پنجشنبه, ۳۰ اسفند, ۱۴۰۳ / 20 March, 2025
مجله ویستا

از رادیو تا بیماری فرزند دیکتاتورها!‍


از رادیو تا بیماری فرزند دیکتاتورها!‍

«دولت اردن اعلام کرد رعنا صدام، دختر صدام حسین دیوانه شد» این عنوان گزارشی از گزارش‌های صبحگاهی رادیو ایران در روز ۲۰ بهمن ۸۹ بود. در ادامه این گزارش اشاره‌ای به زندگی صدام حسین …

«دولت اردن اعلام کرد رعنا صدام، دختر صدام حسین دیوانه شد» این عنوان گزارشی از گزارش‌های صبحگاهی رادیو ایران در روز ۲۰ بهمن ۸۹ بود. در ادامه این گزارش اشاره‌ای به زندگی صدام حسین و ظلم و جنایت‌های او شده و روان‌پریشی دختر را نتیجه طبیعی این شرایط و سرنوشت فرزندان دیکتاتورها را دلیلی بر مدعای خود دانسته است.

پس از شنیدن این گزارش، احساسی ناخوشایند همراه افکاری سردرگم در ذهنم نقش بست تا حدی که خود را ملزم به نوشتن دانستم.

این سردرگمی جنبه‌های متفاوتی دارد اما دو مساله خیلی بیشتر ذهن مرا به خود مشغول کرد؛ اول اینکه شاد شدن مردم جامعه از غم و بیماری و گرفتاری دیگری، نشان‌دهنده عدم رشد آن جامعه یا تنزل ارزش‌های انسانی در جامعه است.

مساله دوم که از نظر حرفه‌ای اهمیت فراوانی دارد و باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، موضوع استیگما (برچسب، داغ، ننگ) است. رفتارهای ناهنجار، پرخاشگری و بی‌توجهی به هنجارهای اخلاقی جامعه توسط عده‌ای از بیماران روان‌پریش همراه ابهام در شناخت علت بروز این رفتارها و نبود درمان موثر برای این اختلالات در طول قرن‌ها سبب شده که این مشکلات به نیروهای خبیث ماوراءالطبیعه و حلول جن در روح این افراد نسبت داده شود و این نگرش سبب ایجاد نگرش منفی نسبت به این افراد می‌شود که همان استیگما است.

کشف داروهای موثر در درمان روان‌پریشی حدود سال‌های ۶۰ میلادی رویکرد به اختلالات روان‌پزشکی را تغییر عمده‌ای داد و روان‌پزشکی به عنوان یکی از شاخه‌های پزشکی مطرح شد.

سال‌ها علم روان‌پزشکی تلاش کرده تا نگاه غیراخلاقی به بیماران روانی را تغییر دهد و الگوی واقعی اختلالات را که یک الگوی طبی است در نگاه مردم جامعه برجسته کند تا به جای بدرفتاری، پنهان کردن، تنفر و دوری از بیماران، آنها را برای درمان ارجاع دهند و رفتار نوع‌دوستانه با آنها داشته باشند تا به این وسیله سلامت روان افراد و جامعه ارتقا یابد و برچسب ننگ ناشی از بیماری روانی زدوده شود. رویکرد تنبیهی نسبت به ابتلای به بیماری و بیماری را سزای اعمال پدران دیکتاتور و بد رفتار دانستن به جز ایجاد احساس گناه و شرمندگی برای بیماران روانی و خانواده‌هایشان سود دیگری ندارد و استیگمای ناشی از بیماری را تشدید می‌کند. به یاد داشته باشید طبق آمار حداقل دو درصد جامعه مبتلا به علائم بیماری‌های روا‌ن‌پریشی هستند. آیا همه آنها از خانواده دیکتاتورها بوده‌اند؟

دکتر مریم رسولیان

روان‌پزشک

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران