هوش مصنوعی حالا واقعیت

علاقه دیرینه انسان به خلق, شاید جزو خصوصیات جدایی ناپذیر وی در راستای خلیفه الهی وی باشد, از زمان شروع حیات انسان در کره زمین, همواره وی کوشیده است تا دست به ایجاد و خلاقیت بزند, نمونه آثار نقاشی های باقی مانده بر روی غارها, خود دلیلی بر این ادعاست

● مقدمه:

علاقه دیرینه انسان به خلق، شاید جزو خصوصیات جدایی ناپذیر وی در راستای خلیفه الهی وی باشد، از زمان شروع حیات انسان در کره زمین، همواره وی کوشیده است تا دست به ایجاد و خلاقیت بزند، نمونه آثار نقاشی های باقی مانده بر روی غارها، خود دلیلی بر این ادعاست.

با پیشرفت جمعیت و عقل بشری در راستای تکامل، این حس خلق گرایی در وی نیز تکمیل و رشد یافته است، اگر چه زمانی ساخت ربات های باهوش همواره به عنوان یک خیال، دست نیافتنی برای وی بوده است؛ اما اکنون تبدیل به یک جدالی سیری ناپذیر برای وی گردیده است.

به هر حال، هوش و استعداد انسان به سبب نوع خلقتش سیری ناپذیر و نامحدود است، رفته رفته در سیر تکامل مغز انسان، برخی مفاهیم نظیر مفهوم بی نهایت برایش تعریف شده و خواهد توانست با این علم رمزهای بسیاری را بگشاید.

بی شک آسمان به این بزرگی بیهوده خلق نشده است و زمانی بدست همین انسان فتح خواهد شد، زمانی که انسان بالاخره به آخر دنیا دسترسی پیدا کرده و با اشکال دیگر انرژی آشنا شده و البته مفهوم بی نهایت را برای خود حل خواهد نمود.

به هرحال، این پیشرفت برای انسان بدون وجود ماشین هایی باهوش و با درک غیر ممکن خواهد بود، هوش مصنوعی شاید مقدمه ای در این باب باشد، زیرا زمانی که ربات های باهوش دست ساز انسان توانستند هزاران میلیارد سال نوری مسیر را در فضا پیموده و کشفیات خود را برای انسان مخابره کنند، نتیجه این مقدمه آشکار خواهد شد.

وقتی انسان به زندگی یک مورچه می نگرد، متوجه عجایب بسیاری می شود، این جاندار فقط دارای مغزی به اندازه یک دهم میکرون است و با وجود چنین حجم اندکی، چنان نظام پیچیده و اشترکی برای خود ایجاد کرده است که همه مورچه ها بلااستثنا کار می کنند، از شرایط مطلوبی برخوردارند و هیچ کس از گرسنگی نمی میرند و عدالت بصورت مطلق اجرا می شود، که واقعاً جای تعجب است، حال انسان - این مخلوق قدرتمند با مغز یک و نیم کیلویی در حال تکامل، مطمئناً بزودی خواهد توانست شرایط زندگی خود را تغییر دهد، مطمئناً عقل بشر درک خواهد کرد که برای رقابت، خون ریزی، قتل، غارت، سودبری و بهره کشی خلق نشده است، زمانی که انسان اهمیت زندگی اشتراکی و بی طبقاتی را درک کرده ودیگر اوقات خود را صرف تجارت و سود و بهره کشی نخواهد کرد و آن سان که معمای هوش مصنوعی را حل کرده، این امر مصادف خواهد بود با ورود رباتهای هوشمند به زندگی انسان و او دیگر نیازی نخواهد داشت تا وقت گرانبهای خود را صرف کارهای ابتدایی نظیر بچه داری، نظافت، مسافرت و ... نماید، چرا که همه این امور بدون هیچ گونه خطایی توسط رباتها انجام خواهد پذیرفت، لذا انسان این اوقات صرفه جویی شده را نیز صرف مطالعه و دانش خود خواهد کرد و اسرار جهان هستی را یکی پس از دیگری خواهد گشود.

