اعتیاد بیماری یا جرم

به طور کلی اعتیاد به مواد مخدر عبارت است از مصرف مواد روان گردان که با علم به پیامدهای روانی, جسمی و اجتماعی سوئی که برای فرد معتاد به بار می آورد قادر به کنترل خود نیست و به بیان دیگر اعتیاد وابستگی جسمی و یا روانی به هر گونه ای از مواد روان گردان است که زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد پس, اعتیاد هم بعد جسمی دارد و هم بعد روانی

علائم اعتیاد

مهمترین نکته‌ای که در زمینهٔ اعتیاد مطرح است علائم یک فرد معتاد است. به‌طور کلی به‌نظر شما چگونه بفهمیم که یک فرد معتاد شده است یا دارد معتاد می‌شود؟ بهتر بگوئیم چطور بفهمیم که یک فرد تازه شروع کرده به مصرف مواد مخدر؟

خیلی مهم هست که فردی را که تازه شروع به مصرف مواد مخدر کرده بشناسیم و کمک کنیم که ترک کند. بسیاری از خانواده‌هائی که درگیر معضل اعتیاد هستند و نمی‌توانند از آن خلاصی یابند به‌دلیل همین ناآگاهی از علائم اعتیاد است. وقتی که ما بدانیم که یک فرد تازه به مصرف مواد مخدر شروع کرده می‌توانیم او را قبل از غوطه‌ور شدن در این منجلاب نجات دهیم و او را درمان کنیم.

علائم فرد معتاد صرف‌نظر از نوع ماده‌ای که مصرف می‌کند

تغییر رنگ چهره مخصوصاً لب‌ها: فردی که معتاد می‌شود و یا تازه مصرف مواد مخدر را شروع کرده رنگ و روئی زرد و در بعضی مواقع تیره به خود می‌گیرد و رنگ لب‌های وی تیره و پرخون می‌شود.

خواب‌آلودگی و کم‌تحرکی: فرد معتاد کسل است و دوست دارد همیشه بخوابد. از فعالیت بدنی و تحرک گریزان است. فردی است که تا دیروز بسیار فعال و پر انرژی بوده ولی حالا یک دفعه و به ناگهان احساس کسلی می‌کند و به نوعی تنبل شده است.

تمایل به گوشه‌گیری و معاشرت کمتر با اعضاء خانواده: این مورد در فرد معتاد زیاد دیده می‌شود. یکی به این دلیل که مواد مخدر او را کسل و بی‌حوصله می‌کند و دیگر اینکه همیشه ترس این را دارد که دیگران از اعتیاد وی باخبر شوند. از این‌رو همیشه تمایل دارد که از جمع و معاشرت دوری کند. استفادهٔ غیرمعمول از عطر و ادکلن: فرد معتاد به‌صورت بسیار افراطی از عطرهای مختلف استفاده می‌کند. بوی مخصوص مواد مخدر بسیار او را آزار می‌دهد و بسیار ترس این را دارد که دیگران از این بو پی به اعتیاد وی ببرند از این‌رو ادکلن و عطر زیاد مصرف می‌کند.

قرمز شدن سفیدی چشم: مواد مخدر به‌دلیل ساختار فیزیولوژیکی خود باعث پرخونی سفیدی چسم و یا صلبیه می‌شود. از این‌رو چشم فرد معتاد همیشه قرمز هست و علاوه بر آن همیشه خیره به یک نقطه نگاه می‌کند.

خارش پوست مخصوصاً نوک بینی: فرد معتاد به دنبال مصرف مواد مخدر و شروع اعتیاد به‌دلیل به‌هم خوردن ساختار تعریق بدن و همچنین سیستم داخلی بدن او دچار خارش پوست و خصوصاً نوک بینی می‌شود. این افراد مدام خود را می‌خارانند و همیشه دست آنها جلوی بینی‌شان هست و نوک بینی و اطراف همان ناحیه را می‌خارانند.

دیدن وسایل مشکوک:هر وقت در وسایل یکی از افراد خانواده موارد زیر را دیدید حتماً مشکوک شوید که شاید او اقدام به مصرف مواد مخدر می‌کند: کاغذ لوله شده، زرورق سیگار که لوله شده، هویج یا سیب‌زمینی که درون آن حفره‌ای تعبیه شده، میلهٔ فلزی و یا سیخی که سر آن سوخته باشد، لولهٔ خودکاری که درون آن دوده جمع شده و خیلی وسایل دیگر که هر روز به این لیست اضافه می‌شود. علاوه بر علائم ذکر شده علائمی دیگر هم هست که در یک فرد معتاد امکان دارد دیده شود. داشتن چهرهٔ مغموم و غمزده، تغییر کیفیت صدا در اثر التهاب تارهای صوتی، ماندن بیش از حد در توالت به‌صورت مکرر، وجود آثار سوختگی در انگشتان و سایر اعضاء بدن.

نکتهٔ مهم اینجا است که اکثر این علائم اختصاصی نیستند و دیدن این علائم به هیچ‌وجه نشان‌دهندهٔ اعتیاد نیست بلکه منظور ما این است وقتی همهٔ اینها و یا چند تا از این علائم را در یک فرد دیدید به این شک کنید که شاید او مواد مصرف می‌کند. باز هم می‌گویم شاید؛ چرا که خیلی خطرناک است که به شخصی که معتاد نیست به صرف دیدن یکی از این علائم برچسب اعتیاد بچسبانیم و او را محکوم کنیم.

رایج‌ترین مواد اعتیادآور عبارتند از: نیکوتین، الکل، ماری‌جوانا، آمفتامین، باربیتورات‌ها، کوکائین، تریاک، هروئین و مرفین.

شناسائی یک معتاد موضوع خیلی مهمی است که نیازمند نظارت دقیق و از همه مهمتر نامحسوس است. پس با در نظر گرفتن علائم فوق به این توجه داشته باشید که شاید عزیز شما در شروع ابتلاء به بیماری مهلکی است به نام اعتیاد. بله درست فهمیدید. باید فرد معتاد را نجات داد و به کمک او رفت نه اینکه برای او دل بسوزانیم و یا او را از خود دور کنیم. او را تنها نگذاریم و باور کنیم می‌تواند به جامعه برگردد. بله باور کنیم! پس حالا دوباره این سؤال را تکرار می‌کنیم:

اعتیاد بیماری است یا جرم؟! خود شما قضاوت کنید ...

کیوان رضوانی