سوارکاری ورزش پولدارها نیست

گفت وگو با محمود حیدری, سرپرست فدراسیون سوارکاری

محمود حیدری اوضاع و احوال این روزهای سوارکاری ایران را خوب توصیف می‌کند. او که تنها ۹ ماه از سرپرستی‌اش در این فدراسیون می‌گذرد معتقد است در همین مدت کوتاه به اندازه ده سال گذشته برای سوارکاری مفید واقع شده، از برگزاری رقابت‌های پراستقبال کورس‌های داخلی گرفته تا مدال‌آوری در رویدادهای بین‌المللی. حیدری که به گفته خودش توانسته مشکل عدم اعزام‌های برون‌مرزی سوارکارها را از میان بردارد از گرفتن مجوز قرنطینه بین‌المللی در سازمان بهداشت جهانی دام و اتحادیه اروپا خبر می‌دهد. البته او از مسئولان هم انتقاد می‌کند. از این که از هفت پیست دولتی که در اختیار فدراسیون قرار دارد، هیچ‌کدام استاندارد نیست و در مقابل باید برای آنها اجاره‌بها هم بدهد.

اول از رقابت‌های کورس‌های پاییزه شروع کنیم. امسال استقبال چابک‌سوارها از این مسابقه‌ها چطور بود؟

اسبدوانی با توجه به قدمتی که در ایران بویژه در استان گلستان و شهرستان گنبد دارد همیشه با استقبال بسیار خوب چابک‌سوارها در مسابقه‌های کورس‌های بهاره و پاییزه مواجه بوده، چرا که بخش خصوصی همواره در این منطقه سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام داده است. خوشبختانه طی ده سال گذشته، در دیگر مناطق کشور هم شاهد سرمایه‌گذاری خوبی در این بخش بوده‌ایم. به طوری که امسال کورس پاییزه در تهران در شرایطی برگزار شد که به دلیل استقبال بسیار زیاد شرکت‌کننده‌ها زمان این رقابت‌ها بیشتر از حد معمول شد و بناچار به ۱۱ هفته رسید. پارسال تعداد اسب‌های حاضر در مسابقات تهران ۱۲۰ راس بود که امسال به ۴۰۰ راس از نژادهای مختلف افزایش پیدا کرد.

کیفیت مسابقه‌ها در چه سطحی بود؟

متاسفانه ما از نظر زمین و میدان برگزاری، هم در رشته پرش و هم در اسبدوانی با مشکل مواجه هستیم. نبود زمین استاندارد همیشه باعث می‌شود خسارات جانی زیادی به اسب‌ها، سوارکارها و عوامل برگزاری مسابقه‌ها وارد شود. ما در مجموع هفت پیست سوارکاری در شهرهای آق‌قلا، بندرترکمن، یزد، گنبد، اصفهان و تهران داریم که زیر مجموعه شرکت توسعه و تجهیز اماکن ورزشی وزارت ورزش و جوانان است و در تمام این سال‌ها هیچ‌وقت توسط این شرکت نسبت به بازسازی آنها اقدام نشده است. این در حالی است که از این هفت پیست دولتی، پیست‌های نوروزآباد و شهدا که در جنوب غرب و شرق تهران واقع شده‌اند، مشترکا در اختیار فدراسیون سوارکاری و چوگان است. در حال حاضر فقط در مجموعه سوارکاری گنبد کار بازسازی میدان انجام شده که آن هم نیمه‌تمام باقی مانده است. امیدوارم مسئولان مربوط، کار بازسازی این پیست را در اسرع وقت تمام کنند که چابک‌سوارها تا کورس بهاره که زمان زیادی به آن باقی نمانده دچار مشکل نشوند. با این شرایط باید بگویم نباید انتظار داشته باشیم شاهد سطح کیفی مطلوبی از این رقابت‌ها باشیم.

اما برگزاری مسابقه‌ها به این شکل هم که نمی‌شود؟

به هر حال شرایط این است و ما نمی‌توانیم رقابت‌ها را تعطیل کنیم. چون اسبدوانی در ایران رشته‌ای بوده که در سطح ملی و کشوری فعالیت دیرینه‌ای داشته و بخش عمده‌ای سوارکاران در این بخش مشغول هستند. بناچار باید با امکانات موجود کنار بیاییم تا این که برنامه‌ریزی‌های لازم در خصوص بازسازی پیست‌ها انجام شود. اما در رشته پرش، میدان‌هایی با حمایت بخش خصوصی و امکانات استاندارد دایر شده که چابک‌سواران بتوانند بی‌خطر در آن مسابقه بدهند و تمرین کنند، اما در اسبدوانی فعلا شرایط موجود همین است و مجبوریم در پیست‌های غیراستاندارد مسابقه‌ها را برگزار کنیم.

