پشت پرده انقلاب نارنجی اوکراین

ویکتور یوشچنکو نامزد اپوزیسیون در انتخابات ریاست جمهوری اوکرائین قویاً از حمایت واشنگتن برخوردار است او نه فقط از طرف صندوق بین المللی پول و جامعه مالی بین المللی حمایت می شود, بلکه از تأیید بنیاد ملی برای دموکراسی «National Endowment for Democracy », موسسه خانه آزادی« Freedom House » و انستیتوی جامعه باز« Open Society Institute » متعلق به جورج سوروس که سال گذشته در پشت صحنه, از طریق قراردادن بازوی مالی و فولاد سازمانی در اختیار اپوزیسیون در سرنگونی ادوارد شورنادزه رییس جمهور گرجستان نقش بازی کرد, نیز برخوردار است

بنیاد ملی برای دمکراسی چهار موسسه پیوسته به خود دارد: موسسه بین‌المللی جمهوری‌خواه« International Republican Institute» ، موسسه دمکراتیک ملی برای روابط بین‌المللی« National Democratic Institute for International Affairs» ، مرکز بین‌المللی بنگاه‌های خصوصی«Center for International Private Enterprise »، و مرکز آمریکایی برای همبستگی بین‌المللی کار«American Center for International Labor ». گفته می‌شود که این سازمان‌ها به شکل منحصر به فردی برای ارائه کمک فنی به پا گرفتن دمکراسی‌های نوپا در سراسر جهان واجد شرایط هستند.(۲)در اوکراین، بنیاد ملی برای دمکراسی و سازمان‌های تشکیل دهنده آن حزب یوشچنکو- ناشا یوکرینا «اوکرائین ما» و کلوپ مطبوعات کیف« Kiev Press Club» را از نظر مالی تأمین کرده اند. خانه آزادی به همراه موسسه جمهوری‌خواه بین‌المللی به نوبه خود درگیر ارزیابی منصفانه بودن انتخابات و نتایج آن شد. کارمندان موسسه جمهوری‌خواه بین‌المللی در نه منطقه به عنوان ناظر انتخابات و در بیست و پنج منطقه به عنوان کارکنان محلی حضور داشتند. ناظران خارجی حرفه‌ای از طرف نهادهایی مانند اتحادیه اروپایی حضور داشتند، اما انتخابات اوکراین مانند موارد پیش از آن، هزاران ناظر انتخاباتی محلی نیز داشت، که از طرف گروه‌های غربی تعلیم یافته و حقوق دریافت می‌کردند. آن‌ها هم‌چنین نظرسنجی‌های خروجی از حوزه‌های اخذ رأی را سازمان می‌دادند. شب انتخابات این نظرسنجی‌ها یوشچنکو را ۱۱ واحد جلو نشان دادند و زمینه را برای آنچه که اتفاق افتاد مهیا نمودند.(۳)نیازی به گفتن نیست، که این نهادهای مختلف به آزادی مطبوعات متعهدند. فعالیت‌های آن‌ها نه فقط انجام نظرسنجی‌های خروجی و دادن اطلاعات نادرست به زنجیره خبررسانی‌های غربی را در بر می‌گیرد، بلکه آن‌ها در ایجاد و تأمین بودجه گروه‌های دانشجویی هوادار غرب، درگیر بوده و قادرند نمایش‌های گسترده‌ای از نافرمانی مدنی را سازمان‌دهی کنند.(۴)در اوکرائین جنبش جوانان پورا « Pora Youth Movement » که بودجه آن از طرف مؤسسه جامعه باز سوروس تأمین می‌شود، بخشی از روندی است که بالغ بر ۱۰۰۰۰ فعال دانشجویی را در بر می‌گیرد. جنبش جوانان پورا که از طرف ائتلاف سازمان‌های غیردولتی اوکراین برای آزادی انتخاب« Freedom of Choice Coalition of Ukrainian NGOs » حمایت می‌شود ، با توجه به مدل جنبش‌های دانشجویی اوپتور« Optor » در صربستان و کمارا« Kmara»در گرجستان تشکیل شده است.ائتلاف برای آزادی انتخاب در اوکراین به عنوان یک چتر سازمانی عمل می‌کند. این سازمان غیردولتی مستقیماً از طرف سفارت‌خانه‌های آمریکا و انگلیس در کیف، و از طرف آلمان از طریق نهاد فردریش ابرت اشتیفتونگ «Fredrich Ebert Stiftung »(که یک نهاد مرتبط با سوسیال دمکرات‌های حاکم است) حمایت می‌شود. از میان شرکای اصلی و آژانس‌های تأمین‌کنندۀ بودجه آن، از آژانس آمریکایی برای توسعه بین‌المللی« USAID »، آژانس کانادایی برای توسعه بین‌المللی« CIDA »، بانک جهانی و بنیاد چارلز استوارت موت« Charles Stewart Mott Foundation » می‌توان نام برد.(۵) ائتلاف برای آزادی انتخاب در اوکراین به نوبه خود برای پورا کمک مالی جمع‌آوری کرده و بودجه آن را تأمین می‌کند.(۶)

