تأمین اجتماعی چتر حمایتی کشاورزان

اگرچه نظام تأمین اجتماعی هر جامعه ای نسبت به جامعه دیگر فرق می کند, اما این امر معمولاً با هدف حفظ درآمد افراد در برابر ریسک های پیری, مرگ, بیماری, از کارافتادگی و خطر بیکاری از قوه به فعل درمی آید

اگرچه نظام تأمین اجتماعی هر جامعه‌ای نسبت به جامعه دیگر فرق می‌کند، اما این امر معمولاً با هدف حفظ درآمد افراد در برابر ریسک‌های پیری، مرگ، بیماری، از کارافتادگی و خطر بیکاری از قوه به فعل درمی‌آید.

به‌طور کلی باید گفت: از آنجائی‌که برنامه‌های بازنشستگی کشاورزان از عمده مؤلفه‌های یک نظام تأمین اجتماعی مؤثر و فراگیر محسوب می‌شود، ایجاد صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر در جهت انجام فعالیت‌ها و اقدامات در زمینه تعمیم بیمه‌های اجتماعی به این قشر از جامعه می‌تواند یک گام اساسی در خصوص تحقق توسعه‌ پایدار باشد.

در این راستا بی‌مناسبت ندیدیم جزئیات فعالیت‌ها و نحوه پوشش بیمه اجتماعی روستائیان را در قالب تعدادی سؤال و جواب که چندی پیش در جلساتی با ارکان تعاونی‌های تولید روستائی و دهیاران برخی استان‌ها برگزار شد و در ویژه‌نامه مجمع ملی کشاورزان خبره درج شده، می‌تواند حتی پرسش احتمالی بسیاری از شما خوانندگان نیز باشد، را منعکس کنیم که در پی می‌آید.

آیا فقط سرپرست خانواده بیمه می‌شود و از مزایای آن استفاده می‌کند یا همه افراد خانواده؟

- حق بیمه را سرپرست خانواده پرداخت می‌نماید و از سرپرست خانواده از مزایای پیری، از کارافتادگی و بازماندگان استفاده می‌کند، ولی هر یک از اعضاء خانواده که بالای ۱۸ سال سن و ساکن روستا باشند، می‌توانند با پرداخت ۵ درصد درآمد مقطوع مبنای محاسبه حق بیمه، عضو صندوق باشند.

▪ پرداخت مستمری (پیری) چگونه است و اگر درآمد بالاتری انتخاب شود مستمری پرداختی بیشتر می‌شود؟

- برقراری مستمری پیری با داشتن ۶۵ سال و حداقل ۱۵ سال سابقه پرداخت. حق بیمه می‌باشد و حقوق ماهانه شخص عبارت از یک سی‌ام میانگین و درآمد مبنای محاسبه حق بیمه ظرف دو سال آخر پرداخت حق بیمه ضربدر سنوات پرداخت حق بیمه و در هر حال مستمری ماهانه نباید از دو سوم درآمد مقطوع منطقه کمتر باشد. دریافت مستمری بیشتر بستگی به انتخاب درآمد بیشتر در زمان بیمه شدن و پرداخت حق بیمه بر اساس آن است. هر چه سوابق پرداخت حق بیمه طولانی‌تر باشد با دارا بودن دو عامل مذکور، مستمری دریافتی بیشتر از دیگر مستمری‌بگیران خواهد بود.

▪ آیا اگر شوهر خانمی کارمند باشد و خود، خانم‌ خانه‌دار و بیمه نباشد، می‌تواند در صندوق بیمه باشد؟

- می‌تواند به شرط ساکن بودن در روستاها و با پرداخت ۵ درصد درآمد مقطوع مبنای محاسبه حق بیمه عضو صندوق باشد از مزایای مقرر استفاده کنید.

کسانی‌که ساکن شهر هستند ولی در روستاها فعالیت می‌کنند می‌توانند بیمه شوند؟

- نمی‌توانند چون یکی از شرایط عضویت در صندوق، ساکن بودن شخص در روستا است.