دستیابی انسان به هوش مصنوعی همانند انقلاب صنعتی اروپا خواهد بود و صفحه جدیدی در زندگیش رقم خواهد زد و او را بسوی آخرالزمان هدایت خواهد کرد.

عدم توانایی انسان در تزریق روح به این موجودات باهوش، باعث خواهد شد تا خلائی در خلقت این موجودات به وجود آید و رباتهایی باهوش، بدون خطا و بدون عاطفه تولید شود که ممکن است روزگاری به یک دردسر بزرگ مبدل گردد، خصوصاً زمانی که سرمایه داری از این رباتها به عنوان نیروی کار استفاده کرده و تنها نیروی باز دارنده در مقابل خود، یعنی پرولتاریا از تضعیف کرده وبه راحتی دست به هر جنایتی بزند، اما عکس این هم ممکن است که پرولتاریا (کارگران جهان) با بهره گیری از این علم بی کران دست به آبادی و آبادانی جهان بزند، فقط باید کمی صبور بود و نگریست.

● تاریخچه

مباحث هوش مصنوعی پیش از به وجود آمدن علوم الکترونیک، توسط فلاسفه و ریاضی دانان نظیر بول که اقدام به ارائه قوانین ونظریه هایی در باب منطق نمودند، مطرح شده بود، در سال ۱۹۴۳ با اختراع رایانه های الکترونیکی، هوش مصنوعی دانشمندان را به چالش بزرگ فراخواند، به نظر می رسید فناوری در نهایت قادر به شبیه سازی رفتارهای هوشمندانه خواهد بود.

تلاش در راه برخوردار نمودن رایانه از توانمندیهای شناخت و تقلید جنبه های هوشی انسان رسماً از دهه ۱۹۵۰ میلادی آغاز شده است. در سال ۱۹۵۶ میلادی، گروهی از دانشمندان از جمله ماروین مینیسکی، کلودشانن و جان مک کارتی همایشی در کانادا برگزار نمودند تا در این زمینه به گفتگو بپردازند، جان مک کارتی، دانشیار کرسی ریاضی دانشگاه و میزبان همایش، عنوان هوش مصنوعی را بر این همایش نهاد. از همان زمان تاکنون میان دانشمندان و خبرگان و عموم این بحث به عنوان هوش مصنوعی شناخته می شود.

با وجود مخالفت گروهی از متفکرین باهوش مصنوعی که با دیده تردید به کارآمدی آن می نگریستند، تنها پس از چهار دهه شاهد ببار نشستن کوششها و ابداع ماشینهای شطرنج باز و سایر سامانه های هوشمند هستیم.

به دلیل مغایرت بحث های هوش مصنوعی با تفکرات کمونیستی رایج آن زمان در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، این ایده هرگز به عنوان آرمانی خاص برای کمونیست ها قرار نگرفت و فقط از جنبه علمی مورد بررسی قرار گرفت و گرنه اگر هوش مصنوعی نیز همانند سایر علوم مانند هوافضا، صنایع نظامی و اقتصادی و ایدئولوژیکی در لیست رقابت های شرق و غرب قرار می گرفت، اکنون حتماً شاهد پیشرفت های بسیار گسترده در این مهم بودیم.

بیشتر کارهای پژوهشی اولیه در هوش مصنوعی بر روی انجام ماشینی بازیها و نیز اثبات قضیه های ریاضی با کمک رایانه ها استوار بوده است، در آغاز چنین به نظر می آمد که رایانه های قادر خواهند بود، چنین اموری را تنها به بهره گرفتن از تعداد بسیار زیادی کشف و جستجو برای مسیرهای حل مسئله و سپس انتخاب بهترین آنها به انجام رسانند.

هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) که به اصطلاح AI نامیده می شود، به دلیل تفکرات غلط منتقدان و نیز درک غلط عموم، متأسفانه توسط بعضی دولتها بکلی تحریم شد و هر گونه فعالیت در این زمینه را ممنوع کردند که این امر باعث به وجود آمدن وقفه ای در پیشرفت این علم گردید، در هرحال اکنون این علم با سرعتی روز افزون در حال پیشرفت است.

● هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی را کوشش هایی تعریف می کنند که در پی ساختن نظام های رایانه ای (سخت افزار-نرم افزار) است که رفتاری انسان وار داشته باشند، چنین نظام هایی توان یادیگری زبانهای طبیعی، انجام وظایف انسانی به صورت آدم واره و رقابت با خبرگی و توان تصمیم گیری انسان را دارند، هنوز تعریف دقیقی که مورد قبول همه دانشمندان این علم باشد، برای هوش مصنوعی ارائه نشده است، این امر به هیچ وجه مایه تعجب نیست، چرا که مقوله مادر و اساسی تر از آن یعنی خود هوش هم هنوز بطور همه جانبه تعریف نشده است، در واقع، می توان نسل هایی از دانشمندان را سراغ گرفت که تمام دوران زندگی خود را صرف مطالعه و تلاش در راه یافتن جواب به این سؤال صرف کردند که هوش چیست.

یک سیستم هوش مصنوعی به راستی (نه مصنوعی و نه هوشمند) است بلکه دستگاهی است هدف گرا که مشکل را به روش مصنوعی حل می کند، این سیستم ها بر پایه دانش و الگوهای استدلالی انسان به وجود آمده اند. اما اکثر تعریف هایی که در این زمینه ارائه شده اند بر پایه یکی از چهار باور زیر قرار می گیرند:

۱) سیستم هایی که بطور منطقی فکر می کنند.

۲) سیستم هایی که بطور منطقی عمل می کنند.

۳) سیستم هایی که مانند انسان فکر می کنند.

۴) سیستم هایی که مانند انسان عمل می کنند.

شاید بتوان هوش مصنوعی را اینگونه توصیف کرد که، هوش مصنوعی عبارت است از مطالعه اینکه چگونه رایانه ها را می توان وادار به کارهایی کرد که در حال حاضر انسان آنها را بهتر انجام می دهد، سیستم های هوش مصنوعی مانند کتاب یا دیگر آثار فکری انسان هستند، تا زمانی که نوشته نشوند، معلوماتی در خود ندارند پس از آماده شدن نیز نمی توان چیز تازه ای بسازند و یا راه حل نوینی ارائه دهند، سیستم های هوشمند فعلی تنها توانایی کارشناسان را بالا می برند و هرگز نمی توانند جانشین آنها شوند، در حقیقت این سیستم ها فاقد عقل سلیم هستند.

بطورکلی ماهیت وجودی هوش به مفهوم جمع آوری اطلاعات، استقرا و تحلیل تجربیات به منظور رسیدن به دانش و یا ارائه تصمیم می باشد در واقع، هوش به مفهوم بکارگیری تجربه به منظور حل مسائل دریافت شده تلقی می شود.

هوش مصنوعی علم ومهندسی ایجاد ماشین هایی با هوش بکارگیری از کامپیوتر و الگو گیری از درک هوش انسانی و یا حیوانی و نهایتاً دستیابی به مکانیزم هوش مصنوعی در سطح هوش انسانی می باشد. در مقایسه هوش مصنوعی با هوش انسانی، می توان گفت که انسان قادر به مشاهده و تجزیه و تحلیل مسائل بر روی کامپیوتر می باشد، در نتیجه علی رغم وجود کامپیوترهای بسیار پیشرفته و حساس، هنوز ما قادر به پیاده کردن هوش نزدیکی به هوش انسان در ایجاد انواع هوشهای مصنوعی نبوده ایم.

