کاهش وزن سریع و سنگ کیسه صفرا

افرادی که اضافه وزن دارند این را بدانند که با کم‌کردن سریع وزن، احتمال تشکیل سنگ صفرا را افزایش می‌دهند و باید از یک روش صحیح و منطقی پیروی کنند. سنگ‌های صفراوی به علت رسوب صفرای …

افرادی که اضافه وزن دارند این را بدانند که با کم‌کردن سریع وزن، احتمال تشکیل سنگ صفرا را افزایش می‌دهند و باید از یک روش صحیح و منطقی پیروی کنند. سنگ‌های صفراوی به علت رسوب صفرای غلیظ در کیسه صفرا به وجود می‌آیند. این سنگ‌ها ممکن است از کلسترول یا از پیگمان صفرا تشکیل شوند. از نظر اصولی چربی زیاد یک عامل چاقی و اضافه وزن شناخته شده است و همین افزایش وزن می‌تواند احتمال ابتلا به سنگ را بیشتر کند و افراط در مصرف چربی‌های حیوانی اشباع شده و کلسترول، این احتمال را افزایش می‌دهد.

چاقی با تحریک ترشح صفرا، اشباع بیش از حد صفرا و تشکیل بیشتر سنگ‌های صفراوی خصوصا سنگ‌های کلسترولی همراه است.

افراد با وزن ۵۰ درصد بالاتر از وزن طبیعی، افزایش تا ۶ برابر در تشکیل سنگ‌های صفراوی را نشان می‌دهند. در مقابل، گرسنگی موجب افزایش اشباع بیش از حد صفرا به سبب کاهش جزء فسفولیپیدی خواهد شد. التهاب کیسه صفرای تحریک شده در دوره چاقی، از عوارض رژیم‌های لاغری شدید به‌شمار می‌رود. کسانی که به مقدار زیاد گوشت پرچربی و کره حیوانی مصرف می‌کنند بیشتر در معرض این بیماری هستند. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که پیروی از رژیم غذایی کم‌چربی کم‌کالری (کمتر از ۶۰۰ کالری) در هر روز می‌تواند احتمال خطر سنگ را تا ۵۰ درصد افزایش دهد و کسانی که خیلی چاق هستند و سعی دارند در کوتاه‌ترین مدت وزن خود را کم نمایند در معرض بیشترین خطر ابتلا به سنگ صفرا قرار دارند و همچنین ضعف، یبوست، اسهال، خشکی پوست، اختلالات قاعدگی، سرگیجه وضعیتی و اشکال در تمرکز از دیگر عوارض رژیم‌های بسیار کم‌کالری است.

اغلب مبتلایان به سنگ‌های صفراوی بدون این‌که هیچ نشانه‌ای از آن احساس کنند، زندگی عادی خود را می‌گذرانند اما پس از این که به رژیم لاغری در کوتاه‌مدت می‌پردازند علائم ناخوشایند و دردناک سنگ را احساس می‌کنند و از سوء‌هاضمه و نفخ و احساس پر بودن معده و درد شدید صفراوی بعد از غذای چرب شکایت دارند و اگر محتویات کیسه صفرا به طور ثانویه دچار عفونت شود، علایم لرز، بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ و گاه تب به‌سراغ بیمار می‌آید و جالب‌تر این که همین گروه وقتی دست از رژیم غذایی برمی‌دارند و به خوراک قبلی خود باز می‌گردند نشانه‌های فوق در آنها از بین می‌رود و به همین دلیل، منظور کردن ۵ تا ۱۰ گرم چربی در برنامه غذایی روزانه می‌تواند از برخی از ناراحتی‌های کیسه صفرا جلوگیری کند. به عنوان مثال دو قاشق چایخوری روغن زیتون در روز کاملا مطلوب است.

توصیه‌های تغذیه‌ای:

‌ مصرف روزانه سبزیجات به مقدار زیاد بویژه سبزیجاتی که تولید گاز در روده نمی‌کنند مانند:

هویج و اسفناج و سیب زمینی و مصرف کمتر غذاهایی چون حبوبات، گل کلم، پیاز و سیب نارس و غیره.

‌ اعتدال در مصرف قند.

صرف صبحانه، که شامل یک غذای کم‌چرب مثل میوه و مخلوط شیر و غلات است.

پیاده‌روی روزانه.

دکتر مهرانگیز توتونچی