آیا مجازیم برای رسیدن به هدف، به هر راهی متوسل شویم؟

"شما معتقدان به نظریه ی "هدف وسیله را توجیه می کند" نظرتان این است که میان وسایل و هدفها هیچ گونه ربطی وجود ندارد و می توان برای رسیدن به هدف از هر وسیله ای استفاده کرد. اما این …

"شما معتقدان به نظریه ی "هدف وسیله را توجیه می کند" نظرتان این است که میان وسایل و هدفها هیچ گونه ربطی وجود ندارد و می توان برای رسیدن به هدف از هر وسیله ای استفاده کرد. اما این عقیده اشتباهی بزرگ است. به خاطر این اشتباه حتی بسیاری از مردانی که مذهبی به شمار می آیند مرتکب جنایات عظیم و مهیب شده اند.

می دانید استدلال شما به چه می ماند؟ به این که بگوییم می توان با کاشتن علفهای هرزه و موذی گل سرخ به دست آورد. ولی هم من و هم شما می دانیم که چنین چیزی امکان ناپذیر است. همان گونه که میان بذر و گیاه رابطه ای مستقیم برقرار است، میان وسیله و هدف نیز ارتباطی استوار وجود دارد.

مثال دیگرش این است که من بخواهم از اقیانوس عبور کنم. برای این مقصود تنها کشتی به کارم می آید و نه گاری که در آن صورت خودم به همراه گاری به اعماق اقیانوس خواهم رفت.

ضرب المثلی هست که می گوید: «خدا به همان صورتی است که جوینده ی خدا هست». معنی این ضرب المثل به مرور زمان دگرگون شده و مردم هم با آن گمراه شده اند. اما حقیقت نهفته در پس این ضرب المثل هیچ گاه کهنه نمی شود؛ زیرا می خواهد بگوید هر طور که خودت باشی هدفت هم همان خواهد بود و خدایت همان. اگر برای خدا دست به جنایت بزنی خودت جنایتکاری و خدایت هم جز جنایت نخواهد بود؛ همان طور که اگر در مقابل شیطان سجده کنی نمی توانی نتایجی را که از پرستش خداوند حاصل می شود به دست آوری.

به همین جهت اگر کسی بگوید: «من می خواهم خدا را بپرستم و مهم نیست به وسیله شیطان باشد یا نباشد» جهلش را آشکار ساخته. ما درست همان چیزی را می درویم که می کاریم.

مهاتما گاندی