بنیاد ملی برای دمکراسی

در میان تعداد بی‌شمار نهادهای غربی، بنیاد ملی برای دمکراسی اگرچه رسماً بخشی از سیا نیست، اما در شکل‌دادن سیاست‌های حزبی در اتحاد شوروی سابق، اروپای شرقی و در اطراف جهان یک نقش اطلاعاتی مهم را به عهده دارد. بنیاد ملی برای دمکراسی در سال ۱۹۸۳ تأسیس شد، زمانی که سیا متهم به این بود که به طور سری به سیاست‌مداران رشوه داده و سازمان‌های جبهه‌ای جعلی جامعه مدنی را راه می‌اندازد. بنا به گفته الن واینشتین، که در دولت ریگان مسئول تأسیس بنیاد ملی برای دمکراسی بود: «بیشتر کارهایی که امروزه ما انجام می‌دهیم، ۲۵ سال پیش به طور سرّی از طرف سیا انجام می‌شد.»(۷)

می‌توان گفت که در کشورهای اتحاد شوروی سابق و ار آنجمله اوکراین، بنیاد ملی برای دمکراسی بازوی غیرنظامی سیا را تشکیل می‌دهد. دخالت‌های سیا و بنیاد ملی برای دمکراسی، الگوی ثابتی دارند. در ونزوئلا، نیز بنیاد ملی برای دمکراسی در پس کودتای ناموفق سیا علیه پرزیدنت هوگو چاوز قرار داشت و در هائیتی در جریان کودتای آمریکایی علیه پرزیدنت آریستید و اخراج او از کشور در فوریه ۲۰۰۴، بودجه احزاب اپوزیسیون و سازمان‌های غیردولتی را تأمین کرد.(۹)

در یوگسلاوی سابق، سیا از سال ۱۹۹۵ به ارتش آزادی‌بخش کوزوو درگیر درحملات تروریستی علیه پلیس و ارتش یوگسلاوی- کمک می‌کرد. هم‌زمان، بنیاد ملی برای دمکراسی از طریق مرکز بنگاه خصوصی بین‌المللی از اپوزیسیون دمکراتیک در صربستان که ائتلافی از نیروهای مخالف در صربستان و مونته‌نگرو بود، حمایت می‌کرد. بنیاد ملی برای دمکراسی به طور مشخص از لحاظ مالی گروه ۱۷ را تأمین می‌کرد. این گروه از اقتصاددانان اپوزیسیون (در ارتباط نزدیک با صندوق بین‌المللی پول) مسئول فرمول بندی پلاتفرم اصلاحات بازار آزاد ائتلاف اپوزیسیون دمکراتیک در صربستان طی انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ که به سقوط اسلوبودان میلوسوویچ انجامید، بودند.