بطور کلی هوش مصنوعی را می توان از زوایای متفاوتی مورد بررسی و مطالعه قرار داد، ما بین هوش مصنوعی به عنوان یک هدف و هوش مصنوعی به عنوان یک رشته تحصیلی دانشگاهی و یاهوش مصنوعی به عنوان مجموعه فنون و راهکارهایی که توسط مراکز علمی مختلف و صنایع گوناگون تنظیم و توسعه یافته است، باید تفاوت قائل بود. برای شناخت هوش مصنوعی شایسته است. تفاوت آن را با هوش انسانی بدانیم، مغز انسان از میلیاردها سلول یا رشته عصبی درست شده است و این سلولها بشکل بسیار پیچیده و حیرت آوری به یکدیگر متصل هستند، شبیه سازی مغز انسان می تواند از طریق سخت افزار و یا نرم افزار صورت گیرد، تحقیقات اولیه نشان داده است، شبیه سازی مغز کاری ساده و مکانیکی می باشد، برای مثال، یک کرم دارای چند شبکه عصبی است، یک حشره حدود یک میلیون رشته عصبی دارد و مغزانسان از هزار میلیارد رشته عصبی درست شده است، با تمرکز و اتصال رشته های عصبی مصنوعی، می توان واحد هوش مصنوعی را درست کرد.

هوش انسانی بسیار پیچیده و گسترده تر از سیستم های رایانه ای است و توانمندیهای برجسته ای نظیر استدلال، رفتار، مقایسه، آفرینش و بکار بستن مفهوم ها را دارد. هوش انسانی توان ایجاد ارتباط میان موضوع ها و نمونه سازی های تازه را دارد. انسان همواره قوانین تازه ای را می سازد و یا قوانین پیشین را در موارد تازه بکار می گیرد.توانایی بشر در ایجاد مفهوم های گوناگون در دنیای پیرامون خود، از ویژگی های دیگر اوست، مفهوم های گسترده ای چون روابط علت و معلولی، رمان و یا مفهوم های ساده تری مانند گزینش وعده های خوارکی (صبحانه، ناهار،شام) را انسان ایجاد کرده است، اندیشیدن در این مفهوم ها و بکار بستن آنها، ویژه رفتار هوشمندانه انسان است.

هوش مصنوعی در پی ساخت دستگاه هایی است که بتوانند توانمندی های یاد شده را از خود بروز دهند، آنچه تاکنون ساخته شده، نتوانسته است خود را به این پایه برساند، هرچند سودمندی های فراوانی داشته است. یکی از علل رویارویی بد انسان با مقوله هوش مصنوعی ناشی از نام گذاری تحریک آمیز و نامناسب آن است، همانطوری که قبلاً ذکر شد، چنانکه جان مک کارتی آن را چیزی مانند «برنامه ریزی پیشرفته» نامیده بود، شاید جنگ و جدل عده ای را علیه خود بر نمی انگیخت.

هوش مصنوعی به تعدادی میدان های فرعی تقسیم شده است وسعی دارد تا سیستم ها و روش هایی را ایجاد کند که بطور تقلیدی مانند هوش و منطق تصمیم گیرندگان عمل نماید، سه شاخه اصلی هوش مصنوعی عبارتند:۱-سیستم های خبره ۲-آدم واره ها ۳-پردازش زبان های طبیعی.

