پورتال دولت الکترونیک یکپارچه در اینترنت

Domain دامنه یک نام اینترنتی منحصر به فرد در اینترنت می باشد که توسط اشخاص حقوقی یا حقیقی برای مدتی مشخص, در جهان قابل ثبت است با اجاره Domain توسط یک فرد حقوقی یا حقیقی, وی قادر به راه اندازی وب سایت و ارائه خدمات و اطلاع رسانی Online اینترنتی خواهد بود

Domain (دامنه) یک نام اینترنتی منحصر به فرد در اینترنت می‌باشد که توسط اشخاص حقوقی یا حقیقی برای مدتی مشخص، (در جهان) قابل ثبت است. با اجاره Domain توسط یک فرد حقوقی یا حقیقی، وی قادر به راه اندازی وب سایت و ارائه خدمات و اطلاع رسانی Online اینترنتی خواهد بود. نکته قابل توجه اینکه امروزه با هزینه‌ای ناچیز می‌توان یک Domain آزاد (دامنه‌ای که توسط شخص دیگری در جهان اجاره نشده باشد) را برای مدتی مشخص (مثلا یکسال) ثبت نمود.

پس از گذشت این دوران و در صورت عدم تمایل مالک Domain ، هر فرد حقیقی یا حقوقی دیگری از هر نقطه از دنیا قادر به کسب مالکیت آن دامنه می‌باشد. در ضمن هزینه مربوطه جهت ثبت Domain برای یک شخص عادی و یا یک سازمان دولتی هیچ تفاوتی نخواهد کرد. با ذکر این پیش زمینه هم اکنون به بررسی معضل آدرس‌های اینترنتی سازمان‌های دولتی و راهکارهای آن می‌پردازیم.

پس از گسترش استفاده از اینترنت در اقشار مختلف جامعه و با توجه به نیازمندی به دولت الکترونیک در ایران، بسیاری سازمان‌ها و نهادهای دولتی بطور خود جوش اقدام به ثبت Domain هایی با پسوندهای com ، org ، net و ir نموده و وب سایتهای خود را هر یک با سلایق و توان فنی بخش انفورماتیک همان سازمان، تولید کرده و در اختیار جامعه قرار دادند. جهت مشاهده لیستی از آدرس‌های اینترنتی نهادها و سازمان‌های دولتی کشورمان (سایتهایی که مجموع آن را بخشی از دولت الکترونیک در اینترنت می‌شناسیم) به آدرس زیر (واقع در وب سایت ریاست جمهوری) مراجعه نمایید:

http://www.president.ir/government/

با توجه به نمونه هایی از دولت های الکترونیکی دیگر نقاط دنیا، معمولا پورتال دولتی یک کشور در قالب یک Domain مشخص به مردم ارائه می‌گردد، و به تمامی سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مربوط به آن، Sub Domain هایی بر روی Domain اصلی اختصاص داده می‌شود. حتی طراحی یکپارچه چهره ظاهری سایت‌های دولتی با یک Template ثابت در تمامی Sub Domain ها، از ایده‌آل‌های یک دولت یکپارچه الکترونیک موفق است. اما متاسفانه در کشورمان با وجود ثبت دامنه‌ای با نام gov.ir و اختصاص Sub Domain بر روی همین دامنه به برخی سازمان های دولتی (مانند وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به آدرس www.ict.gov.ir )، هنوز بیش از ۷۰ درصد نهادهای دولتی با Domain های مختلف اقدام به اطلاع رسانی و یا بعضا سرویس دهی Online موثر می‌نمایند. اگرچه در همین راستا، وب سایتهای دیگری (مانند www.iran.ir ‌ که می‌توان از آن به عنوان یک لینکستان دولت الکترونیک نام برد) با جمع‌آوری لینک‌های سایتهای دولتی، قصد خدمت رسانی به مردم عزیز را دارند، ولی به هیچ عنوان از آنها نمی‌توان به عنوان پورتال ملی نام برد.

در حال حاضر هر شخصی جهت دسترسی به وب سایت‌های دولتی می‌بایست ابتدا با جستجو در موتورهای جستجوگر مانند Google و یا استفاده از لینکستان‌های پراکنده، وب سایت سازمان مربوطه را یافته و سپس به آن مراجعه نماید، که انشاا.. در آینده با تکمیل دامنه gov.ir ، دیگر شاهد این گسستگی نخواهیم بود. اگرچه این اعتقاد وجود دارد که اکثر وب سایت سازمانها در دولت الکترونیکی کشورمان، به اطلاع رسانی پرداخته و فرآیندهای سازمانی در محیط وب، به بندرت شبیه سازی شده است.

مطمئنا فرآیند انتقال وب سایت سازمان‌ها از Domain کنونی به Sub Domain قابل ارائه در gov.ir ، زمانبر و هزینه بر خواهد بود، ولی اتمام آن از دستاوردهای بزرگ طرح پیاده‌سازی دولت الکترونیک کشورمان به حساب می‌آید. بطور قطع و یقین مباحث Hosting و Security پورتال ملی، خود نیز نیازمند تحقیق ، بررسی و تامل بیشتری است. از طرفی متاسفانه هزینه‌های پنهان نگهداری و تمدید دامنه های اینترنتی فعلی سازمان‌ها، از دیگر مسائل قابل بحث بوده و تمامی سازمان‌ها جهت جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی (در آینده) توسط Domain های کنونی خود، می‌بایست تا سالیان سال (حتی در صورت عدم استفاده) همچنان دامنه‌ها را مکررا تمدید نمایند.

نویسنده: فرشاد فکری نجات