دبی سراب سرمایه گذاران

سایه سرد بر اقتصاد گرم دبی طنین انداخته است

رکود اقتصادی و بحران مالی در سطح جهان همچنان ادامه دارد و در برخی کشورها هر روز وارد مرحله جدیدی می‌شود. همانطور که کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کردند که سال ۲۰۰۹ اوج این بحران خواهد بود این پیش‌بینی‌ها درست بود و فقط با گذشت ۳ ماه از سال جدید میلا‌دی سونامی اقتصادی پرقدرت‌تر از قبل جهان را درمی‌نوردد. در این میان اقتصاد دبی که تا قبل از بحران نقطه هدف سرمایه‌گذاران بود این روزها حال و روز خوشی را سپری نمی‌کند دبی که زمانی بهترین نقطه جهان برای سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود امروز با نگرانی روزهای سختی را تجربه می‌کند. این امیر‌نشین که در سال ۱۹۷۵ نود و هشت درصد از درآمدهای خود را از راه فروش نفت تامین می‌کرد سی‌سال بعد یعنی در سال ۲۰۰۵ میلا‌دی این میزان را به شش درصد کاهش داد و فقط چهار درصد بودجه سالا‌نه این کشور از محل فروش منابع نفتی تامین شد. این بدان معنا بود که اقتصاد این کشور در یک رونق مطلوب به سر می‌برد، اقتصادی که این روزها بازگشت به آن دوران خوشی را یک سراب می‌بیند.

معاملا‌ت املا‌ک و بطور کلی سرمایه‌گذاری در بخش مسکن دبی به شدت تحت فشار بحران‌های مالی قرار گرفته‌اند هر چند که دولت پایان اجرای پروژه‌های در حال ساخت را تضمین کرده است اما معاملا‌ت رکود را همچنان تجربه می‌کند و در برخی پروژه‌ها حتی ۵۰ درصد افت قیمت را به خود دیده است.

مراکز تجاری و شرکت‌های بازرگانی نیز حال و روز خوشی ندارند و بسیاری یا ورشکست شده‌اند و یا با کمک ووام‌های دولتی به حیات خود ادامه می‌دهند بطوری که برخی از روزنامه‌‌های اماراتی چندی پیش خبر دادند ۳۰۰۰ اتومبیل که صاحبان آنها خودروهای خود را در پارکینگ فرودگاه‌ها رها کرده و از کشور گریخته‌اند پارک شده است این روزنامه‌ها نوشتند مالکان برخی خودروها با نصب یادداشت عذرخواهی بر روی شیشه جلوی خودرو خود علت ترک دبی را عدم تمکن مالی برای پرداخت تعهدات خود ذکر کرده‌اند و در این میان مهاجرت به دبی در ۶ ماه اخیر به شدت کاهش یافته است.

میزان خرج کردن پول در این کشور بطور قابل ملا‌حظه‌ای کاهش یافته است و خانه‌ها یکی پس از دیگری خالی می‌شود و قیمت ملک را کاهش یافته است. برخی از مناطق دبی بر اثر سقوط مارپیچ اقتصاد که روزگاری نه چندان دور بهشت موجود برای سرمایه‌گذاری و تجارت به شمار می‌رفت به شکل شهر ارواح درآمده است. شرکتهای توریستی نیز از کمبود تقاضا برای سفر و اقامت مسافران در دبی خبر می‌دهند به ویژه از میزان گردشگران آمریکایی و اروپایی کاسته شده است هر چند که ایرانی‌ها هنوز هم دبی را یک مقصد مناسب برای گذراندن تعطیلا‌ت خود و سفر می‌دانند و با توجه به شرایط موجود در دبی شاید این انتخاب چندان نیز دور از ذهن تلقی نشود.

هیچکس از عمق فاجعه اقتصادی که در دبی اتفاق افتاده آگاهی کامل ندارد اما آنچه که مشخص است این است که هزاران نفر این کشور را ترک کرده‌اند، قیمت ملک به نحو خرد‌کننده‌ای پایین آمده و پروژه‌های بزرگ ساختمانی دیگر طرفداری ندارند. نکته جالب در این فاجعه این است که تاکنون هیچ آمار دقیق و روشنی بطورشفاف از طرف دولت منتشر نشده است و خود این مسئله به افزایش شایعات و در نهایت رکود بیشتر اقتصادی کمک کرده است. گزارش‌هایی نیز منتشر شده که دولت مجازات‌هایی را برای رسانه‌هایی که آمار غیر واقعی منتشر کنند در نظر گرفته است و هر رسانه‌ای که با درج خبرهایی نادرست اقتصاد دبی را به خطر بیندازد به مجازاتی تا یک میلیون درهم روبه‌رو خواهد شد و پس از اعلا‌م این مجازات باعث شد که گزارش‌ها در مورد بحران مالی در دبی به حالت سکون درآید. شرکت مودیز که رتبه‌بندی شرکتها را برعهده دارد چندی قبل اعلا‌م کرد که شش شرکت بزرگ که وابسته به دولت هستند از نظر درجه‌بندی تنزل خواهند یافت که این امر برای این قبیل شرکت‌ها تاکنون در دبی بی‌سابقه بوده است به هر حال شکوفایی اقتصادی در این کشور اکنون یک رویا به شمار می‌آید و سالها طول خواهد کشید که رونق اقتصادی به این شیخ‌نشین ثروتمند بازگردد. در روزهای اخیر خیابان‌های آنجا که همیشه مملو از خودروهای گران‌قیمت و لوکس بود، دیگر شاهد شلوغی و ترافیک نیست و برخی از مردم خودروهای خود را تا۰ ۴ درصد ارزانتر نیز به فروش گذاشته‌اند بدهکاری مردم بابت خرید خودرو به بانک‌ها بسیاری را وادار به فروش خودروهای خود کرده است تا بتوانند اقساط خود را بپردازند.

بنگاه‌های تجاری و بازرگانان خارجی بسیاری از منابع مالی خود را به خارج از این کشور انتقال داده‌اند و نگرانی‌های آنان بابت آینده سرمایه‌گذاری‌های گوناگونی که انجام داده‌اند دغدغه این روزهای آنهاست شارجه و عجمان نیز که از دیگر شیخ‌نشین‌های امارات عربی متحده می‌باشند که در سالهای اخیر با تبلیغات فراوان اقدام به جذب سرمایه‌‌های زیادی نمودند و قصد داشتند به عنوان رقیب دبی امارات را به قطب اول اقتصادی منطقه تبدیل کنند نیز پس از این بحران دستخوش رکود شدیدی شده‌اند و سرمایه‌گذاری‌ها به شدت کاهش یافته است و پروژه‌های در دست اجرا نیز با بحران‌های مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و همگی در انتظار پایان رکود اقتصادی در جهان و شکوفایی دوباره اقتصاد می‌باشند امری که بسیاری از کارشناسان سال ۲۰۱۲ میلا‌دی را سرآغازی دوباره برای پایان بحران‌های مالی و رکود بی‌سابقه در سطح جهان می‌دانند.

سید فواد نبوی