● سیستم های خبره

سیستم های خبره، برنامه های کامپیوتری هوشمندی هستند که دانش و روش های استنباط و استنتاج را بکار می گیرند تا مسائلی را حل کنند که برای حل آن ها به مهارت انسانی نیاز است. سیستم های خبره کاربر را قادر به مشاوره با سیستم های کامپیوتری در مورد یک مسئله و یا یافتن دلایل بروز مسئله و راه حل های آن می کند. در این حالات مجموعه سخت افزار و نرم افزار تشکیل دهنده سیستم خبره، مانند فرد خبره اقدام به طرح سؤالات مختلف و دریافت پاسخ های کاربر، مراجعه به پایگاه دانش (تجربیات قبلی) و استفاده از یک روش منطقی برای نتیجه گیری و نهایتاً ارائه راه حل می نماید. همچنین سیستم خبره قادر به شرح مراحل نتیجه گیری خود تا رسیدن به هدف) چگونگی نتیجه گیری (و دلیل مطرح شدن یک سؤال اجرایی) روش حرکت تا رسیدن به هدف خواهد بود.

سیستم های خبره بر خلاف سیستم های اطلاعاتی که بر روی داده ها (Data) عمل می کنند، بر دانش (Knowledge) متمرکز شده است. همچنین در یک فرآیند نتیجه گیری، قادر به استفاده از انواع مختلف داده های عددیDigital، نمادی Symbolic و مقایسه ای Analoge می باشند.

یکی دیگر از مشخصات این سیستم ها، استفاده از روش های ابتکاری (Heuristic) به جای روش های الگوریتمی می باشد. این توانایی باعث قرار گرفتن محدود وسیعی از کاربردها در برد عملیاتی سیستم های خبره می شود. فرآیند نتیجه گیری در سیستم های خبره بر روش های استقرایی و قیاسی پایه گذاری شده است. از طرف دیگر، این سیستم ها می توانند دلایل خود در رسیدن به یک نتیجه گیری خاص و یا جهت و مسیر حرکت خود به سوی هدف را شرح دهند. با توجه به توانایی این سیستم در کار در شرایط فقدان اطلاعات کامل و یا درجات مختلف اطمینان در پاسخ به سؤالات مطرح شده، سیستم های خبره نماد مناسبی برای کار در شرایط عدم اطمینان (Uncertainty) و یا محیط های چند وجهی می باشند.

● مزایای سیستم های خبره

مزایای سیستم های خبره را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

۱) افزایش قابلیت دسترسی: تجربیات بسیاری از طریق کامپیوتر در اختیار قرار می گیرد و به طور ساده تر می توان گفت یک سیستم خبره، تولید انبوه تجربیات است.

۲) کاهش هزینه:هزینه کسب تجربه برای کاربر به طور زیادی کاهش می یابد.

۳) کاهش خطر:سیستم خبره می تواند در محیط هایی که ممکن است برای انسان سخت و خطرناک باشد نیز بکار رود.

۴) دائمی بودن:سیستم های خبره دائمی و پایدار هستند. به عبارتی مانند انسان ها نمی میرند و فنا ناپذیرند.

۵) تجربیات چندگانه:یک سیستم خبره می تواند مجموع تجربیات و آگاهی های چندین فرد خبره باشد.

۶) افزایش قابلیت اطمینان: سیستم های خبره هیچ وقت خسته و بیمار نمی شوند، اعتصاب نمی کنند و یا علیه مدیرشان توطئه نمی کنند، در صورتی که اغلب در افراد خبره چنین حالاتی پدید می آید.

۷) قدرت تبیین (Explanation): یک سیستم خبره می تواند مسیر و مراحل استدلالی منتهی شده به نتیجه گیری را تشریح نماید. اما افراد خبره اغلب اوقات به دلایل مختلف (خستگی، عدم تمایل و...) نمی توانند این عمل را در زمان های تصمیم گیری انجام دهند. این قابلیت، اطمینان شما را در مورد صحیح بودن تصمیم گیری افزایش می دهد.

۸) پاسخ دهی سریع: سیستم های خبره، سریع و در اسرع وقت جواب می دهند.

۹) پاسخ دهی درهمه حالات: در مواقع اضطراری و مورد نیاز، ممکن است یک فرد خبره به خاطر فشار روحی و یا عوامل دیگر، صحیح تصمیم گیری نکند، ولی سیستم خبره این معایب را ندارد.

