مقابله با پرسش های نامناسب در هنگام مصاحبه های شغلی

ممکن است کسی که با شما مصاحبه می کند, فرد چندان مؤدبی به نظر نرسد

ممکن است کسی که با شما مصاحبه می‌ کند، فرد چندان مؤدبی به نظر نرسد. ممکن است او سؤالاتی نامربوط از شما بپرسد. این امر همیشه یک چالش مهم برای داوطلبان شغلی است. اگرچه این امر به ندرت رخ می ‌دهد اما بهتر است که یک استراتژی در این زمینه برای خود در چنین مواقعی تدوین کنید .

از مطالب ارایه شده زیر می ‌توانید برای آماده کردن خود در مواجهه با سؤالات نامناسب استفاده کنید:

▪ چه نوع پرسش ‌هایی باعث ناراحتی من می ‌شوند؟

▪ اگر چنین سؤالی از من پرسیده شد، چه معنایی در، فرهنگ سازمانی، خواهد داشت که من می ‌خواهم در آن کار کنم؟

▪ گزینه ‌های من برای مقابله با چنین پرسش ‌هایی چیست؟

▪ کدام گزینه‌ های استراتژیک، مناسب با شرایط خاص من هستند؟

● پرسش ‌های مهم

▪ تا چه حد ممکن است پرسش‌ های نامناسب در یک مصاحبه مطرح شوند؟

به احتمال خیلی زیاد، ممکن است اصلاً چنین اتفاقی برای شما رخ ندهد. اکثر مدیران استخدام ‌کننده، افرادی بسیار حرفه‌ ای هستند و در زمینه‌ روش ‌های مناسب مصاحبه کردن، به خوبی آموزش دیده‌ اند. معهذا، مناسب است که در این زمینه آمادگی داشته باشید.

▪ آیا افرادی هستند که احتمال بیشتری دارد که پرسش ‌های نامناسب از آنان بشود؟

بله. احتمال پرسیدن این سوالات از زنان بیشتر از مردان است و معمولاً این گونه پرسش‌ های نامناسب مرتبط با جنسیت افراد است.

همچنین احتمال پرسیدن این سؤالات از جوانان بیشتر از افراد مسن است. همین موضوع در مورد اقلیت‌ها و افراد متعلق به گروه‌های خاص نژادی نیز صادق است.

▪ آیا پرسش‌های نامناسب غیر قانونی هستند؟

این امر به قانون کشوری بستگی دارد که شما در آن کار می ‌کنید. البته بسیاری از پرسش‌های نامناسب نمایانگر نوعی تبعیض است و بنابراین به احتمال بسیار زیاد غیر قانونی هستند. دیگر پرسش‌ها صرفاً نامناسب هستند زیرا فقط ماهیتی شخصی دارند و ارتباطی با صلاحیت ‌های شغلی ندارند.

● عملی ساختن آن

به منظور ایجاد آمادگی برای مصاحبه، باید خود را برای هر اتفاقی که ممکن است رخ دهد آماده کنید. برای مقابله با پرسش ‌های نامناسب، دو روش وجود دارد: تصمیم ‌گیری درباره‌ آنچه که برای شما نامناسب و ناراحت ‌کننده است و تصمیم‌ گیری در این مورد که چگونه به آنها پاسخ دهید. در ادامه، جزییات بیشتری در مورد این روش‌ ها ارایه شده‌است.

آگاهی لازم را در این خصوص کسب کنید که آیا طرح پرسش ‌های نامناسب در یک مصاحبه، غیر قانونی است یا خیر یکی از ساده ‌ترین روش ‌ها برای آشنایی با پرسش‌ های نامناسب، سر زدن به سوابق موجود در واحدهای منابع انسانی است. برخی از پرسش ‌های نامناسب غیرقانونی در ایالات متحده عبارتند از:

▪ چرا یک زن خواهان چنین شغلی است؟

▪ آیا قصد دارید خانواده تشکیل دهید؟

▪ چند سال دارید؟

▪ آیا دارای نقایص جسمانی هستید؟

▪ آیا وابستگی‌های مذهبی دارید؟

▪ آیا متأهل، مطلقه یا مجرد هستید؟

▪ آیا فرزند دارید؟ آنها چند ساله هستند؟

▪ اگر ما این شغل را به شما بدهیم، آیا همسرتان کارش را رها خواهد کرد؟

▪ عادت کاری شما چیست؟

▪ آیا تاکنون بازداشت شده‌اید؟

دلایل نامناسب بودن این پرسش ‌ها، بسیار پیچیده‌ است. اما مهم‌ترین دلیل آن است که آنها نشانگر نوعی تبعیض بوده و بنابراین غیر قانونی هستند.

فهرستی از پرسش‌ های مصاحبه را که فکر می‌کنید برای شما نامناسب هستند، تهیه کنید.

همان گونه که قبلاً گفته شد، پرسش های یاد شده، پرسش ‌هایی درباره‌ زندگی خصوصی شما هستند. اگر متأهل هستید، اینها پرسش‌ هایی درباره‌ همسر و فرزندان شما است . اگر مجرد هستید، اینها پرسش ‌های نامناسب درباره‌ اوقات فراغت پس از ساعات کار شما است. اما فقط این شما هستید که می ‌توانید درباره‌ نامناسب بودن یک پرسش درباره‌ خودتان نظر بدهید. همچنین این شما هستید که باید مشخص کنید آیا مصاحبه ‌کننده قصد دارد پرسش ‌های نامناسبی از شما بپرسد یا خیر.

