مراقب باش مسموم نشوی

سم و نحوه مصرف آن

سم ماده‌ای است که در کارخانه تولید می‌شود و یا از معادن استخراج شده و یا از گیاهان تهیه می‌شود

اگر سم به مقدار خیلی کم خورده شود، با پوست بدن تماس پیدا کند و یا بخار آن تنفس شود باعث ایجاد ناراحتی، مسمومیت و یا حتی منجر به مرگ می‌شود.

مسمومیت گاهی خیلی شدید است به‌طوری که شخص مسموم و اطرافیان فوراً متوجه آن می‌شوند و گاهی ممکن است به تدریج و به صورت ناراحتی و بیماری ظاهر شود به‌گونه‌ای که حتی شخص مسموم و اطرافیانش متوجه دلیل ناراحتی و بیماری نشوند به‌طور کلی سم می‌تواند از طریق تنفس، پوست و خوردن وارد بدن فرد شود.

در صورتی که از سم به روش درست استفاده نشود هم برای انسان و هم برای گیاهان و محصولات کشاورزی خطرآفرین خواهد بود.سم‌پاشی به روش غلط باعث آلودگی آب، خاک و هوا می‌شود و محیط را برای زندگی ناامن می‌کند بنابراین تا حد امکان باید از مصرف سم خودداری کرد و در صورت اضطرار با روش‌های درست از آن استفاده کرد.قبل از مصرف سم باید در مورد نحوه نگهداری و استفاده از سم، افراد و شرایطی که می‌توانند با سم کار کنند روش صحیح به‌کارگیری حشره‌کش‌ها، اقدامات احتیاطی هنگام استفاده وپس از سم پاشی و بالاخره کمک‌های اولیه برای فرد مسموم اطلاعاتی کسب کرد.

● سم را چگونه نگهداری کنیم

۱) سم را باید دور از دسترس افراد و بچه‌ها و در محلی مجهز به در و قفل مناسب نگهداری کرد.

۲) به هیچ عنوان نباید در آشپزخانه و اتاق محل زندگی سم نگهداری شود.

۳) سم باید داخل ظرف خودش نگهداری شود و هرگز نباید آن را داخل ظرف یا شیشه دیگر ریخت چون ممکن است به اشتباه از آن استفاده شود.

۴) بعد از هر بار استفاده حتماً باید در قوطی سم محکم بسته شود.

۵) سم را نباید با وسیله نقلیه‌ای که مسافر، دام یا مواد غذایی حمل می‌شود جابه‌جا کرد.

● چه کسانی می‌توانند با سم کار کنند؟

۱) ‌کسی که سم و خطرات ناشی از آن را می‌شناسد و می‌داند که چگونه باید از آن استفاده کند تا خطری متوجه او و اطرافیانش نباشد (پس سم‌پاشی کار هر کسی نیست.)

۲) کسی که سالم و قوی بنیه باشد، مردان پیر، زنان حامله و افراد کمتر از ۱۸ سال نباید به هیچ‌وجه سم‌پاشی کنند.

۳) افراد در زمان سم‌پاشی نباید بیماری خاصی مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی و کبدی و یا حتی سرماخوردگی داشته باشند.

● اقدامات احتیاطی هنگام سم‌پاشی

با توجه به اینکه هرگونه تماس با سم بسیار خطرناک است پس باید در موقع استفاده از آن نکات زیر را رعایت کرد:

۱) ‌به هیچ‌وجه نباید آب و غذا خورد و سیگار کشید.

۲) از لباسی که تمام بدن و کلاهی که موهای سر را بپوشاند استفاده شود.

۳) استفاده از عینک مخصوص که کناره‌های آن بسته باشد و چشم را از قطرات سم محافظت کند.

