ناجی فراموش نشدنی بی ام و

نیم قرن پیش در سراسر اروپا طرفداران زیادی داشت

در تاریخ صنعت خودروسازی جهان از برخی خودروها به عنوان نجات‌دهنده یاد می‌شود. این دسته از خودروها که حتی ممکن است شمار چندان زیادی از آنها به مرحله تولید نرسند اما به جهت تغییر و تحولات چشمگیری که در ساختار مهندسی آنها صورت گرفته است یا قیمت تمام شده نه چندان زیادشان تا آنجا تاثیرگذار می‌شوند که حتی یک برند سرشناس خودروسازی را از ورشکستگی نجات می دهند. BMW۱۵۰۰ از جمله این خودروهاست که بدون شک BMW ادامه حیات خود را باید مدیون این محصول کوچک اما دوست‌داشتنی باشد.

در نمایشگاه اخیر خودروی فرانکفورت آنهایی که می‌خواستند تنها برای چند ثانیه نشستن در BMW۱۵۰۰ مدل ۱۹۶۱ را تجربه کنند باید حدود نیم ساعت در صف می ایستادند. آنها تنها یک دقیقه زمان داشتند تا از دیدن بخش‌های مختلف داخل و خارج این خودرو که نیم قرن پیش پا به عرصه حیات گذاشت و بی ام و را از نابودی نجات داد لذت ببرند! در آن نمایشگاه دو دستگاه از این خودرو به نمایش گذاشته شده بود که همزمان با چرخیدن روی سکوی در حال گردش، آن دسته از بازدیدکنندگان نمایشگاه را که سن و سالی داشتند به دوران پرفروغ خود می بردند. این خودروی چهار سیلندر تنها ۷۵ اسب بخار قدرت داشت اما نکته جالب آن به کارگیری ترمزهای صفحه‌ای بود که در نیم قرن پیش اتفاقی بزرگ به شمار می‌رفت. BMW۱۵۰۰ با ۱۵۰ کیلومتر حداکثر سرعت و وزنی حدود ۹۵۰ کیلوگرم یکی از خودروهای پرطرفدار در دهه ۷۰ به شمار می آمد. در حقیقت ۱۵۰ کیلومتر حداکثر سرعت موفقیتی بزرگ برای مهندسان بی ام و محسوب می‌شد و دقیقا از بابت همین موفقیت بود که گروه قابل توجهی از مشتریان این خودرو را جوانان تشکیل می‌دادند.

در اوایل دهه ۷۰ میلادی متوسط درآمد مردم آلمان از رشد نسبتا خوب ۱۰ درصدی برخوردار بود. از شانس خوب بی ام و، این رشد مناسب با تولید انبوه BMW۱۵۰۰ همزمان شده بود و به همین دلیل شمار زیادی اقدام به خرید این خودرو کردند. استقبال مشتریان از خرید این خودرو تا به آن حد بود که در اوایل ژوئن سال ۱۹۶۲ سفارش خرید BMW۱۵۰۰ به ۲۵ هزار دستگاه رسیده بود. مدیران ارشد بی ام و با مشاهده این وضعیت سریعا دست به کار شده و از انبوه خبرنگاران حوزه خودرو از آلمان و سایر کشورهای جهان دعوت کردند تا از نزدیک آزمون‌های فنی BMW۱۵۰۰ را به تصویر بکشند. طولی نکشید که از BMW۱۵۰۰ به‌عنوان نماینده کلاس جدیدی از خودروهای رده متوسط تولید بی ام و یاد می‌شد. اما نکته مهم‌تر این بود که در حالی که ارزش سهام این برند خودروساز بشدت کاهش یافته بود، هجوم مشتریان و ثبت سفارش خرید بر آتش تمامی این مشکلات آب سردی ریخت.

ظاهر خودرو نشان از نوعی استقلال و توجه به نگرش مدرن داشت. خطوط کناری خودرو بر زیبایی آن افزوده بود و در عین حال نمی توان الگوبرداری خاصی از خودروهای سبک آمریکایی در آن پیدا کرد. در حقیقت بیش از این‌که این خودرو شبیه خودروهای آمریکایی باشد به خودروهای سبک ایتالیایی شباهت داشت. تک‌چراغ‌های بزرگ در قسمت جلویی و چراغ های راهنما که در دو گوشه جلویی BMW۱۵۰۰ قرار گرفته بودند به عنوان امضای منحصربه‌فردی برای این محصول تازه وارد در نظر گرفته می شدند. موتور خودرو برای بنزین استاندارد طراحی شده بود که می‌توانست آن را به سرعت ۱۵۰ کیلومتر بر ساعت برساند. این رقم گرچه امروزه رکوردی ناچیز و بی‌معنی و در دنیای خودروسازی مدرن در نظر گرفته می شود اما نیم قرن پیش در حکم برگ برنده‌ای در مقایسه با سایر رقبا بوده است. همین نگرش در شتاب اولیه BMW۱۵۰۰ نیز به چشم می‌خورد. این خودرو صفر تا ۱۰۰ را در ۸‌/‌۱۶ ثانیه طی می کرد که در دورانی که ارقامی حتی بالای ۲۰ ثانیه نیز به‌ثبت می رسید، موفقیتی چشمگیر به شمار می‌آمد.

