سرطان ریه از كجا می‌آید؟

مرد ۶۲ ساله‌ای كه به تازگی به علت سرطان ریه در بخش ما بستری بود، سوال كرد: <آیا علت سرطان ریه من‌ آلودگی هوای تهران است؟>
سوال بسیار سختی مطرح شده بود كه پاسخ آن در یك كلام یا جمله …

مرد ۶۲ ساله‌ای كه به تازگی به علت سرطان ریه در بخش ما بستری بود، سوال كرد: <آیا علت سرطان ریه من‌ آلودگی هوای تهران است؟>

سوال بسیار سختی مطرح شده بود كه پاسخ آن در یك كلام یا جمله نمی‌‌گنجید. از بیمار عذرخواهی كردم و گفتم: <در فرصت مناسبی بر می‌‌گردم و برایت توضیح می‌‌دهم.> بعدازظهر آن روز نزد مریض برگشتم و پس از احوال‌پرسی گفتم: <آمده‌ام راجع به سوال امروز صبح با هم صحبت كنیم. سرطان ریه دارای عوامل خطر متعددی است كه نمی‌‌توان تنها یكی از آنها را عامل اصلی دانست. به عنوان مثال آلودگی هوا در ایجاد سرطان ریه دخالت دارد، به‌طوری كه احتمال بروز سرطان ریه در ساكنان شهر‌ها ۵/‌‌۱تا ۲ برابر ساكنین روستاهاست. بسیاری از ذرات معلق هوا و مواد شیمیایی ناشی از آلوده‌كننده‌های هوا می‌‌تواند زمینه‌ساز سرطان ریه باشد اما نباید فراموش كرد كه استعمال مستقیم دخانیات و مصرف سیگار و قلیان اثر بسیار بیشتری دارد. به‌طوری كه تمامی‌ كسانی كه سرطان ریه دارند، سابقه مصرف دخانیات دارند. خود شما هم از آن جمله هستید اما به‌هرحال بین افراد سیگاری و غیرسیگاری مشابه در شهرها و روستاها، آنها كه در شهرهای آلوده زندگی می‌‌كنند در معرض ابتلای بیشتری به سرطان ریه هستند.>

لازم به ذكر است كه افراد روستایی به دلیل ساختار زندگی‌شان، درصورتی كه خود را به طور مستقیم در معرض دود قرار دهند، خطر ابتلا به سرطان یا حتی بیماری‌های ریوی را كه می‌‌تواند قبل از بروز سرطان ریه ناتوان كننده و مرگ‌آور باشد، بیشتر برای خود فراهم كرده‌اند.

در خانه‌های روستایی كه تنور نانوایی، وسیله گرمایش اتاق هم به‌حساب می‌‌‌آید یا چراغ خوارك پزی بدون لوله، به طور مستقیم آلودگی خود را نثار ساكنان اتاق می‌‌كند، خطر آلودگی و ابتلا به بیماری‌های ریوی كمتر از شهرهای آلوده نیست.

در شهرها به دلیل وجود كارخانه‌های صنعتی خطر سرطان برای كارگران افزایش می‌‌یابد. برای مثال در كارخانه‌هایی كه آزبستوز تولید می‌‌كنند، مثل صفحات نیمه‌سیمانی یا لوله‌ها و غیره، خطر بروز سرطان بیشتر است. حضور ۲۰ ساله كارگر در كارگاه یا معدن آزبستوز با سرطان ریه همراه است، حالا اگر كسی سیگاری باشد و در این مراكز هم كار كند، خطر ابتلا بسیار بیشتر می‌‌شود. در بعضی تحقیقات این خطر یعنی سرطانی شدن كارگران سیگاری كارخانه‌های آزبستوز تا ۵۰ برابر افزایش می‌‌یابد. كارگران سیگاری این كارخانه‌ها ممكن است پس از ۹ ماه كار مبتلا به سرطان ریه شوند.

<مصرف چربی‌های حیوانی هم یك عامل خطر است، یعنی شما كه در تهران زندگی كرده‌اید و سیگار هم كشیده‌اید، دو عامل خطر را داشته‌اید كه روی هم اثر مضاعف دارند، حال اگر مصرف چربی‌های حیوانی شما بیشتر بوده باشد، آن هم یك عامل خطر برای ایجاد سرطان ریه به حساب می‌‌آید. درضمن سبزی‌ها و میوه‌‌ها از عوامل مهاركننده سرطان ریه هستند و احتمال آن را كم می‌‌كنند. شما در رژیم‌های غذایی خود چقدر سبزی مصرف می‌‌كنید، به خصوص از سبزی‌های سبز تیره رنگ، چنانچه ملاحظه می‌‌فرمایید عوامل گوناگونی در ایجاد سرطان ریه دخالت دارند كه آلودگی هوا نیز یكی از آنهاست. بنابراین پاسخ سوال شما مشكل است كه سرطان ریه را فقط با آلودگی هوا مرتبط بدانیم. اگر چه آن هم یك عامل محرك در ایجاد سرطان ریه به‌حساب می‌‌آید.>