۱۰) پایگاه تجربه: سیستم خبره می تواند همانند یک پایگاه تجربه عمل کند و انبوهی از تجربیات را در دسترس قرار دهد.

۱۱) آموزش کاربر: سیستم خبره می تواند همانند یک خودآموز هوش(Intelligent Tutor)عمل کند. بدین صورت که مثال هایی را به سیستم خبره می دهند وروش استدلال سیستم را از آن می خواهند.

۱۲) سهولت انتقال دانش: یکی از مهمترین مزایای سیستم خبره، سهولت انتقال آن به مکان های جغرافیایی گوناگون است. این امر برای توسعه کشورهایی که استطاعت خرید دانش متخصصان را ندارند، مهم است.

● آدمواره ها

کلمه آدمواره (ربات) بعد از به صحنه درآمدن یک نمایش در سال ۱۹۲۰میلادی در فرانسه متداول و مشهور گردید. در این نمایش که اثر «کارل کپک» بود، موجودات مصنوعی شبیه انسان، این موجودات مصنوعی شبیه انسان در آن نمایش، آدمواره نام داشتند. در حال حاضر آدمواره هایی را که در شاخه های مختلف صنایع مورد استفاده می باشند، می توان به عنوان «ماشین های مدرن، خودکار، قابل هدایت و برنامه ریزی» تعریف کرد. این آدمواره ها قادرند در محل های متفاوت خطوط تولید، به طور خودکار، وظایف گوناگون تولیدی را تحت یک برنامه از پیش نوشته شده انجام دهند. گاهی ممکن است یک آدمواره، جای اپراتور در خط تولید بگیرد و زمانی این امکان هم وجود دارد که یک کار مشکل و یا خطرناک به عهده آدمواره واگذار شود. همانطور که یک آدمواره می تواند به صورت منفرد یا مستقل به کار بپردازد این احتمال نیز وجود دارد که چند آدمواره به صورت جمعی و به شکل رایانه ای در خط تولید به کار گرفته شوند.

آدمواره عموماً دارای ابزار و آلاتی هستند که به وسیله آنها می توانند شرایط محیط را دریابند. این آلات و ابزار «حس کننده» نام دارند، آدمواره ها می توانند در چارچوب برنامه اصلی خود، برنامه های جدید عملیاتی تولید نمایند. این آدمواره ها دارای سیستم های کنترل و هدایت خودکار هستند.

آدمواره های صنایع علاوه بر این که دارای راندمان، سرعت، دقت و کیفیت بالای عملیاتی می باشند، از ویژگی های زیر نیز برخوردارند:

۱) بسیار ی از عملیات طاقت فرسا و غیر قابل انجام توسط متصدیان را می توانند انجام دهند.

۲) آنها، برخلاف عامل انسانی، یعنی متصدی خط تولید، قادر هستند سه شیفت به کار بپردازند و در این خصوص نه منع قانونی وجود دارد و نه محدودیت های فیزیولوژیکی نیروی کار.

۳) هزینه های مربوط به جلوگیری ازآلودگی صوتی، تعدیل هوا و فراهم آوردن روشنایی لازم برای خط تولید، دیگر بر واحد تولید تحمیل نخواهد شد.

۴) برای اضافه کاری این آدمواره ها، هزینه اضافه پرداخت نمی شود. حق بیمه، حق مسکن و هزینه ایاب و ذهاب پرداخت نمی شود. احتیاج به افزایش حقوق ندارند و هزینه این نیز از بابت بهداشت و درمان بر واحد تولیدی تحمیل نمی کنند. ویژگی های ذکر شده سبب می شوند که سهم هزینه کار مستقیم نیروی انسانی در هزینه محصولات تولیدی، واحدهای تولیدی کاهش پیدا کند.