فدراسیون مشارکتی در هزینه برگزاری و جوایز این رقابت‌ها دارد؟

هزینه برگزاری مسابقه‌ها از امکانات، تدارکات، پشتیبانی نیروهای فنی و پزشکی گرفته تا جوایز به عهده اسپانسرهاست. بخش خصوصی از شرکت‌کنندگان مبلغی را به عنوان ورودی دریافت می‌کند که از مجموع این مبالغ، هم رقابت‌ها را برگزار می‌کند و هم جوایز نقدی را به چابک‌سوارها می‌دهد. فدراسیون هم در کنار این موظف است در مواقعی که کسری‌هایی به وجود می‌آید، آن را تامین کند.

مبلغ جوایز‌ راضی‌کننده است؟

بله با توجه به استقبال خوب چابک‌سوارها در رقابت‌های امسال، کمیته فنی فدراسیون تصویب کرد مبلغ جوایز ۲۰درصد افزایش پیدا کند. میزان این جایزه در هر رده کورس حداکثر سه میلیون تومان است که در مجموع به چابک‌سوار، مالک اسب و مربی درصدی تعلق می‌گیرد.

یعنی درآمدهای خوبی دارند؟

بله، سوارکارها به لحاظ مسابقه‌هایی که شرکت می‌کنند وضع مالی بدی ندارند.

پس درست است که می‌گویند سوارکاری ورزش پولدارهاست؟

نه، این طور نیست. در سوارکاری ما دو حالت داریم. اگر کسی بخواهد برای سوارکاری اسب شخصی داشته باشد طبیعی است باید اسب بخرد و برای نگهداری آن هزینه بپردازد. ما اسب از یک میلیون داریم تا ۴۰۰ میلیون تومان. اما اگر بخواهد یاد بگیرد الزاما به این کار نیاز نیست. در گذشته این طور بود که تا اسب نداشتید نمی‌توانستید آموزش ببینید. ولی امروزه چون بخش خصوصی در این رشته سرمایه‌گذاری کرده، خدمات خوبی به مراجعه‌کننده‌ها می‌دهند. به طور مثال مبلغ دوره‌های آموزشی بسته به کیفیت باشگاه‌ها و تعداد جلسات از صد هزار تومان تا ۳۳۰ هزار تومان به مراجعان سرویس می‌دهد، اما عده‌ای در سوارکاری هستند که سوارکار نیستند، ولی آدم‌های پولداری هستند. مثلا ۵۰ اسب دارند که آنها را به افرادی که مهارت دارند می‌دهند تا در مسابقه‌ها شرکت کنند و از این راه درآمد به دست آورند. به هر حال اگر ورزشکاری بخواهد حرفه‌ای ورزش کند باید پول خرج کند. سوارکاری هم مثل بقیه رشته هاست. یعنی تا مربی خصوصی و سفر خارج نداشته باشید نمی‌توانید قهرمان شوید. اما در مجموع اگر بخواهید به طور عمومی آن را یاد بگیرید ورزش گرانی نیست.

تب و تاب شرط‌بندی در کورس‌های اسبدوانی چطور است؟

ما شرط‌بندی نداریم. بلکه باجه‌هایی را با عنوان باجه پیش‌بینی داریم که علاقه‌مندان سوارکاری مبلغی را به لحاظ این که مشکل شرعی نداشته باشد با نیت کمک به مسابقه‌ها به این باجه‌ها می‌دهند و اسم خود را ثبت می‌کنند. از مجموع پول‌هایی که جمع می‌شود در نهایت افرادی که پیش‌بینی‌شان در مورد نتایج رقابت‌ها درست باشد، مبلغی را به عنوان جایزه می‌گیرند.

فدراسیون چقدر در بخش آموزش چابک‌سوارها و مربیان نقش دارد؟

بخش عمده وظایف فدراسیون آموزش است. در حال حاضر فدراسیون سوارکاری چهارمین فدراسیون در کشور است که مرکز علمی ـ کاربردی دارد و در این بخش فعالیتش خوب است. ما هم اکنون ۲۰۰ دانشجو در این مرکز داریم که مباحث آموزش به چابک‌سوارها، مربیگری و داوری را در همه رشته‌ها دنبال می‌کنیم.

