تعهد در هنر

عالی متولد ۱۳۳۴ تهران و فارغ التحصیل گرافیك از دانشكده هنرهای زیبا دانشگاه تهران بود به جز نمایشگاه های داخلی در موزه هنرهای معاصر, حوزه هنری و خانه سوره, در نمایشگاه های جمعی پاریس ۱۳۶۴ و كراچی پاكستان ۱۳۶۵ نیز شركت داشت

ابوالفضل عالی هنرمند گرافیست و نقاش، در اوایل آبان ماه سال ۷۶ بر اثر یك حادثه تصادف در سن ۴۲ سالگی دارفانی را وداع گفت و بسیاری از آثار ناتمام‌اش را از جمله تابلوی عاشورا برای ارمغان، دخترش به یادگار گذارد تا آن‌ها را به اتمام رساند.

او از پیشكسوتان گرافیك انقلاب اسلامی بود. وی پایه‌های هنر خود را بر سنت‌ها‌ی گذشته بنا نهاد، براساس واقعیت‌های عصر معاصر اندیشید و آثارش را برای آینده خلق كرد.

ثبت لحظات آرمانی و حماسی، خاطره‌انگیز، شاد و غمبار و تلخ و خونین سال‌های جنگ، در هنرش عیان است.

او معتقد بود هنر آیینه عصر خود است و هنرمند نمی‌تواند فارغ از تاریخ گذشته و معاصر خود بماند.

ابوالفضل عالی و هم دوره‌ای‌هایش با شكل‌گیری انقلاب، گرافیك را به شكل تازه‌ای تجربه كردند. و عالی در این میان به پوسترسازی روی آورد تا به گفته خود به عنوان یكی از ابزارهای هنر گرافیك بی هیچ واسطه‌ای با مخاطبانش ارتباط برقرار و افكارش را در زمینه‌هایی كه به آن اعتقاد داشت، بیان ‌كند.

در خانواده‌اش زمینه‌هایی نسبت به كار نقاشی و هنرهای تجسمی وجود داشت كه باعث شد او هم به این راه كشیده شود. دوران دبیرستان كارهایی انجام داد و بعد از ورود به دانشگاه به سوی هنر گرافیك كشیده شد. آن هم به دلیل آن‌كه گرافیك را در برخورد با سوژه‌های مختلف سریع الانتقال‌تر یافته بود.

عالی متولد ۱۳۳۴ تهران و فارغ‌التحصیل گرافیك از دانشكده هنرهای زیبا دانشگاه تهران بود. به جز نمایشگاه‌های داخلی در موزه هنرهای معاصر، حوزه هنری و خانه سوره، در نمایشگاه‌های جمعی پاریس(۱۳۶۴) و كراچی پاكستان(۱۳۶۵) نیز شركت داشت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، زمینه كار در ارتباط با جنگ فراهم بود. عالی باشكل‌گیری نیروهای جوان در هسته‌های مقاومت، همراه با بسیاری از كسانی كه به عنوان نقاشان و گرافیست‌های انقلاب اسلامی مطرح بوده و رشدشان را از این مراكز شروع كردند، آغاز به كار كرد.

شكل‌گیری «كانون نهضت اسلامی» و پس از آن «حوزه اندیشه و هنر اسلامی» به همت آن‌ها بود.

عالی و دیگر هنرمندان بدین‌وسیله سعی داشتند مفاهیم انقلاب را در قالب تازه‌ای از طرح و رنگ مطرح كنند. كاری كه پیش از این بی‌سابقه بود.

او همواره سعی داشت با مردم حركت كند. از اجتماع الهام می‌گرفت و بخشی از جامعه را در پوسترهایش به تصویر می‌كشید. او در مصاحبه‌ای در سال ۷۰ گفته است:

«كارهای ما در مراحل مختلف به صورت مختلف بوده است. در ابتدای پیروزی انقلاب به علت تنش‌هایی كه در جامعه وجود داشت، كارها از ویژگی خاصی برخوردار بود.»

شروع جنگ تحمیلی نیز فصل مهمی از كارهای او را به خود اختصاص داد كه تا پایان زمینه كاری‌اش بود. و پس از آن به گفته خود به لحاظ شرایطی كه در جامعه حاكم بود شكل كار تغییر یافت و بیشتر در زمینه ارزش‌های معنوی انسان كار ‌كرد.

او معتقد بود با استفاده از این ارزش‌ها می‌تواند حرفش را رساتر، عمیق‌تر و گویاتر مطرح كند.

«ده سال با طراحان گرافیك انقلاب» كتابی است كه ابوالفضل عالی یكی از مهم‌ترین افراد در چاپ و نشر آن به شمار می‌رود. سفرهای چند ماهه جهت تكمیل اطلاعات و تدوین كتابی جامع در معرفی هنرمندان این حوزه بخش كوچكی از همت او در انتشار این كتاب است.

شهید مطهری، میرزا كوچك‌خان، بهشت زهرا، جنگ، قدس، شرق بهشت، مقاومت، شكارچیان تانك، بسیج، پیام‌آوران فتح، بهار انقلاب، فجر، حج، ششم ذی‌الحجه‌ و خورشید در خون نشست. از جمله آثار ابوالفضل عالی است كه طی بیست سال فعالیت هنری‌اش از او هنرمندی متعهد در اذهان ساخت. صفتی كه خود بر آن تأكید بسیار داشت و معتقد بود، هر گرافیستی در كنار كار تبلیغاتی كه در واقع كاری است برای جامعه مصرفی، باید متعهد باشد یعنی خودش را صرفاً در اختیار بازار و تجارت قرار ندهد.

عالی هم‌چنین با تدریس در دانشگاه به تربیت و آموزش هنرمندان و تقویت روح تفكر و اندیشه مقاومت در آثار تجسمی پرداخت.

محمدعلی زم ریاست وقت حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی درباره‌ی او چنین گفته است:

«او هنرمندی است كه سال‌ها پس از اتمام دوران دفاع مقدس از خلق آثار هنری با موضوع جهاد و شهادت دست برنداشت و هویت و هنر خود را در خلق آثاری آسمانی می‌جست.»

منابع:

هفته نامه فرهنگی مهر ـ شماره‌های ۲۷ و ۳۳ ـ سال ۷۶