هزینه شاد زیستن

شادی از جمله احساسات مثبت انسانی است که هیچ کس نمی تواند ادعا کند از تجربه کردن و پشت سر گذاشتن آن، احساس بدی داشته یا زیان و خسارتی دیده است.
هرچند که در عصر صنعتی شدن و تغییر …

شادی از جمله احساسات مثبت انسانی است که هیچ کس نمی تواند ادعا کند از تجربه کردن و پشت سر گذاشتن آن، احساس بدی داشته یا زیان و خسارتی دیده است.

هرچند که در عصر صنعتی شدن و تغییر کردن رویکردهای انسانی به مفاهیم زندگی روزمره، بسیاری از روانشناسان و روانپزشکان، برای به چالش گرفتن اوضاع فعلی جوامع انسانی در قالب طنز سعی می کنند. علت شاد نبودن انسان های جوامع مدرن شهری به خصوص جوانان را «پرخرج بودن» شادی و نشاط معرفی کنند و از این طریق آنها را به فکر فرو برند، اما به نظر می رسد حقیقتا دغدغه های اقتصادی، شغلی و تحصیلی این قشر باعث شده تا آنها جای اهداف و وسایل را با یکدیگر تغییر دهند و به دلیل کثرت تلاش برای کسب غذای جسم، از همه غذاهای روحی خود غافل شوند.

شاید پایین بودن سطح مطالعه به ویژه در کشورهای عقب افتاده و جهان سومی، یکی از معلول های همین تغییر نگرش افراد به زندگی باشد. تلاشی روزمره و کسالت آور برای کسب درآمد و تامین قوت غالب به همراه کوشش سطحی نگرانه برای رسیدن به قله های بلندتر رفاه مادی و اقتصادی که انسان ها را کاملا از واقعیات پایه ای و ضروری زندگی شان غافل کرده است.

حالت های انفعالی و منفی افراد در شرایط ناراحتی، نارضایتی و رنجش، به لحاظ روانپزشکی قابل مشاهده و اندازه گیری است و سیستم عصبی مهمی که دوپامین نام دارد، درگیر تمایلات و خواسته های ذهنی و درونی فرد است که گاهی نیز ارتباط خاصی با لذت و احساس رضایت پیدا می کند. گاهی اوقات برخی پالس ها و امواج تخدیرکننده عصبی که باعث ایجاد احساسات ناخوشایند می شوند و مشابه تاثیر مواد مخدر بر سیستم عصبی هستند، در راه حرکت دوپامین جریان می یابند و در مسیر عادی و طبیعی ارسال پیام های عصبی از سراسر بدن به مغز اختلال ایجاد می کنند. آنچه یک جوان را از چنین بحرانی می رهاند، شادی و مثبت اندیشی است که برخی در بسیاری از موارد، به راحتی آن را از خود و اطرافیان دریغ کرده و با ایجاد افسردگی و حالات روحی ناخوشایند در رفتارهای روزمره، تاثیرات مخرب افیونی بر ذهن یکدیگر می گذارند.

براساس مطالعات دانشمندان، ۵۰درصد از میزان شادی و نشاط که در مشرب و خلق و خوی افراد نهفته است، به ژنتیک و عوامل وراثتی آنها برمی گردد. این داده ها به ویژه با مطالعه دوقلوهای مشابه و بررسی حالات روحی آنها به ویژه در شرایطی که جدا از هم و در محیط هایی متفاوت حضور دارند به دست آمده است. به عقیده دانشمندان، تنها ۱۰ تا ۱۵درصد از میزان شادی افراد به شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، درآمد، سلامتی و شرایط خانوادگی برمی گردد و از این رو بهانه افرادی که دلیل خشم، عصبانیت و حالت های عبوسانه خود را مشکلات اقتصادی و مالی یا شرایط جامعه می پندارند، بیشتر یک دستاویز برای فرار کردن ا ز ۴۰درصد باقیمانده تاثیر عوامل بیرونی بر شادی است که این افراد در خود پرورش نمی دهند.

میزان مطالعه، امیدواری نسبت به آینده و میزان عمل گرایی در مورد باورهای مذهبی و دینی، القاهای شخصی در مورد حالات مختلف روحی و کنش های نخستی که به عنوان حرکت و موج اول در برخوردهای دوطرفه از سوی اشخاص به شخص مخاطب صادر می شود، عوامل موثر و اصلی تاثیرگذار بر میزان شادی افراد هستند.

با این وجود دانشمندان هنوز نتوانسته اند در مورد این ۴۰درصد، حکمی قطعی و دقیق صادر کنند و آن را به شرایط تصادفی و غیرقابل پیش بینی خاصی نسبت می دهند که با توجه به سبک و سیاق آفرینش و خلقت هر شخص، با دیگری متفاوت است و از این رو یک متغیر است که رنگ ثبات به خود نمی بیند.

براساس مطالعاتی که موسسه تحقیقاتی در بین جوانان کشورهای مختلف انجام داده است و در یک معیار طبقه بندی شده شامل عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و شخصی، سطح شادی جوامع را با نمراتی از صفر تا ۱۰ می سنجد، دانمارک، سوئیس، اتریش، ایسلند و فنلاند، شادترین کشورهای دنیا هستند که در این کشورها این قشر بیشترین لذت را از زندگی خود می برند. ثبات اقتصادی و سیاسی در این کشورها به همراه سطح علمی و فرهنگی بالای جامعه تاثیرگذارترین عوامل در این زمینه هستند به طوری که مردم سعی می کنند در برخوردهای روزانه با یکدیگر، آیینه تمام نمای یک شهروند متمدن و فرهنگی باشند.

از سوی دیگر و در ذیل این جدول، ارمنستان، اوکراین، زیمبابوه و تانزانیا با کمترین نمرات قرار دارند و به لحاظ سیاسی و اقتصادی نیز از جمله کشورهای ضعیف دنیا به شمار می روند.

امید به آینده، رعایت اصول فرهنگ شهروندی، میزان خوش بینی جوانان، تعداد سال های امید به زندگی و شاخص های فرهنگی مانند کتاب، فیلم، موسیقی، روزنامه و موزه ها از جمله عوامل موثر در استخراج این نتایج محسوب می شوند.

علیرضا سزاوار