بسته آموزشی به جای کتاب​های درسی

قول معروفی است که می‌گوید: تاثیر یک دقیقه فیلم دیدن، بیش از ساعت‌ها گوش دادن به سخنرانی‌های یک طرفه است. بررسی‌های به عمل آمده در همین ارتباط نشان می‌دهد نوارها و فیلم‌های آموزشی که موضوع آنها مرتبط با دروس و علاقه فراگیران بوده به نحو بارزی کیفیت آموزش و پرورش و یاددهی ـ یادگیری را در فرآیند آموزش ارتقا بخشیده‌است.

قول معروفی است که می‌گوید: تاثیر یک دقیقه فیلم دیدن، بیش از ساعت‌ها گوش دادن به سخنرانی‌های یک طرفه است. بررسی‌های به عمل آمده در همین ارتباط نشان می‌دهد نوارها و فیلم‌های آموزشی که موضوع آنها مرتبط با دروس و علاقه فراگیران بوده به نحو بارزی کیفیت آموزش و پرورش و یاددهی ـ یادگیری را در فرآیند آموزش ارتقا بخشیده‌است.

اکنون و در جهان رسانه ای شده امروز نیز فیلم ها و بویژه فیلم های آموزشی می تواند تاثیری معجزه آسا در فرآیند یادگیری ـ یاددهی داشته باشد.

این تاثیر از آن جهت معجزه آسا گفته می شود که اگر دانش آموزان نسبت به اهداف و تاثیرات این گونه فیلم ها توجیه شده باشند، با امنیت و راحتی خیال بیشتری نسبت به کلاس درس به تماشای این جعبه جادو می نشینند.

صد البته که ما نسبت به ۵۰ سال قبل که اولین جشنواره بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد با نام فستیوال فیلم های آموزنده آغاز به کار کرد، در جایگاه متفاوتی نشسته ایم.

گذشت بیش از نیم قرن از آن اتفاق، رخدادهای گوناگون و متعددی را در معادلات تولید، پخش و دیدن فیلم آموزشی رقم زده است که قطعا انتظار نداریم با همان عملکرد و کارکردهای آن زمان به نتایج مطلوب و مناسبی دست یابیم.

بعدها و سال هایی که ویدئو توانست جهان رسانه های آموزشی را تحت تاثیر خود قرار دهد، آوردن یک دستگاه ویدئو به کلاس درس«آوردن جهان به کلاس درس» تلقی می شد و این شعار یکی از اولین شعارهایی بود که برای استفاده از نوارهای ویدئویی داده شد.

آن زمان نوارهای بزرگ و حجیم ویدئویی بیش از هر رسانه دیگری با نمایش مواد غیرقابل دسترس و غیرقابل دیدن خود، توانستند ادراک بشر و از جمله دانش آموزان را تحت تاثیر قرار دهند البته همان زمان و در تمام مدتی که بحث از فیلم های آموزشی در روند یادگیری مطرح شده است، همواره کارشناسان مجرب و صاحب اندیشه این حوزه تاکید کرده اند یک فیلم آموزشی خوب در هر قالبی ارائه شود باید برمبنای سن تحصیلی، مفاهیم و هدف های خاص آموزشی و درسی تهیه شده باشد تا بتواند اثرگذار باشد.

از سوی دیگر، نتایج پژوهش های انجام شده حاکی است که رسانه های آموزشی از جمله فیلم های آموزشی ارائه منسجم و اثربخش مطالب را برای معلم ممکن می سازد و با تحریک حواس مختلف دانش آموزان، درک مطلب را برای آنان، آسان تر و ماندگارتر می کند.

براساس تجربیات انجام شده، فیلم های آموزشی که دارای چهار ویژگی صدا، تصویر، رنگ و حرکت هستند، می توانند با تاثیرگذاری بر گیرنده های حسی اثرات ماندگاری در یادگیری و آموزش دانش آموزان و مخاطبان داشته باشند.

البته بهره گیری از فیلم آموزشی که بخواهد تاثیرگذار باشد، نیاز به اطلاعات و آموزش هایی دارد که امیدواریم با نهادینه شدن بسته آموزشی به جای کتاب درسی، معلمان عزیز و همکاران ما در مدارس نیز بیش از پیش به کمک ما در آموزش و پرورش بیایند و برگزاری جشنواره بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد، شعاع نفوذ و تاثیرگذاری بیشتری پیدا کند.

حمیدرضا کفاش

دبیر جشنواره بین المللی فیلم رشد