مرکز بنگاه خصوصی بین‌المللی طرح بسیار مشابهی را در اوکراین پیاده کرده و در آنجا مستقیماً بودجه تحقیق پیرامون اصلاحات بازار آزاد در چندین خزانه اندیشه مستقل« Independent Think Tanks » کلیدی و مؤسسات تحقیق در سیاست را تأمین می‌کند. مرکز بین‌المللی برای مطالعات سیاسی« Independent Center for Policy Studies » مستقر در کیف که عملکردی شبیه گروه۱۷ در صربستان و مونته‌نگرو دارد، از طرف مرکز بنگاه خصوصی بین‌المللی حمایت می‌شود. مرکز بین‌المللی برای مطالعات سیاسی یک گروه از اقتصاددانان بومی را استخدام کرد و با حمایت بانک جهانی مسئولیت تدوین یک برنامه همه‌جانبه اصلاحات اقتصادی کلان برای بعد از انتخابات را به آن‌ها واگذار نمود.

ویکتور یوشچنکو، نامزد صندوق بین‌المللی پول، کیست ؟

در سال ۱۹۹۳، ویکتور یوشچنکو به سمت رییس بانک ملی اوکراین که تازه تأسیس شده بود، منصوب گردید. او که یک اصلاح‌طلب جسور تلقی می‌شد، یکی از معماران اصلی داروی اقتصادی مرگبار صندوق بین‌المللی پول بود، که موجب فقیرشدن اوکراین و نابودی اقتصاد آن شد. در پی انتصاب او، اوکراین یک موافقت‌نامه تاریخی با صندوق بین‌المللی پول امضا کرد. یوشچنکو در مذاکرات برای موافقت‌نامه ۱۹۹۴ و در ایجاد ارز ملی جدید اوکراین که به سقوط شدید دست‌مزدهای واقعی انجامید، نقش کلیدی بازی کرد. نسخۀ صندوق بین‌المللی پول در نشست مادرید که به مناسبت پنچاهمین سالگرد ایجاد نهادهای برتون وودز «Bretton Woods Institutions » برگزار شد، پشت درهای بسته قطعیت یافت. این نسخه مقامات اوکراین را ملزم می‌کرد که کنترل دولت بر نرخ مبادله ارزی را رها کنند، سیاستی که به سقوط چشم‌گیر ارزش پول کشور انجامید. یوشچنکو در سمت رییس بانک مرکزی، در اکتبر ۱۹۹۴ مسئول شناورکردن ارز ملی، به عنوان بخشی از سیاست شوک درمانی بود، که در نتیجه آن، قیمت نان یک‌شبه ۳۰۰ درصد، قیمت برق ۶۰۰ درصد، هزینه حمل و نقل عمومی ۹۰۰ درصد افزایش یافت و سطح زندگی شدیداً سقوط کرد. بنا به گزارش کمیته آمار دولتی اوکراین که صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود به آن استناد کرده است، دست‌مزدهای واقعی در سال ۱۹۹۸ نسبت به سطح دست‌مزدها در سال ۱۹۹۱ بیش از ۷۵ درصد سقوط کردند.(۹)

نسخه صندوق بین‌المللی پول که می‌خواست فشارهای تورمی را کاهش دهد، قیمت‌ها را به دلار، بر جمعیت فقیرشده‌ای تحمیل کرد، که کمتر از ۱۰ دلار در ماه درآمد داشت. حذف یارانه‌ها و انسداد اعتبار بانکی، همراه با افزایش شدید در قیمت سوخت و انرژی موجب نابودی اقتصاد عمومی و خصوصی شد و اقتصاد نان‌آور اوکراین را تخریب کرد.

در نوامبر ۱۹۹۴، مذاکره‌گران بانک جهانی برای بررسی و بازسازی کشاورزی اوکراین به آن کشور اعزام شدند. با آزادسازی تجارت، به عنوان بخشی از نسخۀ اقتصادی، غلات آمریکایی و کمک غذایی به بازار محلی سرازیر شد، و به بی‌ثباتی یکی از بزرگ‌ترین و پرتولیدترین اقتصادهای متکی بر گندم جهان که قابل مقایسه با مناطق میانی آمریکا بود، شد. تا سال ۱۹۹۸، آزادسازی بازار غله، تولیدات غلات را نسبت به سطح سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۰ حدود ۴۵ درصد کاهش داد. سقوط تولیدات احشام، مرغ و لبنیات اسفناک‌تر بود. (۱۰) در نتیجۀ اصلاحات مورد نظر صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص ملی نسبت به سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ بیش از ۴۵ درصد کاهش یافت.

---