خطر رایحه خوش

هشدار محققان خوشبوکننده ها بی خطر نیستند

تا به حال برای خوش‌بو کردن هوای خانه از اسپری‏های خوش‌بوکننده استفاده کرده‏اید؟ زمانی که دستتان را روی اسپری فشار می‏دادید و مواد شیمیایی مصنوعی را در هوای خانه پخش می‏کردید، به این موضوع فکر کرده‏اید که استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی در فضای بسته خانه ممکن است چه مشکلاتی ایجاد کند؟ ...

در سال‏های اخیر خوش‌بوکننده‏های هوا بیشتر از قبل مورد استفاده قرار می‏گیرد، طوری که در بسیاری از فروشگاه‏های بزرگ قفسه‏ای به این محصولات اختصاص دارد و انواع و اقسام این محصول با عطرها و بوهای مختلف از انواع گل و میوه تا بوی وانیل و کاکائو به چشم می‏خورد. در این بین خوش‌بوکننده‏های اسپری شکل به خاطر راحتی مصرف و بوی بیشتری که دارند بیشتر مورد استفاده قرار می‏گیرد. واقعیت این است که با بالا رفتن فروش و مصرف این محصولات، افراد در خانه، محل کار، مکان‏های عمومی و خانه اقوام و دوستان با ترکیبات شیمیایی موجود در خوش‌بوکننده‏ها مواجه می‏شوند. سوال اینجاست که آیا استفاده از این خوش‌بوکننده‏ها ممکن است به سلامت آسیب برساند و مشکلاتی به وجود بیاورد؟ محققان دانشگاه واشنگتن برای یافتن پاسخ این سوال تحقیقاتی انجام داده‏اند. آنها پس از بررسی نتایج یافته‏های خود درباره استفاده از این محصولات هشدار داده‏اند.

● محققان درباره خوش‌بوکننده‏ها چه می‌گویند؟

محققان دانشگاه واشنگتن دو مطالعه اپیدمیولوژیک درباره تاثیرات منفی خوش‌بوکننده‏های شیمیایی انجام داده‏اند. آنها در هر مطالعه از بیش از هزار نفر درباره تاثیرات منفی خوش‌بوکننده‏ها مانند مشکلات تنفسی و سردرد پس از استنشاق خوش‌بوکننده‏ها پرسش‏هایی کرده و نتایج را مورد بررسی قرار دادند. نتایج جالب توجه بود. در بررسی اول بیش از ۱۷ درصد از افراد عادی و ۲۹ درصد از افرادی که مبتلا به آسم و تنگی نفس بودند، اعلام کردند که پس از تماس و اشتنشاق خوش‌بوکننده‏ها دچار ناراحتی می‏شوند. در مطالعه دوم نیز این میزان به ترتیب ۲۰ و ۳۷ درصد بود.

درصد بیشتر در افراد مبتلا به آسم و تنگی نفس دور از انتظار نیست. به گفته پژوهشگران مواد شیمیایی موجود در خوش‌بوکننده‏های مصنوعی می‏تواند برای افراد مبتلا به آسم، تنگی نفس و بیماری‏های تنفسی مانند آمفیزم و برونشیت مزمن مشکلاتی ایجاد کند. برخی افراد مبتلا به این بیماری‏ها به ترکیباتی که به‌طور غیرطبیعی به هوا اضافه می‏شود، به شدت حساس هستند و واکنش‏های آلرژیک نشان می‏دهند. به همین علت پژوهشگران هشدار داده‏اند که افراد مبتلا به مشکلات تنفسی به هیچ وجه در خانه از این مواد استفاده نکنند. به علاوه این محققان به افرادی که مبتلا به آلرژی هستند نیز توصیه می‏کنند از خوش‌بوکننده‏های مصنوعی استفاده نکنند زیرا افراد مبتلا به آلرژی دچار التهاب مخاط ریوی می‏شوند و تماس با خوش‌بوکننده‏ها ممکن است این التهاب را تشدید کند.

● تردید و تهدید

تحقیقات پژوهشگران دانشگاه واشنگتن میزان و مقدار و درصد مشکلات را پس از تماس و مواجهه با خوش‌بوکننده‏ها بیان کردند اما مطالعات علمی‏ کنترل شده هنوز به‌طور قطع نشان نداده است که خوش‌بوکننده‏ها می‏توانند مشکلاتی ایجاد کنند. البته مطالعاتی نشان داده است که استفاده از خوش‌بوکننده‏ها در اتاق خواب افراد مبتلا به آسم و تماس و استشاق موادشیمیایی موجب تشدید و بروز حملات آسمی می‏شود. تاکنون آزمایش مستقیمی ‏در این باره روی انسان انجام نشده است اما به نظر می‏رسد یافته‏های بررسی انجام شده روی موش‏های آزمایشگاهی درباره انسان نیز صدق کند و نتایج مشابهی داشته باشد.

مطالعه‏ای که نتایج آن در آرشیو سم شناسی سال ۲۰۰۷ منتشر شد نشان داد مواد شیمیایی فرار که یکی از ترکیبات اصلی خوش‌بوکننده‏ها است، موجب بروز مشکلات تنفسی در موش‏های آزمایشگاهی می‏شود. به علاوه مطالعه‏ای که در سال ۱۹۹۷ در مجله بهداشت محیط منتشر شد، نیز نشان داد تماس و مواجهه با خوش‌بوکننده‏های جامد در موش‏های آزمایشگاهی علاوه بر مشکلات و التهابات تنفسی، مشکلات عصبی نیز ایجاد خواهد کرد. با این وجود هنوز تحقیقات و مطالعات بیشتری لازم است تا مشکل‏زا بودن خوش‌بوکننده به اثبات برسد، با این حال اگر یکی از افراد خانواده‌تان دچار مشکلات تنفسی و بیماری‏های ریوی مانند آسم، برونشیت و آمفیزم است یا پس از استنشاق خوش‌بوکننده‏ها دچار مشکل می‏شود، بهتر است از این محصولات استفاده نکنید و با استفاده از خوش‌بوکننده‏های مصنوعی خود، افراد خانواده و مهمانان‏تان را در معرض خطرات احتمالی قرار ندهید.

● مجبور نیستید از خوش‌بوکننده استفاده کنید

به عقیده کارشناسان بهداشت استفاده از خوش‌بوکننده‏های مصنوعی در خانه ضروری نیست و اگر افراد اصول بهداشتی را رعایت کنند و خانه‏شان را همیشه تمیز نگه دارند، لازم نیست برای خنثی کردن بوهای بد از خوش‌بوکننده‏های شیمیایی استفاده کنند. واقعیت این است که خوش‌بوکننده‏ها هوا را تمیز نمی‏کنند بلکه مواد شیمیایی قوی موجود در آنها سبب می‏شود بوهای نامطبوع به مشام نرسد. پوشاندن و خنثی کردن بوهای بد با مواد شیمیایی موجب می‏شود که مشکل اصلی برطرف نشود. در صورت وجود بوی بد در خانه بهتر است پنجره را باز کنید تا هوای تازه جریان پیدا کند و علت اصلی ایجاد بوی بد را شناسایی کرده و آن را برطرف کنید.

منبع: msnhealth

ترجمه: فرزانه فولادبند