریکا در آمد موشک هارپون بدلیل نیاز شدید نیرو های هوایی و دریایی در مدل های مختلف به تولید انبوه رسید بعدها موشکSLAM که به معنی (Stand-off Land Attack Missile) است از روی آن تولید گردید

در ۱۹۶۵ نیروی دریایی بصورت آزمایشی در قالب یک طرح پژوهشی بر روی موشک برای مقابله ی سطحی با زیر دریایی ها و با برد ۴۵ کیلومتر شروع به بررسی نمود پس از نابودی رزم ناو اسرائیلی Eilat توسط دو ناوچه ی موشک انداز ساخت روسیه در ۱۹۶۷ احمیت این پروژه دوچندان شد چرا که نیاز به یک موشک ضد کشتی قوی در برابر اهداف سطحی بسیار حس میشد با سرعت گرفتن رشد پروژه در ۱۹۷۰ اولین نمونه ی هارپون تحت عنوان ZAGM-۸۴A مورد آزمایش قرار گرفت با این وجود نتیجه ی آزمایشات رضایت بخش نبود در نتیجه سال بعد این قرار داد طی مناقصه ای به شرکت McDonnell-Douglas اعطا گردید بدنبال این امر مکدانل داگلاس طی مدت کوتاهی سه مدل مختلف از این موشک را تدوین نمود و سریعا اولین تست ها انجام شد نمونه ی اولیه در ۱۹۷۲ آزمایش شدمدل هایی که مکدانل داگلاس ارائه کرد به این ترتیب بود موشک هوا به دریا مدل پایه AGM-۸۴A و موشک دریا به دریا RGM-۸۴A و زمین به دریا UGM-۸۴A ولی طرح ایراداتی نیز داشت از جمله برد کم در حالی که حد اقل نیاز به دامنه برد ۹۰ کیلومتر می بود که بعدها اصلاح شد

اولین مدل در ۱۹۷۷ وارد خدمت شد و اولین نمونه هم نمونه ی دریا به دریا بود پس از آن اولین نمونه ی هوا به دریا (AGM-۸۴A ) در ۱۹۷۹ بر روی هواپیما های P-۳ اوریون نصب شد اولین نمونه ی زمین به دریا هم در ۱۹۸۱ وارد خدمت گردید.

از تعداد و امادگی این نوع موشک در نیروی دریایی ایران اطلاعات زیادی دردست نیست و سیاست ایران در ضمینه موشک های دریایی برپایه موشک های کروز قرار دارد.موشک هارپون در مدلهای مختلفی تولید گشته و ما مشخصات موشک های تحت اختیار ایران را در زیر قرار می دهیم.

● مشخصات:

▪ نوع: موشک ضد کشتی

▪ طول: ۴ متر ۵۵ سانتیمتر

▪ وزن: ۵/۶۶۱ کیلوگرم

▪ برد: ۶۰ مایل

▪ سرعت: ۸۵۵ کیلومتر بر ساعت

۲) موشک کروز دریایی کوثر(C-۷۰۱)

این موشک ترکیبی از تکنولوژی بومی و برداشتهایی از نمونه ی چینی C-۷۰۱ است این موشک به یک سرجنگی الکترو اوپتیک مجهز است که به همراه یک رادار جستجوی میلیمتری کنترل آن را انجام میدهد

موشک کوثر مناسب برای شلیک از شناور های گشتی کوچک تا متوسط لانچر های زمینی هلیکوپتر ها و جنگنده ها یا هواپیماهای گشت دریاییست (مانند اوریون)

از توانایی های این موشک میتوان به اصلاح اتوماتیک مسیر شلیک انتخاب اتوماتیک هدف بعدی(نزدیک ترین هدف در صورت خارج شدن هدف اول از دسترس یا قفل رادار بطور کلی بازیافت البته امکان هدایت اپتیکی تلوزیونی هم هست)

● مشخصات:

▪ نوع: موشک ضد کشتی

▪ برد بیشینه:۱۵ تا ۱۹ کیلومتر

▪ طول:۲.۶ متر

▪ وزن سرجنگی: ۲۹ کیلوگرم با توانایی ضد زره برای ورود به قسمت های داخلی تر(تاخیر در انفجار)

▪ وزن کلی: ۱۰۰ کیلوگرم

▪ موتور: یک بوستر سوخت جامد با سوخت ذخیره

▪ سرعت: ۰.۸ ماخ

▪ نوع کنترل گر: کنترل گر تصویری یا رادار موج میلیمتری به همراه رادار خانگی Sea skimmer

۳) موشک کروز دریایی نور(بهینه شده c-۸۰۲)

موشک کروز نور از جمله موشک های ساخت داخل میباشد که با الگو برداری از موشک های چینی c-۸۰۲ توسط متخصصان داخلی تولید شده .این موشک در ایران در سال ۸۰ به صورت تولید انبوه در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفت.در سال ۱۳۸۵ و در رزمایش پیامبر اعظم(ص) نوع بهینه شده ای از موشک نور مورد ازمایش قرار گرفت و با موفقیت ازمایش شد.موشک بهینه نور بدون نیاز به سیستم OTHT با حداکثر برد به سمت اهداف سطحی شلیک می‌شود.جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری است که توانست موشک نور(c-۸۰۲) را بر روی بالگرد نصب کند و ما نخستین کشوری هستیم که این تکنولوژی را دارا می‌باشیم.

