شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

درس امروز و هر روز پیامبر اسلا م


درس امروز و هر روز پیامبر اسلا م

محمد ص شخصیت عظیم و اثرگذاری بود که توانست در جامعه عقب مانده و جاهلی اعراب به پا خیزد و در حقیقت نه تنها سرنوشت اعراب بادیه نشین حجاز بلکه سرنوشت تمام بشریت را تغییر دهد

● به بهانه نامگذاری سال ۸۵ به نام پیامبر اعظم (ص)

سال ۱۳۸۵، “سال پیامبر اعظم (ص)“ نامگذاری شد. سالی به نام سیدالاصفیاء و خاتم الانبیاء، محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم) که از زمان بعثتش به نبوت، عالی‌ترین و رهگشاترین درسها و تعالیم را برای بشر به ارمغان آورد تا همواره منبعی فروزان برای سعادت و اخلاق و رحمت باشند.

محمد (ص) شخصیت عظیم و اثرگذاری بود که توانست در جامعه عقب مانده و جاهلی اعراب به پا خیزد و در حقیقت نه تنها سرنوشت اعراب بادیه نشین حجاز بلکه سرنوشت تمام بشریت را تغییر دهد. نظام حاکم بر مناسبات انسانی و اجتماعی تا آن روزگار، یعنی زمان تولد محمد (ص) و مبعوث شدن او به پیامبری، این گونه بود که سخیف‌ترین و ضد بشری‌ترین رفتارها و هنجارها، به اصول و قواعد رسمی زندگی قبیلگی و سفاهت بار اعراب مبدل شده بود که هیچ گریز و گزیری برای آنها متصور نبود.

از زنده به گور کردن دختران گرفته تا اعتقاد به یک سری خرافات بی‌پایه و اساس و از بت پرستی گرفته تا تاراج انسانیت و معنویت همه و همه ایدئولوژی‌های محتوم جامعه حجاز بودند. محمد (ص) با تلاش بنیادین و اتخاذ یک شیوه دقیق تبلیغی و البته با تحمل مرارت‌ها و اذیت و آزارهای بسیار، علیه این تابوهای پوچ و بی ارزش به پا خاست و یک ایدئولوژی بدیع و سازنده بنا نهاد که نشاط و انگیزه را به هر انسان آزادی خواهی تسری می‌داد.

در مدت کمتر از ۳۰ سال، واقعا جامعه سنتی حجاز از این رو به آن رو شد. بدون آنکه نسلی تغییر کند، عالی‌ترین آموزه‌ها به جای دانی‌ترین خرافات نشستند و تساوی و اخلاق جای بی‌عدالتی و توحش جاهلی را گرفتند. نظام بردگی برچیده شد و به واقع نور محمد (ص) بر زمینیان تابیدن گرفت. خورشید فروزان اسلام، در کوتاه زمانی در بخش اعظم دنیای متمدن آن روز استقرار یافت و محمد که پیام‌آور خوشبختی و سعادت و بهروزی بود، پیام خود را به جوامع و کشورهای همجوار انتشار داد.

هر چند رفتارها و عکس‌العملهای منفی هم نسبت به پیام محمد وجود داشت همچون رفتار خسرو پرویز پادشاه ایران، اما خسرو غافل از این بود که در کمتر از سه دهه دیگر، تمام هیبت و عظمت ساسانیان، زیر سم اسبان سپاهیان اسلام لگدکوب خواهد شد. آری! آموزه‌ها و درسهای محمد، آن چنان گیرا و نافذ بودند که فقط لازم بود در نزد تود‌ه‌ها و جوامع کلیاتی از آنها بازگویی شود. بدون کمترین مقاومتی، ایران و شام و مصر و یمن و ... تحت نفوذ تمدن اسلامی قرار گرفتند.

اصولا باید گفت سرتاسر زندگی محمد (ص) و ادوار مختلف آن مملو از درسها و عبرتهای آموزنده برای بشریت امروز است.