۴) استفاده از ماسک یا پارچه تمیز برای جلوگیری از وارد شدن ذرات سم به داخل دهان و بینی و تنفس آن

۵) پوشیدن چکمه جهت جلوگیری از ریختن قطرات سم روی پاها

۶) استفاده از دستکش لاستیکی برای جلوگیری از آلودگی دست‌ها

۷) در روزهایی که باد شدید می‌وزد نباید سم‌پاشی کرد و در شرایط باد کم باید نسبت به باد ایستاد تا قطرات سم به شخص سمپاش نباشد.

۸) اگر سم به چشم پاشیده شود باید فورا چشم را زیر شیر آب گرفت و با آب زیاد شست.

۹) اگر موقع سم‌پاشی سم روی بدن ریخت باید فورا با آب و صابون آن محل از بدن شسته شود.

● اقدامات احتیاطی پس از سم‌پاشی

۱) سمی که در پمپ سم‌پاشی باقی می‌ماند نباید داخل آب‌های جاری ریخته شود.

۲) پس از تمام شدن کار سم‌پاشی دستکش، ماسک،‌کفش و لباس‌ها را باید فورا بیرون آورد و دست‌ها و صورت و بدن را شست و هرگز با کفش و لباس مورد استفاده در سم‌پاشی نباید وارد محل زندگی شد.

۳) وسائل کار را نباید در آب چشمه یا رودخانه یا آب‌هایی که از آن استفاده می‌شود وارد کرد و شست.

۴) آب ناشی از شست‌وشوی سم‌پاشی را باید در چاه فاضلاب یا جایی دور از آب‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند تخلیه کرد.

۵) قوطی یا ظرف خالی سم نباید به اطراف پرتاب شود چون ممکن است مورد استفاده قرار گیرد بنابراین بهتر است این ظروف را له و در محل امنی نگهداری یا در زیر خاک دفن کرد.

۶) پاکت- گونی و کارتن سم را باید با احتیاط سوزاند تا مورد استفاده قرار نگیرد.

۷) شخص سم‌پاش باید بعد از انجام سم‌پاشی در فضای آزاد به دور از مواد سمی و محل سم‌پاشی شده استراحت کند.

● اقدامات احتیاطی در مواقع استفاده از اسپری حشره‌کش

۱) همه افراد باید از اتاق یا محل اسپری خارج شوند.

۲) پنجره‌ها و درها بسته باشند.

۳) روی ظروف غذاخوری و وسائل بچه‌ها پوشانده شده باشند.

۴) تنگ ماهی و قفس پرندگان از اتاق یا محل اسپری خارج گردند.

۵) باید قوطی را طوری به دست گرفت که دست از اسپری فاصله داشته باشد.

۶) بعد از اسپری کردن باید فورا اتاق را ترک و در را بسته نگه داشت.

۷) بعد از گذشت حدود ۳۰ دقیقه باید درها را باز و هوای اتاق را تهویه کرد.

● اقدامات احتیاطی در هنگام سم‌پاشی منزل

۱) باید حیوانات و پرندگان و لانه آنها را در محلی دور از مکان سم‌پاشی قرار داد.

۲) وسائل خانه را باید از محل سم‌پاشی بیرون آورد تا آلوده نشوند.

۳) باید روی مواد غذایی و ظروف غذاخوری را پوشاند و بعد از سم‌پاشی جهت احتیاط ظروف را شست.

۴) همه افراد خانواده به‌خصوص بچه‌ها،‌افراد مسن و مریض باید از محل دور و تا حداقل به مدت پنج الی شش ساعت از ورود آنها به محل سم‌پاشی شده جلوگیری شود.

۵) اگر روی آب و مواد غذایی سم ریخته شد باید فورا آنها را دور ریخت و از مصرف آنها خودداری کرد.

۶) از بچه‌های کوچک مراقبت شود تا دست به دیوارهای سم‌پاشی شده نمالند و به دهان خود نبرند.

۷) بعد از انجام مراحل سم‌پاشی و قبل از استفاده مجدد از محل باید کف اتاق‌ها را تمیز کرد.

مهندس مینا شیرژیان

کارشناس بهداشت محیط