● مشخصات:

▪ برد:۱۲۰ کیلومتر

▪ ورن کلاهک جنگی:۱۶۵ کیلوگرم

۴) موشک حوت

در سال ۱۳۸۵ و در رزمایش پیامبر اعظم(ص) موشکی را ازمایش کرد که باعث حیرت بیش از پیش جامعه جهانی گشت.ایران در این رزمایش موشکی با سرعت ۱۰۰ متر بر ثانیه را ازمایش کرد.موشک انداز های این موشک کامل رادار گریز بوده و از دید رادارهای دشمن مخفی میمانند.توان رزمی این موشک برابر با موشک VA-۱۱۱ Shkval ساخت روسیه است و تنها دو کشور ایران و روسیه فناوری لازم را برای ساخت چنین موشک های به دست اورده اند.هنوز مشخص نیست که آیا "حوت" بر پایه shkval ساخته شده است یا خیر.سرعت متوسط این موشک ۴ برابر اژدر معمولی زیر ابی است.

این موشک با تولید حبابهای بخار که از نوک دماغه و پوسته خود خارج می کند لایه ای از گاز در اطراف خود شکل می دهد و بدین ترتیب خود را از تماس مستقیم با آب و پسای قابل ملاحظه ناشی از آن دور می کند.

این موشک قابلیت پرتاب از روی شناور و یا زیردریایی در عمق ۱۰۰ متری را دارد. با سرعت حدود ۵۰ نات (۹۳ کیلومتر بر ساعت) کپسول پرتاب خود را ترک می کند. با فرو رفتن در آب و رسیدن به عمق مناسب، موتور خود را روشن کرده و به سمت هدف راهی می شود.

از چالش های فنی توسعه چنین موشکی می توان به کاویتاسیون اشاره نمود که لازم است میزان حبابهای کاویتاسیون برای حفظ و پایدار نگهداشتن لایه گاز اطراف موشک ونیز رسیدن به کمترین پسا کنترل شود. در همین رابطه توجه به تداخل گازهای خروجی از راکت و نیز سطوح کنترل موشک با لایه گاز ایجاد شده در اطراف آن، پیچیدگیهای این مساله را روشن تر می سازد. به ویژه زمان شروع به کار موتور و شرایط گذار (Transision) ناشی از آن از این حیث قابل توجه است.

سیستم هدایت چنین موشکی نیز با چالشهای خود روبرو است. تغییر محیط سیال اطراف موشک، شکست امواج و نیز سرعت خودموشک از مواردی است که هدایت آن را با مشکلات عدیده ای مواجه می سازد

۵) موشک سانبرن(SS-N-۲۲ Sunburn,Moskit)

موشک جهت شکست دادن سیستم راداری دفاعی آمریکا طراحی شده است . یک ناو آمریکایی در حالت دفاعی به هر صورت در جریان شناسایی موشک SUNBURN که به طرف آنها در حرکت است تنها زمان کافی برای محاسبه و پیدا کردن راه حل شلیک را دارد نه وقت کافی برای منهدم کردن موشک SUNBURN را. به همین خاطر از نوعی اسلحه جدید که می‌تواند ۳۰۰۰ گلوله اورانیوم را در یک دقیقه شلیک کند ولی این سلاح باید هماهنگی دقیقی را برای نابودی موشک به موقع انجام دهد که بسیار مشکل است .

ترکیب سرعت مافوق صوت و اندازه بمب آن انرژی تخریبی زیادی را هنگام برخورد با کشتی ایجاد می‌کند . یکعدد از این موشک‌ها می‌تواند یک کشتی جنگی را غرق کند. تنها راه ناوهای آمریکایی برای دفاع از خودشان در مقابل سلاحهای مهیبی چون SUNBURN این است که قبل از رسیدن جنگنده پرتاب کننده بمب به محدوده پرتاب موشک آن را نابود کنند. SUNBURN می‌تواند یک بمب اتمی ۲۰۰ کیلو تنی یا یک کلاهک ۷۵۰ پوندی را در حدود ۱۰۰ مایل حمل کند. بیش از دو برابر میزانی که EXOCET می‌تواند. SUNBURN می‌تواند سرعتی دو برابر سرعت صوت داشته و با قابلیت تنظیم مسیر پروازی که می‌تواند از کنار موانع عبور کند تا خود را به استحکامات دشمن برساند. این موشک قابلیت شلیک از زیر دریایی ساحل و ناوهای جنگی را بر خوردار است.مدل هوایی ان نیز قابلیت شلیک از جنگنده su-۲۷k یا su-۳۳ رادارا میباشد که نام دیگر ان Kh-۴ می باشد.