فدراسیون سوارکاری همیشه جزو فدراسیونی‌هایی بوده که به خاطر نداشتن امکانات، اعزام‌های برون‌مرزی، عملکرد مسئولانش و...، منتقدان زیادی از سوی اهالی این رشته داشته است. شما نزدیک به ده ماه است سرپرستی این فدراسیون را به عهده دارید، الان شرایط چطور است؟ با گذشته فرقی کرده است؟

در کل آن برنامه‌ریزی اصولی و حساب شده‌ای که باید از بالا می‌شده هنوز صورت نگرفته است، اما در امور فدراسیونی و بحث تیم‌های ملی اقدامات خوبی انجام داده‌ایم. فدراسیون سوارکاری طی ده سال گذشته بجز تیم چهار نفره‌ای که به بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ دوحه قطر فرستاد، هیچ اعزام برون‌مرزی نداشت و متاسفانه فعالیتی هم در این زمینه نکرد. ما از روز اولی که آمدیم سعی کردیم روی این مورد برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کنیم، طوری که ظرف ۹ ماه گذشته توانستیم هفت اعزام به مسابقه‌های بین‌المللی داشته باشیم. اوایل سال دو تیم در رده نوجوانان و بزرگسالان اعزام کردیم که موفق شدیم سه عنوان قهرمانی و دو مقام سومی بگیریم که برای جامعه سوارکاری هم غیرمترقبه بود، چرا که بعد از ده سال حضور در رویدادهای خارجی با این ظرفیت به واقع نتیجه چشمگیری گرفتیم. اقدام دیگر این بود که برای دومین بار بعد از انقلاب در لیگ سوارکاری قفقاز شرکت کردیم و سه مقام سومی و پنجمی گرفتیم. در ضمن در رقابت‌های پرش با اسب ونزوئلا هم فینالیست شدیم.

یکی از بحث‌های مهم و کلیدی در سوارکاری موضوع قرنطینه اسب‌هاست. در این مورد چه اقداماتی صورت گرفته است؟

اگر اعزام‌های کمی داشتیم به این خاطر بود که سوارکار نمی‌توانست با اسب شخصی از کشور خارج شود. خوشبختانه با مذاکرات خوبی که با سازمان دامپزشکی داشتیم شرایط خروج تیم ملی را به آذربایجان با اسب‌های شخصی فراهم کردیم. در حال حاضر هم دنبال این هستیم که مجوز قرنطینه بین‌المللی را در سازمان بهداشت جهانی دام و اتحادیه اروپا بگیریم که علاوه بر این موضوع امکان صادرات اسب را نیز داشته باشیم. با این حال اگر چه مشکل قرنطینه همیشه برای کشور ما وجود داشته، اما مسئولان قبلی فدراسیون هیچ فعالیتی هم نکردند که ملی‌پوشان با اسب‌های قرضی به رویدادهای بین‌المللی اعزام شوند.

البته در رشته درساژ هم برنامه‌ریزی‌هایی کردیم که متاسفانه به مشکل خوردیم. با توجه به این که درساژ پایه رشته‌های سوارکاری است و هیچ‌وقت در ایران فعالیتی در خصوص آن نشده در صدد بودیم از مربیان و داوران بین‌المللی این رشته دعوت کنیم تا دوره‌های آموزشی مربوط را برگزار کنیم که مشکل بالارفتن ارز مانع از این اقدام شد.

وضع مالی فدراسیون چطور است؟ به ملی‌پوشان حقوق هم می‌دهید؟

ما همین که شرایط حضور در مسابقه‌های بین‌المللی را فراهم کردیم برای سوارکارها خوب است؛ چرا که برای این رقابت‌ها جوایز قابل توجهی در نظر گرفته می‌شود. ما اگر بتوانیم راه را برای اعزام‌های هر چه بیشتر برون‌مرزی باز کنیم، سوارکارها با گرفتن جوایز درآمد خوبی خواهند داشت بخصوص این که الان قیمت ارز هم بالا رفته است.

یعنی بودجه ندارید که حقوقی برای ملی‌پوشان تعریف نشده؟

بودجه ما هم مثل بقیه فدراسیون‌هاست.

در آخر علت این که سوارکاری ایران با این همه قدمت اینقدر از دنیا عقب مانده را در چه می‌بینید؟

عدم حمایت و پشتیبانی، اصلی‌ترین عامل این موضوع است. با آن که کارشناسان و پژوهشگران غربی معتقدند اسب از ایران به سایر نقاط دنیا رفته، اما متاسفانه به رغم تمام پیشرفت‌های تاریخی و فرهنگی بویژه آموزه‌های سفارش شده دینی، امکانات بالقوه اقلیمی و جغرافیایی هیچ‌وقت زمینه لازم برای ارتقای سطح سوارکاری در کشور فراهم نیامده است. همین موضوع باعث شده با جایگاه اصلی‌مان فاصله داشته باشیم و تا وقتی که به آن یک نگاه ملی نشود قطعا پیشرفت نخواهیم کرد.

سارا گودرزی