● ببینید چرا مصاحبه‌کننده قصد دارد چنین پرسش‌ هایی را از شما بپرسد

دو روش اصلی برای پی بردن به انگیزه‌ های مصاحبه ‌کننده برای طرح چنین پرسش هایی که هیچ ربطی به صلاحیت‌ های شغلی شما ندارد پ، وجود دارد . یک راه این است که به سرنخ ‌های غیر کلامی او از جمله به حرکات بدن و صدای او در حین مصاحبه توجه کنید. همچنین به چهره‌ او بنگرید و ببینید آیا میان حرکات بدن و تماس چشمی او تناسب وجود دارد یا خیر. در عین حال اگر دیدید که او به طرح پرسش ‌های نامناسب همچنان ادامه می ‌دهد، از او بپرسید: «شما دقیقاً می ‌خواهید چه چیزی را بدانید؟»

● مراقب پاسخ‌ های خود به این پرسش‌های نامناسب باشید

هرگز به مصاحبه ‌کننده اجازه ندهید تا با طرح پرسش ‌های نامناسب، شما را تحت سیطره‌ خود قرار دهد. ضمنا این حق برای شما محفوظ است که به شکلی حرفه‌ ای و کاملاً مؤدبانه با شما برخورد شود. گزینه‌ های شما برای مواجهه با چنین پرسش ‌هایی عبارتند از:

▪ تواضع: به سوال طوری جواب دهید که گویی یک لطیفه بوده است. این امر باعث می‌شود که مصاحبه‌ کننده خود را جمع و جور کرده و سوالات مناسب ‌تری را مطرح کند.

▪ پرهیز: این سوال را نادیده گرفته و موضوع را عوض کنید.

▪ تبعیت: به سوال پاسخ دهید.

▪ مخالفت مؤدبانه: این امر متضمن آن است که از مصاحبه‌کننده بپرسید: «شما دقیقاً می‌ خواهید چه چیزی را بدانید؟»

▪ مخالفت شدید: به مصاحبه ‌کننده بگویید که سوال او بی‌ربط و نامناسب است و شما قصد ندارید بدان پاسخ بدهید.

متناسب ترین نحوه پاسخ دادن را برای خود انتخاب کنید.

در تصمیم‌ گیری برای نحوه‌ پاسخ‌ دهی خود، چندین عامل به شرح زیر را مد نظر قرار دهید :

▪ شدت و بی ‌پروایی در بیان پرسش نامناسب طرح شده؛

▪ حس شما از انگیزه‌ مصاحبه‌ کننده برای پرسیدن چنین سؤالاتی؛

▪ تمایل قوی شما به این شغل؛

▪ تفکر شما در این خصوص که چنین پرسش ‌های نامناسبی، نمایانگر فرهنگ سازمانی رایج در این شرکت هستند.

● اشتباهات رایج

▪ چون به این شغل علاقه دارید، هر کاری را انجام می‌ دهید تا مصاحبه‌ کننده راضی شود

بدین ترتیب، شما به پرسشی پاسخ می ‌دهید که می ‌دانید نامناسب است و در حالی محل مصاحبه را ترک می‌ کنید که عصبانی، شرمگین و ناراحت هستید. وقتی می‌ خواهید به چنین شغلی دست یابید، باید چنین احساساتی را در درون خود کنترل کنید. مطمئن شوید که تمام تلاش خود را برای شرکت در مصاحبه‌ های مختلف به کار گرفته اید. زمانی را صرف آمادگی ذهنی خود برای مصاحبه‌ ها بکنید. بدین ترتیب، وقتی پای به محل مصاحبه می‌ گذارید، احساس ارزشمندی و عزت نفس می ‌کنید.

▪ بیش از حد به پرسش ‌های نامناسب مصاحبه ‌کننده واکنش نشان می ‌دهید

افرادی که دارای یک برنامه‌ نظامی یا سیاسی هستند، چنین واکنشی را نشان می‌ دهند. عده معدودی نیز هر جمله‌ای را یک توهین تلقی می ‌کنند. مثلاً ممکن است برخی از زنان، سوالات را با انگیزه ‌های جنسی تلقی کنند. این افراد، مصاحبه را به مثابه‌ فرصتی برای اصلاح تمام بدی‌ ها و اشتباهات جهان می ‌دانند و در نتیجه این داوطلبان هرگز به شغل مورد نظر خود دست نمی ‌یابند. اگر تمایل دارید تا بیش از حد واکنش نشان دهید، به خاطر داشته باشید که همیشه برای جنگیدن بر سر عقایدتان، محل ‌های خوب و بد و جود دارند و مسلماً مصاحبه بهترین مکان برای دفاع از ارزش‌ های مد نظر شما نیست.

مترجم: گروه مترجمان میثاق مدیران

برای اطلاعات بیشتر

کتب:

«راهنمای کارکنان در قبال قوانین: هر آنچه که باید در قبال حقوق خود در محیط کار و آنچه که باید در قبال نقض آنها انجام دهید، بدانید»، لوین جوئل ، ۱۹۹۷

«آیا آنها می ‌توانند؟ راهنمایی در قبال حقوق شغلی شما»، مایکل زیگارلی

وب‌ سایت ‌ها:

www.careerbuilder.com: پرسش‌ های نامناسب و غیرقانونی در مصاحبه‌ ها

www.ivillage.com

www.eeoc.gov: کمیسیون فرصت‌ های برابر اشتغال در ایالات متحده‌ آمریکا