مطابق گزارش وزیر دفاع ایران "علی شمخانی” در سال ۲۰۰۱ هنگام بازدید از مسکو در خواست پرتاب آزمایشی آن را کرد که روسها هم با روی باز ترتیب آن را داده و علی شمخانی که مجذوب آن شده بود سفارش تعداد نا محدود از این موشک را به روسها داد.

از تعداد موشک های ایران اطلاعاتی در دست نیست.

● مشخصات:

▪ طول: ۹ متر

▪ وزن:۴۵۰کیلوگرم

▪ وزن کلاهک:۳۲۰ کیلوگرم

▪ سرعت: ۳ ماخ

▪ برد نهایی: ۲۵۰ کیلومتر

▪ نوع رادار: فعال

۶) موشک اگزوسه(Exocet)

طراحی موشک اگزوسه در سال۱۹۶۷ اغاز گردیده و نوع دریا پایه ان که با کد MM ۳۸ شناخته می شود در سال ۱۹۷۵ وارد خدمت گردید.نوع هواپایه ان که با کد AM ۳۹ شناخته می شود طراحی ان از سال ۱۹۷۴ اغاز گردید و در سال ۱۹۷۹ تحویل نیروی دریایی فرانسه گشت.این موشک در جنگ فالکلند از یک جنگنده ارژانتینی شلیک شده و باعث غرق شدن ناو جنگی انگلستان گشت و در جنگ اول خلیج فارس جنگنده های نیروی هوایی عراق این موشک را به سمت یک ناوچه امریکایی شلیک کرد و قبل از اینکه ناو امریکایی بتواند کاری از پیش ببرد موشک به ان برخورد کرده و ان را به دونیم میکند.

ایران درسال ۲۰۰۳ سفارش تعداد نامحدودی از این نوع موشک را به فرانسه داده است.از دریافت سفارس ایران اطلاعاتی در دست نیست ولی منابع مطلع تعداد این موشک های ایران را ۵۰۰ عدد اعلام کرده اند.این موشک به وسیله جنگنده های میراژ فرانسوی که در اختیار نیروی هوایی قرار دارد قابل شلیک است.

● مشخصات:

▪ سال ورود:۱۹۷۹

▪ انداره: ۵۸۰ سانتیمتر

▪ وزن: ۸۵۵ کیلوگرم

▪ وزن کلاهک:۱۶۸ کیلوگرم به همراه زره تاخیر انداز در انفجار

▪ سرعت: ۰.۹۳ ماخ

▪ برد: ۶۳ کیلومتر

▪ رادار:ESD ADAC رادار فعال

۷) موشک ضد کشتی رعد(HY-۲)

در سال ۲۰۰۴ ایران یک مدل جدید از موشکهای ضد کشتی را بر مبنای موشک چینی کرم ابریشم را با برد و سرعت بیشتر طراحی نمود و به تولید انبوه رساند

این موشک با توجه به سرعت زیاد آن یکی از خطرناک ترین موشک های ضد کشتی است که امکان هر گون تحرکی را از حریف صلب میکند

● مشخصات:

▪ نوع: موشک ضد کشتی

▪ سرعت: بین۰.۸ تا ۱ ماخ

▪ طول:۷.۸ متر

▪ وزن: ۲۹۹۸ کیلوگرم

▪ برد: ۱۳۵ تا ۲۰۰ کیلومتر

▪ ارتفاع پرواز:۳۰ تا ۵۰ متر

▪ نوع سیستم راداری: رادار مونو پالس (فعال)

▪ وزن سر جنگی: ۵۱۲ کیلوگرم

▪ موتور: یک موتور سوخت مایع بهمراه یک بوستر سوخت جامد

● ضد کشتی نصر:

این موشک ماهیتی همچنان نامشخص دارد اما اولین بار در نمایشگاه هوایی ایران در سال ۲۰۰۴ به نمایش درآمد این موشک یک موشک تاکتیکی جدید بحساب می آید

این موشک در حالت راداری تا ۳۵ کیلومتر برد دارد با این وجود همچنان اطلاعات چندانی از آن در دست نیست

۹) موشک ضد کشتی فجر دریا:

این موشک نیز یکی از موشک هاییست که اطلاعات کمی در مورد آن انتشار یافته این موشک یک موشک ضد کشتی هوا پرتاب است و تاکنون شلیک آن از هلیکوپتر های سی کینگ نیروی دریایی آزمایش گردیده

امیرحسام ملائی یگانه

http://moshaki-nezami.blogfa.com