▪ کسانی‌که سن آنها بالای ۶۰ سال است می‌توانند خودشان را بیمه کنند و اگر درآمدی نداشته باشند، تکلیف چیست؟

- می‌توانند خودشان را بیمه کنند و در حال حاضر عضویت در صندوق منوط به پرداخت ۵ درصد درآمد مقطوع به‌عنوان حق بیمه می‌باشد. یادآوری می‌شود که برای رفاه حال بیمه‌شدگان روستائی و عشایر، دولت دو برابر حق بیمه متعلقه را از بابت سهم بیمه‌شده به‌عنوان کمک به بیمه‌شدگان به صندوق پرداخت می‌کند.

▪ یک روستائی ساکن در محل به چه کسی گفته می‌شود و آیا کسی که کمتر از شش ماه و یا بیشتر از شش ماه در روستا ساکن باشد، چگونه عمل می‌شود و فردی که ۱۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد و سن او کمتر از ۶۵ سال باشد، می‌تواند از مزایای پیری استفاده کند؟

- اگر شخصی در هنگام نام‌نویسی در روستا ساکن باشد، بدون در نظر گرفتن مدت اقامت در روستا می‌تواند خود را بیمه کند و بیمه شده زمانی می‌تواند از مزایای پیری استفاده کند که ۶۵ سال سن و حداقل ۱۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه را توأماً داشته باشد.

▪ اگر افراد روستائی از کارافتاده و بیمار هستند، می‌توانند خودشان را بیمه کنند؟

- می‌توانند این افراد با در نظر گرفتن میزان از کارافتادگی و بیماری قبل از بیمه شدن که صندوق تعهدی به قبل از بیمه شدن شخص ندارد، بیمه شوند.

▪ مبلغ درآمد مقطوع منطقه ثابت می‌باشد یا سال به سال افزایش می‌یابد؟

- سطوح درآمد در هر منطقه با توجه به وضعیت درآمدی روستائیان و عشایر همه‌ساله با پیشنهاد هیئت‌مدیره و تصویب هیئت‌امناء قابل افزایش خواهد بود.

▪ آیا طرح صندوق بیمه روستائیان و عشایر با طرح دفترچه‌های بیمه درمانی که در حال انجام است، تفاوت دارد، چرا این دو موضوع هماهنگ نشده است؟

- دو طرح فوق با همدیگر هیچگونه منافاتی ندارند و تلاش صندوق بر این است که هر دو طرح توسط صندوق اجراء شود.

▪ آیا فردی که به‌عنوان سرپرست خانواده حق بیمه پرداخت می‌کند، اعضاء دیگر خانواده او مثل همسر و فرزندان از دفترچه خدمات درمانی برخوردار خواهند شد؟

- در حال حاضر صندوق تعهدات پیری، از کارافتادگی کلی و بازماندگان را به‌عهده دارد و در آینده ضوابط ارائه خدمات درمانی و بهداشتی را اعلام خواهد کرد.

▪ اگر شخصی در روستا خودش را بیمه کند، و بعد از چند سال به استخدام اداره با مؤسسه‌ای درآید، حق بیمه‌های پرداختی قابل انتقال به صندوق مربوط خواهد بود؟

نقل و انتقال سوابق از صندوق بیمه روستائیان و عشایر به صندوق‌های دیگر و برعکس تابع قوانین و مقررات مربوط به نقل و انتقال بین صندوق‌ها بوده و قابل انتقال می‌باشد.

▪ افرادی که در صندوق‌های دیگر بیمه می‌باشند، آیا لازم است که بیمه روستائی شوند یا خیر؟

- روستائیان و عشایر که در تاریخ لازم‌الاجراء شدن آئین‌نامه صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر مشمول مقررات سایر صندوق‌ها و با نظام‌های بیمه‌ای دیگر باشند. از شمول مقررات این آیین‌نامه مستثنی و همچنان تابع صندوق خود خواهند بود.

▪ در رابطه با روستاها که به شهر ارتقاء یافته ولی کار مردم با روستاها تغییر نکرده و شغل همان شغل کشاورزی و دامداری می‌باشد، آیا در این شهرها می‌توان اشخاص را بیمه کرد؟

- صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر فعلاً برای بیمه کردن افرادی که براساس تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ساکن شهرها هستند، برنامه‌ای ندارد و خارج از ضوابط صندوق می‌باشد، لذا نمی‌توان این افراد را بیمه کرد.

▪ اگر فردی تحت تکفل فرزند خود بیمه شده باشد، آیا این فرد می‌تواند بیمه صندوق شود؟

- بله می‌تواند به شرط سکونت در روستا و پرداخت ۵ درصد درآمد مقطوع مبنای محاسبه حق بیمه عضو صندوق شود و در آینده می‌تواند از مزایای مقرر در صندوق اجتماعی روستائیان و عشایر استفاده کند.

▪ آیا یک نفر می‌تواند حق بیمه خود را برای چند سال یکجا پرداخت کند و آیا امتیازی نیز تعلق می‌گیرد یا خیر؟

- پرداخت حق بیمه حداکثر یکساله است، چون سطوح درآمد مقطوع در هر منطقه با توجه به وضعیت درآمدی روستائیان و عشایر همه ساله ممکن است با پیشنهاد هیئت‌مدیره و تصویب هیئت‌امناء افزایش یابد. بنابراین حق بیمه چند سال را نمی‌توان به‌طور یکجا پرداخت کرد.

▪ آیا کسانی‌که تحت پوشش کیمته امداد و بهزیستی می‌باشند می‌توانند به عضویت‌های بیمه‌های اجتماعی روستائیان و عشایر درآیند؟

- می‌توانند تحت پوشش صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر قرار بگیرند، مشروط بر اینکه ساکن روستا بوده و ۵ درصد درآمد مقطوع را به‌عنوان حق بیمه پراخت نمایند.

▪ افرادی که محل کار آنها در روستا و محل سکونت آنها در شهر می‌باشد، می‌توانند بیمه شوند؟

- صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر در حال حاضر کسانی را که در روستا سکونت دارند، بیمه می‌کند و کسانی‌که محل سکونت آنها در شهر می‌باشد، فعلاً نمی‌توانند عضو صندوق باشند.

▪ آیا کارمندان رسمی دولت نیز می‌توانند از مزایای طرح بیمه روستائیان بهره‌مند شوند؟

- روستائیان یا عشایری که در تاریخ لازم‌الاجراء شدن آئین‌نامه بیمه‌ اجتماعی روستائیان و عشایر مشمول مقررات سایر صندوق‌ها و یا نظام‌های بیمه‌ای دیگر می‌باشند، از شمول مقررات بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر مستثنی و تابع صندوق متبوع خود خواهند بود.

▪ آیا سرپرست خانواده بیمه می‌شود و یا افراد تحت تکفل خانواده هم می‌توانند بیمه شوند و شروع آن از چه تاریخی است؟

- به‌طور کلی کسانی‌که در روستا سکونت دارند و سن آنها بالای ۱۸ سال باشد و ۵ درصد درآمد مقطوع مبنای محاسبه حق بیمه را پرداخت کرده باشند، می‌توانند نزد صندوق، بیمه باشند.

▪ آیا با درآمد کمتر از ۹۰ هزار تومان هم می‌توان بیمه شد؟

- ارقام درآمدهای روستائیان و عشایر براساس ضوابطی که توسط وزارت رفاه و تأمین اجتماعی با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط تهیه و با تصویب شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی تعیین شده است، براساس حداقل درآمد مقطوع ۹۰ هزار تومان می‌باشد و کمتر از آن مبلغ مقدور نمی‌باشد.

---