● پردازش زبان های طبیعی (NLP)

پردازش زبان های طبیعی به عنوان زیر مجموعه ای از هوش مصنوعی، می تواند توصیه ها و بیانات را با استفاده از زبانی که شما به طور طبیعی ودر مکالمات روزمره بکار می برید، بفهمد و مورد پردازش قرار دهد. به طور کلی نحوه کار این شاخه از هوش مصنوعی این است که زبانهای طبیعی انسان را تقلید می کند. در این میان، پیچیدگی انسان از بعد روانشناسی بر روی ارتباط متعامل تأثیر می گذارد.در پردازش زبانهای طبیعی، انسان و کامپیوتر ارتباطی کاملاً نزدیک با یکدیگر دارند. کامپیوتر از لحاظ روانی در مغز انسان جای داده می شود. بدین ترتیب یک سیستم خلاق شکل می گیرد که انسان نقش سازمان دهنده اصلی آن را بر عهده دارد. اگر چه هنوز موانع روانشناختی و زبانشناختی بسیاری بر سر راه سیستم های محاوره ای وجود دارد. اما چشم اندازهای پیشرفت آنها یقیناً نوید بخش است. در حقیقت، توقعات یکسان از محاوره انسان -ماشینی و محاوره انسان-انسان، معقول نیست. بدین ترتیب سؤالاتی نظیر اینکه هوش مصنوعی چیست، تفاوت هوش مصنوعی و هوش طبیعی(انسانی) در چیست، شاخه های عمده هوش مصنوعی کدامند؟ و نهایتاًجزای هوش مصنوعی مشخص شد. در بخش دوم، می توان کاربردهای هوش مصنوعی درصنایع و مؤسسات تولیدی، بخصوص در زمینه سیستم های خبره و آدمواره ها را مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار داد.

● تجربه های بدست آمده

طراحی ماشین با توانایی های خاص خیلی سخت تر از فرضیات اولیه دانشمندان است. خیلی کارها که در ابتدا ساده بنظر می رسند، موارد دقیق و عمیقی در خود دارند. برای مثال «دیدن» فقط تشخیص اشیا نیست، بلکه شامل ایجاد احساس و درک محیط و درک امن و یا ناامن بودن آن می باشد. همچنین توانایی فهم زبانی مانند انگلیسی، فرانسه و یا فارسی خیلی پیچیده تر از آن است که محققان فکر می کردند. استفاده از زبان های برنامه نویسی مثل C و C++ و Java نیز خیلی دست و پاگیر است. امروزه می دانیم که حتی افراد کودن هم به مراتب از ماشین هایی که امروزه طراحی شده اند پیشرفته تر و آگاه تر هستند. به هیچ رباتی نمی شود اطمینان داشت که برود و ظروف را از روی میز جمع کند، بشورد و در جا ظرفی بچیند و همه این کارها را به درستی انجام دهد. در حالی که همان افراد کودن هم این کارها را به راحتی انجام می دهند. امروزه این به اثبات رسیده که ماشین ها قادر به انجام کارهایی هستند که در ابتدا برای محققان انجام آن توسط ماشین ها سخت می نمود مانند حساب کردن و شطرنج بازی کردن.

۱-Hall Inc, ۱۹۸۲.p۱۱-Phlippe coiffet, "Robots technology" volume ۱,Prectice.

۲-to Rabaties."New Jersey.۱۹۸۶ Derrek Kelley."A lotman, S, " Introduction.

۳-Firschern "Questions, Intelligence and Martin A.Fischer Oscar people, Vol.۳۶,Nos.۵.۶, May ۱۹۸۷ IntelligentBehavior:, computer and

۴-Fuzzy If/Them Pulls All Expert, "March ۱۹۹۲ Lotifzadeh A, :The calculeus of

۵-Sillicon Babies, "Scientific American, Dec. ۱۹۹۱", Povl William.

نویسنده: مهندس محمد شهرتی فر

منبع: اطلاعات علمی شماره ۳۵۷