با مروری بر زندگی محمد (ص) از تولد تا وفات و آثار عمیقی که تاکنون او بر جای گذاشته می‌توان صدها مورد از نکات ارزشمندی را ردیف کرد که فی‌الواقع مخزن هدایت و رحمت و سعادت هستند. عظمت محمد، کرامت محمد، منزلت محمد و فراست محمد در لحظه لحظه زندگی آن وجود ربانی قابل ملاحظه است که برای پیروان و مومنین به طریق و سیره‌اش، اصیل‌ترین منبع برای بصیرت و ذکاوت و اخلاق و سعادتمندی به شمار می‌آیند.

آثار عظمت، فوق‌العادگی و بی‌نظیری از همان اوان کودکی در چهره و رفتار و گفتار محمد (ص) به وضوح هویدا بود. درخشندگی ذات آن کودک، به حدی عیان بود که راهب مسیحی با دیدن او در حالی که کودکی بیش نبود، سخن از نبوت او بنا به وعده انجیل به میان آورد.

امانت‌داری او به حدی بود که سران قریش و حتی افرادی از بنی امیه که به طور سنتی با بنی هاشم اختلاف نظر و کینه توزی داشتند، امانات خویش به محمد امین می‌سپردند و در یکی از مهمترین رویدادهای مورد اختلاف قریش که نزدیک بود به خون و خونریزی بینجامد، چون به ذکاوت و درایت محمد ایمان داشتند از او خواستند که قضاوت کند کدام طایفه و چه فردی حجرالاسود را در میان دیوار کعبه قرار دهد؟!

اعتدال و تیزهوشی محمد حکم به این داد که پارچه‌ای بزرگ آورند و سنگ در میان آن گذارند و از هر طایفه‌ای، یک فرد به نمایندگی بیاید و گوشه‌ای از پارچه برگیرد تا از شرف سهیم‌بودن در این امر مبارک هیچ طایفه‌ای محروم نماند. با تمام این اوصاف، اما همان افراد به توطئه‌چینی علیه محمد روی آوردند. آن هنگام که دعوت خویش را علنی ساخت و به مخالفت با اخلاقیات و مناسبات جاهلی (بت‌پرستی، خرافات و ...) به پا خاست.

این هنگام بود که اراده و استقامت محمد متجلی گشت و او با قاطعیت تمام ایستاد تا اهداف خود را به پیش ببرد و البته با توفیقات صد در صد در این راه قرین گشت. در مدینه، حکومتی را بنا نهاد و از آن جا با شهرها و مناطق مهم دنیای آن روز ارتباط برقرار کرد. از کمترین ظرفیتها و توانمندی‌ها، بیشترین بهره‌برداری‌ها را عاید دولت اسلامی ساخت. درگیرودار جنگ، از اسیران جنگی نه برای کندن کوه و خندق که برای آموزش مسلمین استفاده کرد و شرط آزادی اسیران را تعلیم ۱۰ فرد مسلمان قرار داد. با نرم خویی و رافت، زندگی یهودیان و مسیحیان را در مدینه با وضع مقرراتی عالمانه، مهیا ساخت و هرگز قوانینی که زایل کننده حقوق اقلیتها باشد به مرحله اجرا نگذارد مگر آنکه آنان خود نقض پیمان کنند!!

آری! ادوار مختلف زندگی محمد (ص) در بردارنده درس‌های امروز هر روز اوست. درس محمد امین، پیشوای انبیاء ناخدای کشتی رستگاری و منادی دادگری و درست کرداری، امروز و هر روز برای مسلمانان و پیروانش عبارت است از وحدت. واقعا می‌توان مدعی شد در سایه سار وحدت و همگرایی همه جانبه جوامع اسلامی، هیچ معضل و مشکل پرمخاطره‌ای برای جهان اسلام متصور نیست. هیچ دسیسه‌ای مجال بروز نمی‌یابد و هیچ دغدغه‌ای، تمرکز این جهان یک و نیم میلیارد نفری را بر هم نمی‌ریزد.

امروز وقت آن است که بشریت با تمسک و پایبندی به عصاره و نتیجه تمام شریعتها ی آسمانی و ادیان الهی، یعنی گرایش و التزام عملی و فکری به سنت و سیره پیامبر رحمت، محمد مصطفی (ص) خود را از تمام قید و بندهای مادی و پوچ آزاد کند تا به پیروزی حقیقی، صلح مستمر و سعادت جاویدان نایل آید.