در خصوص دانش آیرودینامیک مربوط به خودروهای نیم قرن پیش صحبت چندان زیادی نمی‌شود کرد. در حقیقت آن دوران زیربنایی برای پیشرفت‌های امروز به شمار می‌آید با این حال بارقه‌هایی از توجه به این دانش نیز در BMW۱۵۰۰ بخوبی دیده می شود. به خاطر شیب نسبی شیشه جلو و همچنین جلو پنجره شیب دار، این تازه وارد در سرعت‌های بالا مقاومت نسبتا کمتری در برابر هوا از خود نشان می‌داد. نکته حیرت‌انگیزی که درخصوص BMW۱۵۰۰ دیده می‌شود مصرف سوخت پایین آن بوده است. این خودرو به ازای طی هر یکصد کیلومتر در جاده تنها ۹ تا ۱۰ لیتر سوخت مصرف می‌کرد. البته این ادعایی است که از سوی مهندسان بی ام و مطرح می شد که به نظر می رسد فاصله چندان زیادی با واقعیت نداشته باشد. BMW۱۵۰۰ باک بنزینی با گنجایش ۵۳ لیتر دارد که با یک محموله کامل سوختی می‌تواند تا ۵۰۰ کیلومتر طی مسیر داشته باشد.

مهندسان بی ام و برای این‌که این خودرو تا سال‌های طولانی به عنوان خودرویی منحصربه‌فرد و شاخص مطرح شود تایر مخصوصی با اندازه های متفاوت برای آن طراحی کردند. تایرها در مقایسه با تایر خودروهای دیگر در این کلاس و اندازه کمی کوچک‌تر بودند که همین نکته به جذابیت بیشتر BMW۱۵۰۰ کمک می کرد. بدنه خودرو تمام فولادی بود که با تکیه بر تازه‌ترین پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه جوشکاری، قطعات مختلف آن به یکدیگر پیوند خورده بودند.

در تاریخ حیات برند بی ام و، خودروی BMW۱۵۰۰ به‌عنوان یک ناجی منحصربه‌فرد شناخته می‌شود. ورود این خودرو به چرخه تولیدات بی ام و موجب شد تا خیل عظیمی از مشتریان خودرو که در طبقه خریداران با سطح درآمد متوسط قرار داشتند محصولی مناسب، به روز و در عین حال نه چندان گران‌قیمت برای خرید پیدا کنند. بی ام و در اوایل دهه ۷۰ با تولید انبوه این خودرو به موقیعت مناسبی رسید. این خودرو حدواسطی میان خودروهای گران‌قیمت و لوکس و خودروهای ارزان تولید شده در بی ام و بود. این برند خودروساز در سال‌های اخیر و در حاشیه برگزاری نمایشگاه‌های مختلف خودرو در سراسر جهان، نمونه‌هایی از خودروهای مهم و تاثیرگذار چند دهه گذشته خود را ارائه می کند. BMW۱۵۰۰ نیز از جمله این خودروها بوده است. آنهایی که نزدیک به ۷۰ سال از عمرشان می گذرد بی‌شک تبلیغات تلویزیونی این خودرو را به یاد دارند، تبلیغاتی که در آنها سیبل تیراندازی با کمان در کنار BMW۱۵۰۰ قرار داشت و پرتاب دقیق تیر به مرکز سیبل نشان می داد که خرید این خودرو تا چه حد مقرون به صرفه است.

● BMW۱۵۰۰ از چند زاویه

این خودرو بیش از آن‌که شبیه خودروهای آمریکایی باشد به خودروهای سبک ایتالیایی شباهت داشت. به خاطر شیب نسبی شیشه جلو و همچنین جلو پنجره شیب دار، این تازه وارد در سرعت‌های بالا مقاومت نسبتا کمتری در برابر هوا از خود نشان می داد. تایرها در مقایسه با تایر خودروهای دیگر در این کلاس و اندازه کمی کوچک‌تر بودند که همین نکته به جذابیت بیشتر BMW۱۵۰۰ کمک می کرد. بدنه خودرو تمام فولادی بود که با تکیه بر تازه‌ترین پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه جوشکاری، قطعات مختلف آن به یکدیگر پیوند خورده بودند.

مهدی پیرگزی